انسان و نمادهای هنری
قسمت سوم کتاب انسان و سمبولهایش...
نشر: دایره، سال انتشار: 1394
این کتاب از دو بخش با عناوین:
آغاز روانکاوی
- نخستین رؤیا
- ترس از ناخودآگاه
- روسپی و مرد قدسی
- چگونه روانکاوی هانری گسترش یافت
- رویارویی با عنصر نامعقول
- آخرین رؤیا
- نتیجه گیری: دانش بشری و رابطهٔ آن با ناخودآگاه
انسان و نمادهای هنری
- نمادهای مقدس، سنگ‌ها و جانوران
- نمادگردی
- نقاشی مدرن و تجلی نمادها
- اسرار روح اشیا
- گریز از واقعیت
- یگانگی اضداد
در این کتاب نویسنده با انتخاب یک فرد با نام مستعار هانری به روند شکل گیری فردیت می‌پردازد. ابتدا هانری را معرفی می‌کند. او را به لحاظ روان شناختی اینگونه معرفی می‌کند: درون گرا و خجالتی با سیمایی جذاب و بلند قامت و موهای بور و پیشانی بلند و رنگ پریده با چشمان آبی روشن.
سپس به معرفی خانواده و پدر و مادرش می‌پردازد.
اما در مورد مشکلات اصلی هانری چنین می‌گوید: مشکلات هانری از زمانی شروع شد که پس از پایان تحصیلاتش باید سر کار می‌رفت و مسئولیت قبول می‌کرد. هانری نمی‌دانست می‌خواهد چنین مسئولیتی را بپذیرد یا نه؟
هانری گرچه از پدر و مادر توامان صفاتی را گرفته بود اما بیشتر وابسته به مادر مقتدر خود بود. او نیاز به رها شدن از
«زندان مادر» را به شکل خصمانه‌ای به مادر واقعی‌اش ابراز کرد ولی با عدم پذیرش «مادر درونی» که نماد زنانهٔ ناخود آگاه هانری بود، روبرو شد. قدرت درونی تلاش می‌کرد او را به شرایط کودکانه برگرداند و اجازه نمی‌داد او به جریان‌های دنیای بیرونی توجه کند.
در این کتاب پروسهٔ استقلال یافتن هانری در سی و پنج جلسه و با تحلیل نمادها از درون پنج رویای او مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
نمادهایی که در این کتاب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند عبارتند از:
سفر- پیر زنی که نصیحت می‌کند – رنگ قرمز – تئاتر- وجود صدا در رؤیا...
نویسنده با تفسیر نمادهای موجود در رویاهای شخصیت داستانی کمک می‌کند تا فرد از اختلال‌های درونی بیرون بیاید.
مشخصاً روی سه نماد سنگ، جانوران، و شکل دایره مفصل بحث شده است و آثار نقاشی به لحاظ استفاده از نمادهای اشکال هندسی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
این کتاب از بعد ادبی و داستان نویسی برای اهل قلم بسیارحائز اهمیت است زیرا می‌توان با شناخت نمادها و ارتباط آن با اختلال‌های درونی، شخصیت پردازی داستان را غنی‌تر نمود.
برشی از کتاب
آنچه تا کنون قابل مشاهده است، این است که کهن الگوها تأثیر عمیقی در افراد دارند، در شکل گیری عواطف و نگرش‌های اخلاقی و ذهنی و نفوذ و تأثیر گذاری در رابطه با دیگران، و در نهایت کل سرنوشت فرد را تحت الشعاع قرار می‌دهند. همچنین شاهدیم که چیدمان نمادهای کهن الگوها، الگویی از تمامیت را در فرد تشکیل می‌دهد، و درک درست نمادها می‌تواند تاثیری درمانی داشته باشد، و نیز مشاهده می‌کنیم که کهن الگوها می‌توانند هم نیروهای خلاقی باشند و هم نیروی مخرب: زمانی خلاق‌اند که فکر و اندیشه‌های تازه‌ای به وجود می‌آورند، و زمانی مخرب‌اند که افکار و اندیشه‌هایی پدید آید که با پیش داوری‌های خودآگاه آمیخته و مانع کشف‌های تازه شوند.
یونگ در بخش «به سوی شناخت ناخودآگاه» نشان داد که تعبیر خواب‌ها باید ظریف و متفاوت از یکدیگر باشد، تا ویژگی‌های فردی، ارزش‌های فرهنگی ایده‌های کهن الگویی و نمادهای برآمده از آن با برداشت روشنفکرانهٔ کلیشه‌ای به طور یکنواخت تعبیر و تفسیر نشود.
در بخش پایانی کتاب در توضیح نقاشی مدرن و تجلی نمادها، نویسنده به بررسی سبک‌های هنر نقاشی می‌پردازد و در مورد هنرمند مدرن چنین می‌گوید: هدف هنرمند مدرن این است که حالات درونی انسان و پس زمینهٔ معنوی حیات و دنیای گرداگرد خود را بیان کند. آثار هنری جدید نه تنها لذت بخشی «طبیعی» دنیای محسوس بلکه حوزه‌های عوالم فردی را نیز پشت سر گذاشته است. هنر جدید بیش از اندازه از عناصر جمعی برخوردار است. این تعدد حتی در اختصارات حروف تصویری هیروگلیف هم دیده می‌شود. آنچه به صورت فردی خود نمایی می‌کند سبک و کیفیت اثر هنری است. برای مردم کوچه و بازار درک این موضوع دشوار است که پی
ببرند آفریده‌های مدرن هنری نه تقلیدی است و نه برای خودنمایی، بلکه جریانی واقعی و خود جوش است که از امیال و آرزوهای هنرمند سرچشمه می‌گیرد. مخاطبان در بسیاری ازموارد باید خود را به شکل و ترکیب جدید خط و رنگ عادت دهند، درست مثل زمانی که سرگرم فرا گرفتن زبان جدیدی هستند.
نویسنده در جای دیگر می‌نویسد: بر اساس نوشتهٔ پل کلی «هنرمند شکل طبیعی و ظاهر را مانند رئالیست‌های منتقد خود توصیف نمی‌کند. او خود را همانند رئالیست‌ها پایبند «واقعیت» ها نمی‌داند، چون رئالیست‌ها قادر نیستند در ظاهر فرآورده‌های طبیعت جوهرهٔ خلاقیت را مشاهده کنند.
پل کلی معتقد است هدف هنر تنها باز سازی آن چه روئیت می‌شود نیست، بلکه آن چه از رمز و راز مشاهدات حاصل می‌شود باید به تصویر کشیده شود. او می‌گوید شرط لازم در روند آفرینش هنری آثار هنری این است که، هنرمند باید با طبیعت گفتگو کند. ■
کمک نیاز دارید؟ 
چت از طریق واتساپ