• خانه
  • بانک مقالات ادبی
  • مقاله ترجمه «پرسش‌هايي براي داستانويسي‌«، نويسنده «پرين لورنس»، مترجم «علي قلي‌نامي»

مقاله ترجمه «پرسش‌هايي براي داستانويسي‌«، نويسنده «پرين لورنس»، مترجم «علي قلي‌نامي»

چاپ ایمیل تاریخ انتشار:

 

در اين مقاله ترجمه پرسش­هایی مطرح می­ شوند که پاسخ یک داستان به آن­ها، جایگاه آن داستان را در طبقه­ بندی داستان ضعیف، داستان خوب و داستان بزرگ تعیین می­ کند.

طرح و پِی­رنگ

1. قهرمان داستان کیست؟ کشمکش­ ها کدامند؟ آیا این کشمکش­ها جسمی، فکری، اخلاقی و یا عاطفی ­اند؟ آیا کشمکش اصلی میان انسان نیک و انسان بد با مرزبندی خاص صورت می‌گیرد و یا این کشمکش از نوع بسیار پیچیده و ظریفی است؟

2. آیا پِی­رنگ دارای وحدت است؟ آیا همه­ی قسمت ­های داستان با مفهوم کلّی و تأثیر آن مربوط هستند؟ هر حادثه از حادثه­ ی قبلی به طور منطقی نشأت می ­گیرد یا به طور طبیعی به حادثه­ ی بعدی می­ انجامد؟ آیا پایان داستان شاد است و یا غمگین و یا هیچ­کدام؟ آیا پایان داستان مناسبتی با کل داستان دارد؟

3. بهره‌برداری از تصادف و تقارن چند حادثه در داستان چگونه است؟ آیا از این رخدادها فقط برای آغاز داستان استفاده می­شود یا برای پیچیده کردن یا گشودن گره‌کور داستان؟ تا چه حدّ این رخدادها فقط برای آغاز داستان استفاده می­شود یا برای پیچیده کردن یا گشودن گره‌کور داستان؟ تا چه حدّ این رخدادها نامتحمل به ­نظر می­رسد؟

4. داستان چگونه آفریده می­شود؟ آیا صرفاً علاقه­ ی خواننده به «بعد چه می­ شود؟» معطوف است یا نگرانی­ ها و دل مشغولی‌های وسیع­تری توجه او را جلب می­کند؟ آیا در داستان مورد نظر، نمونه و یا نمونه­هایی از راز یا معمای غیرقابل حل وجود دارد که شخصیت­های داستان را بر سر دوراهی قرار دهد؟

5. چه استفاده­ای از ایجاد شگفتی در داستان می­شود؟ آیا این شگفتی به ­طرز مناسبی صورت می­گیرد؟ آیا این شگفتی­ ها در خدمت مقصود مهمی هستند و ذهن خواننده را از نقاط ضعف داستان منحرف می ­سازد؟

6. داستان تا چه اندازه­ یی قاعده ­مند است؟

شخصیّت

7. نویسنده برای آشکار ساختن شخصیت­ هایش چگونه عمل می کند؟ آیا شخصیت­ ها به‌حد کافی دراماتیزه (به‌نمایش درآمده) شده­اند؟ از تضّاد شخصیّت­ ها چه استفاده­ یی می­ شود؟ آیا شخصیت­‌ها نامتناقض عمل می­کنند؟

8. آیا شخصیت‌­ها به‌حد کافی انگیزه­ی عمل دارند؟ آیا باور‌کردنی هستند؟ آیا نویسنده موفق شده است از به­کارگیری شخصیت­‌های کلیشه­ای و ساده و تکراری اجتناب ورزد؟

9. آیا هر یک از شخصیت­‌های داستان به‌حد کافی پرورده شده‌­اند تا توجیه‌کننده­‌ی نقش و عمل خود در داستان باشند؟ آیا شخصیت­‌ها ساده­‌اند یا جامع؟

10. آیا در داستان شخصیتی در حال تکوین وجود دارد؟ اگر چنین است آیا تغییرات شخصیتی چشم­گیر است یا ناچیز؟ آیا این تغییرات در مورد شخصیّت مورد نظر باورکردنی است؟ آیا از انگیزه­ی کافی برخوردار است؟ آیا نویسنده به شخصیّت در حال تکوین خود فرصت کافی داده است؟

درون­مایه

11. آیا داستان دارای درون مایه‌­­ی خاصی است؟ درون مایه داستان چیست؟ آیا درون مایه تلویحی است یا آشکار؟

12. آیا درون‌مایه با مفاهیم همه‌پسند زندگی تضاد دارد یا مؤیّد آنها است؟ آیا درون‌مایه­ی داستان نسبت به زندگی بینشی نوین به ما می­‌دهد یا این که بینشی کهن را عمق و تازگی می‌بخشد؟

زاویه­ی دید

13. نویسنده از چه دیدگاهی به داستان خود می­نگرد؟ آیا دیدگاهش نامتناقض است؟ در صورت تغییر دیدگاه آیا توجیه کافی برای آن وجود دارد؟

14. انتخاب این دیدگاه برای نویسنده چه مزایایی دارد؟ آیا برای دریافت مقصود اصلی داستان این دیدگاه راهنمای مناسبی است؟

15. اگر دیدگاه به یکی از شخصیت‌­های داستان تعلّق دارد، آیا این شخصیت دارای هیچ محدودیتی در تأثیرگذاری بر حوادث و رفتار اشخاص دیگر نیست؟

16. آیا نویسنده از دیدگاهش عمدتاً برای آشکارسازی بهره می‌­برد یا برای پنهان کاری؟ آیا نویسنده به گونه‌­ای هدف­مند و در عین حال از دادن اطلاعاتی مهم درباره‌­ی شخصیت­های اصلی خودداری می­کند؟

نماد و کنایه

17. آیا در داستان از نمادها استفاده می‌­شود؟ اگر چنین است آیا این نمادها دارای معانی خاصی هستند یا در نهایت مقصود اصلی داستان، مدنظر است؟

18. آیا از کنایه واقعه یا رویداد در داستان استفاده می­‌شود؟ از کنایه نمایشی چطور؟ کنایه کلامی چطور؟ این کنایه‌­ها چه عملکردی دارند؟

عاطفه و فکاهی

19. آیا هدف داستان، صریحاً، یک تأثیر عاطفی است یا اصولاً این طبیعت و ذات داستان است که عاطفی است؟

20. آیا عنصر عاطفه به‌­اندازه ­ی کافی نمایشی شده است؟ آیا جایی هست که نویسنده به احساسات­ گرایی متهم شود؟

وهم و خیال

21. آیا داستان از عنصر خیال بهره­ می­‌گیرد؟ اگر چنین است، فرض اولیه چیست؟ آیا داستان، به‌­طور منطقی از این فرض تأثیر می‌­پذیرد؟

22. آیا خیال و وهم به­‌طور محض، برای خیال­‌پردازی است یا برای بیان حقیقت بشری مورد استفاده قرار می­گیرد؟ ( به عبارت ساده­تر خیال و وهم، هدف است یا وسیله­؟) اگر دومی درست است، در این­‌صورت، حقیقت چیست؟

پرسش­های کلی

23. اولویت داستان کدام است: طرح، شخصیّت، درون­مایه یا دیگر عناصر؟

24. زمان و مکان، چه تعاملی با داستان دارند؟ آیا آن زمان و مکان خاص، ذاتی داستان است یا این­که داستان در هر زمان و مکان دیگری هم می­‌توانست اتفاق بیفتد؟

25. نویسنده از چه روش‌­هایی برای شخصیّت­‌پردازی بهره­ می‌­گیرد؟ آیا آن­ها در داستان جا می‌­افتند؟

26. آیا عنوان داستان در تحلیل معنای آن کمکی می­‌کند؟

27. آیا همه­ی عناصر، باهم، برای هدف اصلی داستان همکاری می­‌کنند؟ آیا بخشی هست که وصله‌­ی ناجوری در داستان باشد و نتواند با بخش‌­های دیگر ارتباط منطقی ایجاد کند؟

28. تصور شما از هدف اصلی داستان چیست؟ به­نظر شما، داستان به این هدف خود می‌­رسد؟

29. اساساً، داستان قصد سرگرم کردن دارد یا در پی القای معنایی است؟ هدف داستان چقدر اهمیت دارد؟

30. آیا داستان، ما را به دوباره خواندن وادار می­کند یا نه؟

Perrine, Laurence; literature; 2nd ed. 1974; pp. 348 - 350.      


 

 

 

 

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

جلسات ادبی تفریحی

jalasat adabi tafrihi

اطلاعات بیشتر

مراسم روز جهانی داستان با حضور استاد شفیعی کدکنی، استاد باطنی و استاد جمال میرصادقی
جلسات ادبی تفریحی کانون فرهنگی چوک
روز جهانی داستان و تقدیر از قبادآذرآیین سال 1394
روز جهانی داستان و تقدیر از فریبا وفی سال 1395
یازدهمین جشن سال چوک و تقدیر از علی دهباشی شهریور 1395

جلسات کارگاهی آزاد

jalasat kargahi azad

اطلاعات بیشتر

تماس با ما    09352156692