یدالله امینی (متولد 1305 / شاهیندژ) دانش آموختهٔ حقوق قضایی و شاعر در دههٔ سی، نخستین مجموعه شعرش را با عنوان «دریاچه» (1336) در تبریز به چاپ رساند که به شیوهٔ کلاسیک سروده شده بود. وی در دههٔ چهل با بسیاری از شاعران کافهنشین تهران ارتباط نزدیکی داشت. با شاعرانی هم چون: شاملو، رحمانی، فروغ، و نویسندگانی چون غلامحسین ساعدی و جلال آل احمد و ...
مفتون امینی بیش از نیم قرن است که در چشم انداز شعر امروز حضوری جدی دارد و همهٔ این سالها سرودههای زیادی از وی در نشریات فرهنگی به چاپ رسیده است. وی علاوه بر شعر فارسی، چندین مجموعه شعر به زبان آذری نیز دارد.
امینی از دوستان نزدیک شهریار، ابتهاج، نادرپور و گروه دیگری از شاعران دههٔ چهل و پنجاه نیز بوده است.
نگرش وی در عرصهٔ شعر کلاسیک، نیمایی و سپید با چشم اندازی واقعگرایانه و با پشتوانهای از گذشتههای ادبی همراه بوده و همواره از لحاظ فرم و محتوا در هدایت هم سروده شدهاند.
حوزهٔ اندیشه شعری مفتون امینی را میتوان به سه دوره تقسیم کرد:
نخست: تجربهٔ فضاهای شاعرانگی در قالب فرمهای کلاسیک (از چهارپاره تا مثنوی)
دوم: تجربههای زبانی و نزدیکیاش به شعرهای نو قدمایی و همچنین رویکردش به قالب شعر نیمایی.
سوم: رسیدن به منظر شعر سپید و آزاد در سه دههٔ اخیر (مجموعهٔ واگویه ها برآمد این روزگار شاعرانگی وی به حساب میآید)
گفتنی است که چشم انداز اجتماعی و ظرفیتهای زبانی هر دورهٔ شعری شاعر با ویژگیهای خاصی نیز همراه بوده است، اما در نهایت میتوان وی را شاعر تصویر گرا در پیوند با نگرشی از دنیای طبیعت و اشیاء و با بهره گیری از فضاهای تمثیلی و پیامهای اخلاقی و گاه شهودی دانست که سرودههایش معمولاً با پشتوانهای از ادبیات گذشتهٔ فارسی و توجهش به تاریخ و طنز و طرح روایتهای اجتماعی و انسانی گره خورده است.
«راست همچون غول از بطری رها گشته
اسب وحشی روی پاهای بلند و سرخ خود استاد
یال خود را شست در جوی سپید باد
ابلق گستاخ چشم خویش را چرخاند
-چون خسوف بدر در آئینهٔ یک بر کهٔ پُر چین-
بعد
با دو سُمّ ِ سرب گونش
با همه نیروی بر جوشیدهٔ خونش
هفت ضربت پشت سر هم بر بلور و چوب در کوبید
خواب دربانهای پیر و اختهٔ بنگی
درهم آشوبید.....»
این شعر بلند که در قالب نیمایی سروده شده است به لحاظ شکلی و محتوایی به نوعی از روایتهای تمثیلی با شعر شاعرانی از نسل خودش نیز تأثیراتی را به همراه دارد.
امینی از آنجایی که از سرچشمههای ادب گذشته نیز بهرههایی در سرایش سرودههایش دارد، به گونهای در شمار شاعران نو قدمایی و مخاطب محور به حساب میآید. البته در واگویه های سالهای اخیر در حوزهٔ زبان و طرح مسائل اخلاقی و اجتماعی نو آوری هایی را نیز تجربه کرده و میکند.
امینی نخستین سرودههایش را در سال (1319) در مجلهٔ «راهنمای زندگی» منتشر کرده و سرودن در قالب شعر نیمایی را در دههٔ چهل آغاز کرده است. از سرودههای معروف شاعر: مثنوی بلند و زیبایی است که در سوگ صمد بهرنگی در دههٔ چهل سروده است.
مفتون امینی در بهره گیری از طنز و مطایبه در شعر از چهرههای نامدار شعر روزگار ماست که امروزه هم از این منظر شعری به زبانی ساده و پرتصویر، تجربههای شعری خود را ادامه میدهد.■
منتشر شده در نهمین فصلنامه شعر چوک
نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک
www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html
دانلود ماهنامههاي ادبيات داستاني چوك
www.chouk.ir/download-mahnameh.html
دانلود فصلنامههای پژوهشی شعر چوک
www.chouk.ir/downlod-faslnameh.html
شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک
https://telegram.me/chookasosiation
اینستاگرام کانون فرهنگی چوک
http://instagram.com/kanonefarhangiechook
دانلود نمایشهای رادیویی داستان چوک
دانلود فرم ثبت نام آکادمی داستان نویسی چوک
www.chouk.ir/tadris-dastan-nevisi.html
بانک هنرمندان چوک صحفه ای برای معرفی شما هنرمندان
شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک
https://telegram.me/chookasosiation
اینستاگرام کانون فرهنگی چوک
http://instagram.com/kanonefarhangiechook
بخش ارتباط با ما برای ارسال اثر
http://www.chouk.ir/ertebat-ba-ma.html
فعاليت هاي روزانه، هفتگي، ماهيانه، فصلي و ساليانه چوک