«فریاد شیری»؛شاعر،نویسنده،مترجم و مدیر اجرایی«نشر داستان»:

هفت کتاب کردی در حوزه شعر و داستان و نمایشنامه به گویش های سورانی و هورامی و کردی جنوبی (کلهری و لکی و...) در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران عرضه می شود.

«فریاد شیری» شاعر،نویسنده،مترجم و مدیر اجرایی«نشر داستان» در گفت و گویی به وضعیت نشر و آثار منتشر شده و ...پرداخته است.

«فریاد شیری»،متولد1350در «صحنه» ی کرمانشاه است.کودکی ، نوجوانی و جوانی اش را در همین شهر گذراند.از اواسط دهه هفتاد ساکن تهران شده و در حال حاضر مدیر اجرایی «نشر داستان» است.خوش بختانه این نشر با حضور او، حرکتی جدی و حرفه ای در هنر/صنعت نشر داشته و آثاری فاخر منتشر و توزیع کرده است.

شیری بی شک یکی از شاعران و مترجمان توانمند و فعال معاصر است که تاکنون بیش ازسی عنوان کتاب از او در زمینه های مختلف داستان، شعر، ترجمه و... برای مخاطبان کودک و نوجوان و بزرگ سال، منتشر شده است. این مؤلف و مترجم کرد، در عرصه ی روزنامه نگاری ادبی هم سابقه ای موثر دارد و آثار فراوانی در قالب های : مقاله و نقد و تحلیل و گفت وگو در مجلات تخصصی منتشر کرده است. دریافت جوایز متعدد ملی برای تعدادی از آثارش و حضور در جشنواره های فارسی و کردی به عنوان داور و برگزیده و ... از شیری چهره ای فعال و پرکار نشان کرده است.اقامت در خانه ترجمه لورن (زوریخ سویس) به دعوت از خانه ترجمه لورن-تابستان 1391و 1393،شرکت در فستیوال شعر «برن» کشور سویس - تابستان 1394، شرکت در دوره تخصصی «خلاقیت در شعر» آمریکا و شعرخوانی در دانش گاه های آمریکا.به دعوت از موسسه «ورد لرنینگ» و دانشگاه شیکاگو-اسفند 1392الی اردیبهشت 1393(دریافت مدرک گذراندن دوره خلاقیت در شعر- فروردین 1393)از اتفاق های فرهنگی حضور بین المللی او در دنیای ادبیات ملل است.

به بهانه ی حضور نشر داستان در سی امین نمایش گاه بین المللی کتاب تهران، گفت و گویی با ایشان انجام شده که در ادامه آن را می خوانید:

***

از کارهای تازه ی نشر داستان در سی امین نمایش گاه کتاب تهران چه خبر؟

سال95، روزهای پرکاری را داشتیم و برای نمایشگاه 85 کتاب تازه داریم که بیشتر در حوزه ادبیات داستانی است و همچنین شعر و ادبیات نمایشی و روان شناسی و نقد و نظر و ادبیات کردی.

از حوزه های مخاطبی نشر داستان بگویید.

ما سعی کرده ایم در همه ی حوزه ها ی ادبیات مخاطب داشته باشیم و حتی بخش ادبیات کودک و نوجوان را نیز امسال فعال کرده ایم. در کل مخاطبان کتاب های نشر داستان بیشتر نسل جوان هستند و دغدغه های این نسل را در نظر می گیریم.

تعدادی از کتاب های نشر داستان در مدتی کوتاه به چاپ های چندم رسیده. علت را چه گونه ارزیابی می کنید؟

بله. خوش بختانه برای برخی کتاب ها این اتفاق افتاده و همین اتفاق باعث می شود یک ناشر سرپا بماند و ادامه دهد. و این برمی گردد به ذائقه ی مخاطب که از یک کتاب استقبال می کنند و شاید ربطی به کیفیت اثر ندارد. متآسفانه پرروش ترین کتاب های اکثر ناشران کتاب های عامه پسندند و برای آثار جدی این اتفاق خیلی رخ نمی دهد.

در حوزه ی ادبیات اقوام ایرانی با عنایت به تخصص و تجربه ی شما چه کارهایی در دست اقدام دارید؟

بخش ادبیات کردی را من با توجه به دغدغه های خودم و احساس مسئولیتی که در قبال ادبیات و زبان کردی دارم فعال کردم و گرنه چاپ کتاب کردی هیچ سودی برای ناشران ندارد. به هر حال امسال هفت کتاب کردی در حوزه شعر و داستان و نمایشنامه به گویش های سورانی و هورامی و کردی جنوبی ( کلهری و لکی و...) در نمایشگاه عرضه می کنیم که امیدوارم مورد استقبال قراربگیرد.

از نمایش گاه کتاب تهران بگویید. نمایس گاه امسال چه برنامه های برای ناشران و مؤلفان دارد؟

مسئولین نمایشگاه باید همت کنند و غرفه ها را به موقع به ناشران تحویل دهند و امکانات رفاهی برای مخاطبان مهیا کنند، که سال هاست این اتفاق سال هاست که نمی افتد و از طرفی در برنامه های جنبی نمایشگاه (سرای اهل قلم و....) همه ی ناشران سهمی ندارند و از قبل انتخاب شده و همه ی این مسائل باعث شده ناشران فقط به عنوان ویترین کتاب و فروش به نمایشگاه فکر کنند. در صورتی که در کشورهای دیگر نمایشگاه کتاب محل تبادل نظر و اندیشه میان نویسندگان و ناشران و مخاطبان است.

نشر داستان در نمایش گاه امسال نسبت به سال قبل با چه تنوع و تحولی حضور خواهد داشت؟

امسال تمرکزمان روی ابیات داستانی است؛مخصوصاَ نویسندگان جوان و گمنام ایرانی و نیز برخی آثار متفاوتی را منتشرکرده ایم که قطعا برای ادبیات فارسی پیشنهاد دهنده اند اگر چه ریسک بزرگی است و این نوع آثار فروش خوبی ندارند.

نقش ناشران در بالابردن سرانه ی مطالعه در جامعه را چه گونه ارزیابی و تحلیل می کنید؟

در بالابردن سرانه مطالعه در جامعه ناشر به تنهایی کاری از دستش برنمی آید و همه ی نهادها باید بخش فرهنگی شان را فعال کنند و همصدا با هم طبق یک برنامه ریزی دقیق پیش بروند و ما ناچاریم زیرساخت ها را تقویت کنیم باید از پایه شروع کنیم و آموزش و پرورش و صدا و سیما نقش مهمی در این اتفاق دارند. ناشران ما فعلا ناچارند طبق ذائقه ی مخاطب اندکی که دارند کتاب تولید کنند و این اصلا منطقی نیست.

مشکلات ناشران در حوزه های مختلف؟

مشکلات که فراوانند از جمله گرانی کاغذ و مواد اولیه چاپخانه ها و نیز پخش کتاب که اصلاً عادلانه نیست. چند توزیع کننده مهم کتاب در ایران مافیایی عمل می کنند و فقط روی چند ناشر تمرکز دارند و مخصوصن ناشران تازه کار و شهرستانی را اصلاً به چرخه توزیع راه نمی دهند.ما ناچار شدیم خودمان دست به کار شویم و از طریق فروش اینترنتی و ارسال رایگان و نیز اختصاص تخفیف به مخاطبان، خودمان کتاب ها را پخش کنیم. البته با چند توزیع کننده هم همکاری داریم اما آنها با40الی45 درصد تخفیف از ما کتاب می گیرند و بعد از فروش چک 8ماهه برای مان می فرستند و این منصفانه نیست.

آیا در شورای سیاست گذاری نشرداستان به مؤلفان محققان و اهالی قلم و فرهنگ (سفارش تولید محتوا) داده می شود؟ مزایا و مشکلات سفارش تولید محتوا چیست؟

من با سفارشی کارکردن مخالفم چون به خاطر فروش ناچاری به نویسندگان معروف سفارش بدهی و این در حق نویسندگان گمنام و تازه کار ظلم است. اکثر ناشران بزرگ دارند همین کار را انجام می دهند و شما هم می دانید که چگونه بقیه مؤلفان پشت در این ناشران می مانند. البته برای آثار ترجمه گاهی نیاز است این کار را انجام بدهیم و کتاب هایی را که خودمان تهیه کرده ایم برای ترجمه به مترجمان مختلف سفارش می دهیم.

نشرداستان و آثار منتشرشده اش تاکنون چه موفقیت هایی در عرصه های مختلف کسب کرده است؟

مهمترین موفقیت برای ما در این مدت کمی که فعالیت را شروع کرده ایم استقبال خوب مخاطبان و مؤلفان گرامی بوده و البته برخی از کتاب ها نیز در جوایز ادبی کتاب فصل و کتاب سال معلولین کشور و...موفقیت کسب کرده اند.

نظر و دیدگاه شما درخصوص اثرات کتاب های الکترونیکی بر هنر-صنعت نشر چیست؟

نشر الکترونیکی هنوز در کشور ما خوب تعریف نشده ولی نیاز است که همه ی ناشران از این مسئله استقبال کنند، چون در آینده بیشتر مورد استقبال مخاطبان قرار خواهد گرفت.

به عنوان ناشر و مؤلف فعال در حوزه ی نشر و کتاب،وضعیت تیراژ کتاب که توسط کارشناسان این حوزه بحرانی اعلام کرده اند را چه گونه بررسی و تحلیل می کنید؟

متأسفانه الان میانگین تیراژ کتاب در کشور ما 500 نسخه و این ناامید کننده است و از دست ناشر و نویسنده کاری بر نمی آید. این مسئله یک شبه شکل نگرفته که بتوان با یک راهکار یک شبه حلش کرد. دو سه دهه سهل انگاری و بی مسئوولیتی و افراطی گری و...پشت این قضیه است. باید یک برنامه دراز مدت برای این کار تدوین کرد تا نسلی دیگر کتابخوان بار بیایند. برنامه های صدا و سیما سیستم نظام آموزشی(مهدکودک و دبستان تا دانشگاه) صنعت سینما،شهرداری ها و فرهنگستان و... همه و همه تاکنون هیچ کار مفیدی برای کتاب خوان کردن مردم انجام نداده و همیشه با بینش سیاسی به این مسئله نگاه کرده اند در صورتی که باید به «کتابخوانی» مثل غذاخوردن و ورزش کردن و یک نیاز روزمره توجه کرد. باید مردم را در شرایطی مدیریت کنند که بدون دغدغه غم نان و غذای جسم شان، به فکر غذای فکر و روحشان هم باشند.

طرح(عیدانه ی کتاب)وزارت ارشاد که طرحی مؤثر و ارزش مند در ترویج فرهنگ کتاب و کتاب خوانی است، چه میزان در بالابردن سرانه ی مطالعه در جامعه موثر می دانید؟ نقاط قوت و ضعف این طرح از منظر شما؟

اگر به سایت خانه کتاب مراجعه کنید خواهید دید که پرفروش های این طرح چند کتاب عامه پسند حوزه ترجمه است و این اصلاً خوشایند نیست. وقتی همه ی کتاب ها خوب و عادلانه توزیع نمی شوند طبیعی است که چنین طرح هایی به سود اندکی ناشر است و بقیه بهره ای نمی برند. چون همه ی کتاب ها در معرض دید مردم و در کتابفروشی ها قرارنمی گیرند.

نشر داستان فارغ از تعارف و تعریف؛ مرجعی مناسب، جدی و حرفه ای برای نشر آثار نویسندگان شاعران و محققان و اهالی ادبیات جدی و خلاقه شده. با عنایت به تنوع و گونه گونی محتوایی آثار منتشرشده راز این اقبال و توفیق را در چه می دانید؟

امیدوارم همین طور باشد. ما سعی می کنیم صادقانه با مؤلف و مخاطب برخورد کنیم، حتی تیراژ کتاب ها را همان تعدادی که چاپ می کنیم در شناسه کتاب قید می کنیم. نباید به مردم دروغ بگوییم. بهتر است همه بدانند حال و روز نشر و کتاب و... خوب نیست شاید فکری به حالش کنند.

و آخر این که از کارهای ادبی و فرهنگی «فریادشیری» بگویید.

راستش را بخواهید دلم برای آن فریاد شیری شاعر و پرکار تنگ شده.ولی چه کنم که دست خودم نیست و خیلی سخت گیر شده ام و بعد از 5 سال که از چاپ آخرین کتاب شعر« و تن فروشی نیست » می گذرد تازه دارم یک مجموعه جدید آماده می کنم که هنوز نامی برایش انتخاب نکرده ام. مجموعه شعر تازه کردی ام به نام « ژ» امسال توسط نشر داستان منتشر می شود. چاپ سوم کتاب ترجمه عاشقانه های شعر کردستان ایران «عاشقانه های سرزمین بلوط» توسط نشر مشکی و نیز پس از 12 سال، چاپ دوم کتاب ترجمه عاشقانه های شعر معاصر کردستان عراق «رنی آهسته گفت عشق» امسال در نمایشگاه توسط نشر فصل پنجم عرضه می شود. کتاب ترجمه گزیده شعرهای فرهاد پیربال «مانیفست یک نفره پناهنده شماره 333333» نیز پس از ده سال امسال توسط نشر کتاب کوله پشتی تجدید چاپ می شود و البته یک رمان برای نوجوانان با عنوان «کتاب باز» و کتاب«داستان سه نقطه» برای کودکان و یک مجموعه شعر برای نوجوانان آماده چاپ دارم و بالاخره پس از سال ها بازنویسی مجموعه داستان« ع اول عشق» را منتشر خواهم کرد که شامل داستان هایی است در طول این دو سه دهه نوشته ام و البته کارهای دیگری که ناتمام اند و امیدوارم فرصت کنم امسال آماده شان کنم.    

گفت وگو:م. حاتمی

به نقل از : آرتنا