چهارشنبه‌ات را ببخش
در معارف دینی از بخشش و گذشتن از قصاص بسیار صحبت شده است و به برکات بسیاری در گذشتن از خون قاتل وعده داده شده است. این امر در کلام بزرگان دین همچون پیامبراکرم اسلام (ص) به صراحت مورد تاکید قرار گرفته است:
مَن عَفا عَن دَمٍ لم یکن لَهُ ثَوابٌ إلاّ الجَنّةُ.
هرکه از [قصاص] خونی گذشت کند، او را پاداشی جز بهشت نباشد.
فیلم سینمایی «چهارشنبه» نیزاین موضوع (بخششِ قصاص) را دست مایه روایت خود قرارداده و با داستانی سرراست آنرا دنبال می‌کند. موضوعی که تازه نیست و در قالب‌های مختلف هنری به آن پرداخته شده و سوژه خلق فیلم‌ها و داستان‌های بسیاری است.
در فیلم «چهارشنبه» سروش محمد زاده به عنوان کارگردان بخششِ قصاص را از منظر تعالیم دینی و توصیه‌ها و احادیث دنبال نمی‌کند وهمین مسئله باعث می‌شود از کلیشه‌های رایج در پرداختن به این موضوع بگریزد.
«چهارشنبه» سعی دارد با رویکردی حقوقی و جامعه شناسانه نتیجه قصاص و بخشش را در قالب ملودرامی اجتماعی روایت کند و به بررسی تبعات قصاص در نهاد خانواده که نشانه‌ای از جامعه است بپردازد.
این فیلم انسان معاصرش را در معرض انتخاب دو حق قرار می‌هد. بزنگاه امروز جامعه‌ای که لازم است بین انتقام و بخشش یکی را انتخاب کند. خانوده ای که در شرایط بد اقتصادی پدر خود را نیز از دست داده است و قصاص قاتل را مرهمی بر سوگ خود می‌دانند. اما داستان به نوعی پیش می‌رود که با توجه به مناسبات جدید پیش آماده لازم است بین بخشش و قصاص یکی را انتخاب کنند.
آنچه این فیلم را متمایز می‌کند ایده تحلیل نسبت انسان امروز در مواجه با انتخاب کلیه حقوق اجتماعی اوست؛ به همین سبب فیلمساز از روایت تعلیقی برای همراه کردن مخاطب خود استفاده نمی‌کند. همه داستان در ابتدای فیلم به طور روشن بیان می‌شود و همین روایت جسورانه فیلم ساز را با چالشی سخت رو به رو می‌کند. در عین حال این نوید را به مخاطب می‌دهد که با فیلمی تحلیلی و چند لایه مواجه است. فیلمی که می‌خواهد با نمایش زوایای پنهان هر کدام از تصمیم‌ها، قضاوت را به مخاطب بسپار و خود به عنوان عنصری صرفاً نمایشی از هرگونه داوری به دور باشد.
اما در ادامه فیلم، روایت خطی، کند و بدون کشش، «چهارشنبه» را به اثری خام و تک بعدی بدل می‌کند. دوربینی که تنها به نمایش عصبانیت و خشونت برادر کوچکتر (که با بخشش مخالف است) همراه می‌شود و شخصیت‌ها مختلف را رها می‌کند و به آنها نزدیک نمی‌شود.
فیلمساز از هیچ یک از عناصر در پرداخت شخصیت‌ها، ایجاد موقعیت‌های دارماتیک و ایجاد داستان‌های فرعی استفاده نمی‌کند و صرفاً به روایت بی منطقی‌های برادر کوچکتر و اصرارش بر قصاص اکتفا می‌کند. روندی که تنها یک بعد از حادثه را روایت می‌کند و تنها در سکانس پایانی با نشان دادن همه مصیبت‌هایی که به خاطر انتخاب عجولانه و اشتباه برسر خانواده می‌آید نتیجه می‌گیرد که بخشش از قصاص بهتر است!
موضوعی که فیلم «چهارشنبه» را با سینمای دهه اخیر ایران همسو می‌کند؛ نشان دادن مردان ضعیف، خشونت طلب، بی مسئولیت و بی منطق است که این روزها مردهای ایرانی را در سینما نمایندگی می‌کنند. این سؤال که چرا فیلمسازان اصرار به نشان دادن این دست از مردان را در فیلم‌های خود دارند به عوامل مختلفی برمیگردد که این یادداشت قصد بررسی آنها را ندارد.
«چهارشنبه» نیز مانند بسیاری از فیلم‌های امروز سینمای ایران نقش کنشگری را به دوش زنان جامعه فیلمش می‌اندازد و مردها هرچند به عنوان صاحبان رأی معرفی می‌شوند اما یا غیر منطقی تصمیم می‌گیرند و یا در اجرا کردن تصمیم خود بسیار ضعیف‌تر از آن هستند که نشان می‌دهند. این دختر خانواده است که همه فشارهای پیش آمده را تحمل، صبر و منطقی عمل می‌کند. در نهایت وقتی می‌بیند که برادرانش نمی‌توانند خانواده را از بحران خارج کنند و در عوض باعث ایجاد بحران‌هایی تازه می‌شوند؛ در قامت قهرمانی تنها که از همه جا و همه کس ناامید است با فدا کردن فرزند خود سعی در مدیریت بحران دارد.
هرچند دفاع از مظلومیت و نشان دادن اجحاف‌هایی که جامعه نسبت به زنان اعمال می‌کند امری پسندیده و قابل تقدیر است. اما روایتی تک بعدی و با لحنی جانبدانه در مقابل تضعیف شخصیت‌های دیگر نتنها به قهرمان سازی کمک نمی‌کند که جامعه زنانی را هم که با این مشکلات مواجه هستند با خود همراه نمی‌کند.
در مجموع باید گفت «چهارشنبه» فیلمی ست که با نگاه ساده به بیان سوژه پیچیده خود رفته و جز نشان دادن آن عمقی به موضوع نبخشیده و مخاطب را با زوایای تازه‌ای از این پدیده آشنا نمی‌کند. اما با توجه به اینکه این فیلم اولین بلند سروش محمد زاده در مقام کاگردان است می‌توان به فیلم‌های بعدی او امیدوار بود. ■
نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک
www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html
دانلود ماهنامه‌هاي ادبيات داستاني چوك
www.chouk.ir/download-mahnameh.html
شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک
https://telegram.me/chookasosiation
اینستاگرام کانون فرهنگی چوک
http://instagram.com/kanonefarhangiechook
دانلود نمایش‌های رادیویی داستان چوک
دانلود فرم ثبت نام آکادمی داستان نویسی چوک
www.chouk.ir/tadris-dastan-nevisi.html
بانک هنرمندان چوک صحفه ای برای معرفی شما هنرمندان
بخش ارتباط با ما برای ارسال اثر
http://www.chouk.ir/ertebat-ba-ma.html
فعاليت هاي روزانه، هفتگي، ماهيانه، فصلي و ساليانه چوک
www.chouk.ir/7-jadidtarin-akhbar/398-vakonesh.html
دانلود فصلنامه‌های پژوهشی شعر چوک
کمک نیاز دارید؟ 
چت از طریق واتساپ