کتاب‌ها همیشه منبع خوبی برای فیلم‌سازان بوده و هستند. بسیاری از فیلم‌های موفق سینمایی جهان بر اساس رمان‌ها و کتاب‌های معروف ساخته و پرداخته شده‌اند. گاه این اقتباس‌های سینمایی به موفقیت بیشتر کتاب منجر شده‌اند و گاه هم با اعتراض نویسنده مواجه گردیده‌اند. در این جستار نگاهی داریم به بیست کتاب و داستان ایرانی که دست مایه ساخت فیلم قرار گرفته‌اند.
1. شب قوزی
فیلم شب قوزی ساخته "فرخ غفاری " است و از داستان " خیاط، احدب، یهودی، مباشر و نصرانی" از شب بیست و چهارم "هزارو یکشب" اقتباس و نگاشته شده است. فرخ غفاری و جلال مقدم مکان و زمان هزار و یکشب را به تهران معاصر تغییر داده و در قالب یک کمدی سیاه بخشی از فضای دهه چهل ایران را به نمایش می‌گذارند. این فیلم اگر چه در اکران عمومی با اقبال چندانی مواجه نشد ولی در جشنواره‌های کن، کارلو واری و بروکسل مورد تحسین قرار گرفت.
فیلم "شب قوزی" در زمستان 1343 در تهران به روی پرده رفت. این فیلم ماجرای شبی را روایت می‌کند که یکی از اعضای گروه موسیقی به نام "قوزی" هنگام غذاخوردن خفه می‌شود و بقیه اعضای گروه از ترس جسد او را پنهان می‌کنند. جسد دست به دست می‌چرخد تا اینکه پلیس جسد را کشف و درنهایت خاطیان دستگیر می‌شوند.
شناسنامه فیلم:
نام: شب قوزی، محصول:1343 ایران، کارگردان و تهیه کننده: فرخ غفاری، نویسنده: فرخ غفاری و جلال مقدم{بر اساس داستان‌های هزارو یکشب}، بازیگران: پری صابری پری، حاتمی خسرو سهامی محمد علی کشاورز، فرهنگ امیری، سلمان ونوس، رضا هوشمند، حسن فراهانی، زکریا هاشمی فرخ غفاری قوام پور عباس زرندی فرخ لقا هوشمند، کرم رضایی و بهروز صیادی.، موسیقی: نوای سنتور حسین ملک
فیلم بردار: گریوم هایراپتیان، تدوین: راگنار
مدت زمان:90 دقیقه، زبان: فارسی.
2. تنگسیر
تنگسیر اولین رمان صادق چوبک است. ماجرای رمان در دواس و بوشهر رخ می‌دهد. "زائرمحمد" قهرمان داستان، از شخصیت‌های ماندگار ادبیات ایران است. او مردی دلاور، جوانمرد، ساده و پاک است ولی برخی از بندری‌های متمول، سرمایه وی را به امانت گرفته و خرج می‌کنند. تنگسیر، داستان انتقام زائر محمد از آن‌هاست. کاراکتر زائر محمد، نمایانگر درخشان‌ترین ویژگی‌های سلحشوری و جوانمردی است که آگاهانه و به رغم ایمان دینی استوار خود برای انتقام آماده می‌شود و آن را به خداوند واگذار نمی‌کند.
رمان"تنگسیر" مملو از کنش‌های جسمانی و حرارت سوزان جنوب است و رویدادها در آن بی درنگ وسخت بروز می‌کنند. این رمان با آمیزه ای از رگه‌های اجتماعی و سنن مردم تنگستان، برشی تاریخی از اواخر دوره قاجار است و برگرفته از زندگی یک شخصیت که با عصیان، رهبری یا تاثیر گذاری‌اش بر جنبش‌های اجتماعی، مستندات تاریخی یا تقویمی داشته باشد نیست. تنگسیر به مرد و زنی از مردم تنگستان که از توابع دشتستان است گفته می‌شود.
"امیر نادری" کارگردان برجسته ایرانی در سال 1352 بر اساس رمان صادق چوبک، فیلمی به همین نام ساخت. این فیلم جایزه بهترین کارگردانی را برای امیر نادری از جشنواره فیلم سپاس به ارمغان آورد و بهروز وثوقی برای بازی در این فیلم برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم دهلی نو گردید.
شناسنامه فیلم: نام: تنگسیر، کارگردان: امیر نادری، تهیه کننده: علی عباسی، نویسنده: امیر نادری {بر اساس داستان تنگسیر از صادق چوبک}
بازیگران: بهروز وثوقی پرویز فنی زاده جعفر والی عنایت بخشی نوری کسرایی مهری ودادیان حسین امیر فضلی عباس ناظریان رضا رخشانی روح ا...مفیدی علی اکبر مهدوی فر نعمت گرجی، موسیقی: لوریس چکناواریان، فیلم بردار: نعمت حقیقی، تدوین: مهدی رجاییان، محصول: ایران 1352، زمان:153 دقیقه، زبان: فارسی.
3. گاو
گاو یکی از داستان‌های کوتاه مجموعه داستان "عزاداران بیل" از غلامحسین ساعدی است. کتاب مشتمل بر هشت داستان کوتاه است که نشر نگاه آن را منتشر نموده است. در ظاهر داستان‌ها هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند اما شخصیت‌ها در این هشت قصه تکرار می‌شوند. تمامی این داستان‌ها با راوی دانای کل روایت می‌شوند و مفهوم محور هستند و مکان همه‌ی رخدادها روستایی فرضی به نام"بیل "است.
غلامحسین ساعدی به دو ابزار ابراز عشق و تسلط به ادبیات و تخصص در امور روانشناختی مسلح بود و همین دو ابزار وسیله ای برای ترقی وموفقیت او در عرصه ادبیات، به خصوص ادب نمایشی گردید.
داستان"گاو" در این مجموعه داستان از جهات مختلف "الینا سیون " و "آسیمیلاسیون " دینی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و روانشناسی قابل نقد و بررسی است. داستان یک جامعه بسته و سنتی را به تصویر می‌کشد. دنیای معاصر مدرن است ولی این مکان مدرنیزاسیون راتجربه نکرده است. در اینجا گاو یک فرهنگ و شخصیت است و مش حسن یک ترک آذربایجانی آسیمیله شده ای است که از فرهنگ و هویت خود به دور افتاده و سرنوشتی جز سقوط به دره روانپریش زندگی دوگانه و متناقض خود ندارد.
گاو یکی از مهم‌ترین اقتباس‌های تاریخ سینمای ایران است. "داریوش مهرجویی" در سال 1348 خورشیدی فیلم گاو را بر اساس داستانی از غلامحسین ساعدی ساخت. این فیلم در جشنواره‌های متعددی از جمله کن، برلین، مسکو، لندن و لس آنجلس به نمایش درآمد.
فیلم گاو بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران از نگاه منتقدین است. "آقای بازیگر" در این فیلم نقش اصلی یعنی "مش حسن" را ایفا می‌کند. غلامحسین ساعدی درباره ساخت فیلم، حساسیت‌های زیادی نشان داده است. وی سرصحنه ها حاضر می‌شد و در جریان ساخت فیلم، پیوسته حضور داشت. در نهایت به دلیل برخی محدودیت‌ها در زمان ساخت فیلم و به دلیل فشارها برخی بخش‌ها حذف می‌شود.
شناسنامه فیلم:
نام فیلم: گاو
کارگردان: داریوش مهرجویی
نویسنده: داریوش مهرجویی {بر اساس قصه گاو از کتاب عزاداران بیل نوشته غلامحسین ساعدی}
بازیگران: عزت ا...انتظامی علی نصیریان جعفر والی جمشید مشایخی فیروز بهجت محمدی عزت رمضانی فر پرویز فنی زاده، موسیقی: هرمز فرهت، فیلم بردار: فریدون قوانلو، تدوین: زری خلج، توزیع کننده: وزارت فرهنگ و هنر، زمان:100 دقیقه، زبان: فارسی.■
نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک
http://www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html
داستان های حرفه ای ادبیات ایران و جهان را از اینجا دانلود کنید.
http://www.chouk.ir/downlod-dastan.html
دانلود ماهنامه‌هاي ادبيات داستاني چوك و فصلنامه شعر چوک
http://www.chouk.ir/download-mahnameh.html
دانلود نمایش رادیویی داستان چوک
http://www.chouk.ir/ava-va-nama.html
دانلود فرم پیش ثبت‌نام آکادمی داستان نویسی چوک
http://www.chouk.ir/tadris-dastan-nevisi.html
فعاليت هاي روزانه، هفتگي، ماهيانه، فصلي و ساليانه كانون فرهنگي چوك
http://www.chouk.ir/7-jadidtarin-akhbar/398-vakonesh.html
بانک هنرمندان چوک صحفه ای برای معرفی شما هنرمندان
http://www.chouk.ir/honarmandan.html
شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک
https://telegram.me/chookasosiation
اینستاگرام کانون فرهنگی چوک
http://instagram.com/kanonefarhangiechook
بخش ارتباط با ما برای ارسال اثر
کمک نیاز دارید؟ 
چت از طریق واتساپ