به خاطر یک مشت سکه
بازیگران: نوید محمد زاده، ترانه علی دوستی، پیماد معادی، سعید پورصمیمی، فرهاد اصلانی، مهدی حسینی نیا
خلاصه داستان:
با مرگ غلام بزرگ خاندان جورابلو بر سر جانشینی وی رقابتی شکل میگیرد. بایرام پسر غلام به اسماعیل پیشنهاد میدهد که در ازای هدیۀ 40 سکۀ طلا در روز عروسی پسر بایرام اونیز سمت بزرگی خاندان جورابلو را به اسماعیل منتقل کند. لیلا دختر اسماعیل مخالف این کار است و معتقد است که باید با فروش سکهها مغازهای برای برادران بیکارش فراهم شود.
فیلم برادران لیلا سعی دارد با طرح مضمونی اجتماعی به نقد شرایط امروز ایران بپردازد اما سعید روستایی در مقام نویسنده و کارگردان در اثر خود از عناصر مهمی که سازندۀ یک درام موفق هستند غافل میشود
از آنجا که فیلم برادران لیلا اثری با ساختار مدرن محسوب نمیگردد، باید عناصر درام کلاسیک را به درستی رعایت نماید، لیکن روستایی در این باب به درستی عمل ننموده است.
روستایی بسیار تحت ثاثیر سینمای نئورئالیسم است و مانند آثار تولید شده در سینمای نئورئالیسم ایتالیا توجه به فقر وایجاد فاصلۀ طبقاتی در آثار وی نیز بسیار مشهود است. لیکن برادران لیلا در مقام آخرین اثر وی از منظر درام به آشفتگی دچار است که در ادامه به برخی از مشکلات آن میپردازیم.
در این اثر شخصیت اصلی و مشکل اصلی وی معلوم نیست و از آنجا که روستایی در پایان اثر شخصیت علیرضا را متحول مینماید میتوان در نظر گرفت که علیرضا در مقام شخصت اصلی اثر قرار دارد. اما وی در واقع از منظر درام یک شخصیت ضعیف و نا کارآمد محسوب میشود، زیرا وی فردی کنشمند نیست و پیوسته به کنشهایی که دیگران انجام میدهند واکنش انجام میدهد. چنین شخصیتی یک شخصیت منفعل محسوب میگردد زیرا در یک اثر دراماتیک مناسب و استاندارد خود شخصیت نیز باید فعال باشد.
روستایی در اثر خود گاه از پرداخت مناسب درام باز میماند. در صحنۀ دستشویی اثر منطقی آبزورد به خودش میگیرد و این در حالی است که جهان آبزورد جهانی دایره وار است که
شخصیتهای آن در یک دور تسلسل باطل به دام افتاده و هیچ راه گریزی از آن ندارند. در چنین جهانی دیگر تحول شخصیت اصلی مسئلهای اشتباه محسوب میشود.
روستایی در درام خود هیچ دلیل منطقیای برای اینکه راه انداختن کار برای برادران لیلا تبدیل به یک نیاز دراماتیک گردد ارائه نمیکند. و مخاطب با تعدادی جوان بیکار روبه رو میشود که برای نجات خود از وضعیت موجود هیچ تلاشی نمیکنند. در اینجا مخاطب از همراهی با شخصیتهای اثر باز میماند و به همین دلیل نواخته شدن سیلی از طرف لیلا به گونۀ پدر نیز نمیتواند منطق خود را در فیلمنامۀ اثر پیدا کند.
یکی از نقاط ضعف اثر روستایی ایجاد موانعی آنچنان بزرگ است که هرگز با کمک فروش سکهها یا خرید مغازه قابل حل نخواهد بود.
به عنوان مثال بدهی 900 ملیارد تومانی منوچهر به هیچ وجه قابل پرداخت نخواهد بودو بدینگونه است که روستایی در مقام نویسندۀ اثر تنها گزینۀ فرار را در برابر وی نهاده است.
این در حالی است که نمیتوان پدر را مقصر به وجود آمدن تمامی مشکلات پیش آمده دانست، زیرا این اشتباهات خود پسران است که منجر به بروز مشکلات میگردد.
برادران لیلا همچون دیگر آثار روستایی از نظر درام و ایجاد منطق دراماتیک دچار مشکل است و امید است روستایی در ادامۀ کار خود تنها به توانایی خویش در ساخت اثری با شاخصههای سینمای نئو رئالیسم تکیه نکرده و مشکلات درام خویش را نیز رفع نماید. ■