ادبیات شرق در سده‌های میانه

ادبیات چینی

در سال 1279 میلادی، سلسلهٔ سونگ که مشوق هنر، علوم و ادبیات به شمار می‌روند حکومت را به دست می‌گیرند. امپراطوران سونگ حامیان پرشور ادبیات بودند. تاریخ، شعر، ادب و لغت‌نویسی در عصر آن‌ها بسیار پیشرفت کرد. فرمانروایان مغول نیز که بعد از آن‌ها قدرت را در دست گرفتند، تشویق به آفرینش آثار ادبی را ادامه دادند. با وجود اشعار فراوانی که در دورهٔ مغول سروده شد، عصر آن‌ها بیشتر از جهت نمایشنامه و داستان به‌یادماندنی است.

 

نمایشنامه

تا سدهٔ ششم پیش از میلاد، مناسک مذهبی چین را رقص و آواز با اشارت دست و صورت همراهی می‌کرد. اما این مناسک ارتباط چندانی با پیشرفت نمایش در چین ندارد. شواهدی در دست است که شاید نمایش چینی از منابع تاتاری سرچشمه گرفته باشد. ظاهراً صنف بازرگان در چین همانند همین صنف در انگلستان، نقش مهمی در پیدایش آثار نمایشی داشته‌اند. آن‌ها صحنه‌های نمایش را طوری فراهم می‌ساختند تا عموم مردمی که بیرون سالن می‌ایستند هم بتوانند آزادانه به تماشای نمایش بپردازند. برای افراد ثروتمند و با نفوذ هم نمایش‌های خصوصی ترتیب می‌دادند. این صحنه‌ها عموماً بدون پرده، بدون جناحین و تقریباً بدون وسایل به اجرا در می‌آمد ولی لباس‌ها مبتکرانه و پرخرج بود.

نمایشنامه‌ی سدهٔ میانهٔ چینی به دو دستهٔ نظامی و اجتماعی تقسیم می‌شود. دستهٔ اول رویدادها و شخصیت‌های تاریخی را ترسیم می‌کند و دستهٔ دوم تصویری از مردم عادی و مخصوصاً زندگی خانوادگی ارائه می‌دهد. این نمایش معمولاً خنده‌آور است و با بدیهه‌گویی‌هایی چه بسا رکیک همراه می‌شود. نویسندهٔ بیشتر این نمایشنامه‌ها نامعلوم است. شاید مشهورترین نمایشنامه‌نویس شناخته شده از سدهٔ میانهٔ چین وانگ شی-فو باشد که در سدهٔ سیزدهم زندگی می‌کرده و از او سیزده نمایش‌نامه به جای مانده است. یکی از آن‌ها داستان کلاه فرنگی غربی است که ماجرای دانشمند جوانی را حکایت می‌کند که بانویی را به همراه دخترش از چنگ راهزنان می‌رهاند و به عنوان پاداش قول ازدواج با دختر را می‌گیرد. هنگامی که مادر وعدهٔ خود را انکار می‌کند خدمتکار دختر با زرنگی پایان خوشی را برای آخر ماجرا رقم می‌زند.

رمان

منشاء رمان چینی مانند نمایشنامه در پردهٔ ابهام است. با اینکه چینی‌ها مدت‌ها پیش از حملهٔ مغول با قصه آشنایی داشته‌اند، به نظر می‌رسد رمان به معنای واقعی در اوائل سدهٔ سیزدهم از آسیای مرکزی به چین وارد شده در آن کشور رواج یافته و ظرف سیصد سال به اوج شکوه خود رسیده است.

رمان‌های چینی سده‌های میانه را می‌توان بر حسب موضوع، بدین شرح گروه‌بندی کرد:

1- رمان‌های مبتنی بر غصب و دسیسه

2- رمان‌های حاکی از عشق و فریب

3- رمان‌های مبتنی بر خرافات

4- رمان‌های بیان‌گر راهزنی و یاغیگری

مشهورترین رمان‌های این دوره عبارت‌اند از:

داستان سه پادشاهی (حدود 1250 م): داستانی تاریخی منسوب به لو-کوان چونگ، دربارهٔ نبردهای سدهٔ سوم میلادی که سرشار از صحنه‌های خونریزی و اعمال دلیرانه است. این داستان سبکی ساده و سرگرم کننده دارد.

گزارش سفر به غرب (حدود 1325 م): نویسنده ناشناس. ظاهراً گزارش سفر هسوئن تسانگ به هندوستان است که به نظور گردآوری کتاب‌ها، تمثال‌ها و یادگاری‌های بودایی انجام می‌پذیرد؛ اما در واقع بیشتر این گزارش ارتباطی با سفر او ندارد. و در عوض انباشته از قصه‌های سرگرم کننده است که بسیاری از آن‌ها شرح رویدادهای اعجاب‌انگیز و معجزه‌آساست.■

منبع: تاریخ ادبیات جهان- باکنر تراویک

---

نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک

http://www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html

داستان های حرفه ای ادبیات ایران و جهان را از اینجا دانلود کنید.

http://www.chouk.ir/downlod-dastan.html

دانلود ماهنامه‌هاي ادبيات داستاني چوك و فصلنامه شعر چوک

http://www.chouk.ir/download-mahnameh.html

دانلود نمایش رادیویی داستان چوک

http://www.chouk.ir/ava-va-nama.html

دانلود فرم پیش ثبت‌نام آکادمی داستان نویسی چوک

http://www.chouk.ir/tadris-dastan-nevisi.html

فعاليت هاي روزانه، هفتگي، ماهيانه، فصلي و ساليانه كانون فرهنگي چوك

http://www.chouk.ir/7-jadidtarin-akhbar/398-vakonesh.html

بانک هنرمندان چوک صحفه ای برای معرفی شما هنرمندان

http://www.chouk.ir/honarmandan.html

شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک

https://telegram.me/chookasosiation

اینستاگرام کانون فرهنگی چوک

http://instagram.com/kanonefarhangiechook

بخش ارتباط با ما برای ارسال اثر

http://www.chouk.ir/ertebat-ba-ma.html