پریشکه سخن ...

اروتیک ( اروتیسم)

اروتیک واژه ای انگلیسی است و سرچشمه ی این واژه از کلمه ی « اروس» در یونان باستان است . برخی از دکترین فلسفه و عرفان اروس و آگاپه را دارای وجه اشتراک معنا و رفتار و برخی دیگر این دو را از حیث معنا از همدیگر جدا می دانند . به نظر می آید آگاپه نوعی عشق معنوی و الهی است و به دیگر بیان عشقی بدون مشروط است ولی اروس عشقی شرطی و زمینی است که هنر مند آن را با بیانی هنری با دیالوگی که بین عاشق و معشوق صورت می گیرد ؛ تصویر می کند . رفتارهای عاشقانه ای که بین عاشق و معشوق بوجود می آید را هنرمندانه بیان کردن یا شاعرانه سرودن هم می تواند نوعی اروس به شمار آید . کاربرد اروس در شعر و هنر و نقاشی بیشتر از دیگر هنرهاست . نخستین با رسقراط آموزه های اروس ( خدای عشق) را درباره ی زیبایی تن زمینی بیان داشت . و در ایران ، ابن سینا و فارابی تحت تاثیر فلسفه ی افلاطون چنین مواضعی را درهنر و ادبیات مطرح و بیان هنری بوسیدن زن و مرد را در هنر پذیرفتند ، اما توصیف هنری اعمال جنسی را رد کردند . بنابراین بیان رفتارهای عاشقانه بین زن و مرد در ابعاد مختلف و به تصویر کشاندن زیبایی های ظاهر و باطن معشوق در قالبی هنری در زبان و ادبیات ایران فراوان است و لی نکته این جاست که اروس ( اروتیسم ) با فوتوشیسم ( فتی شیسم) و توتمیسم د رتفاوت عمده است . چه این که فتی شیسم نوعی پرستش و پذیرفتن عضوی از معشوق است که با علاقه ی بیشتر به این عضوبه نوعی توتمیسم تبدیل می شود و این بت پرستی مسببی است در جهت اختلال های روحی و روانی که به مرور زمان مریضی ای را به نام تنوع طلبی یا زیادی خواهی را بوجود می آورد . اروتیسم با هرزه انگاری و مستهجن نویسی خالص (porno) تفاوت دارد . در پرنو نوعی ولنگاری و بی پرده گویی و به بیانی عریان گویی وجود دارد که بر اساس محوریت اخلاق نیز در حرکت نیست . به اصطلاح دیگر نوعی اخلاق گریزی را تجویز و ترویج می کند نه اخلاق مداری . مهمترین خصیصه ی اروتیک تصویر کردن رفتار جنسی در قالبی هنری است نه نمایش خود رفتار جنسی . تصویر سازی رفتار های جنسی و ظواهر و باطن معشوقه و هر چیز ی که زیباست از خصایص مکتب فکری هنری اروتیسم به شمار می آیند . مثلن : تصویر کردن ویژگی های چشم معشوق – نوع کلام معشوق- ناز معشوق – قد و قامت معشوق – زلف معشوق – با کرشمه راه رفتن معشوق و .... نوعی اروتیک است . اروتیک در ازمنه ی تاریخ و سیر تاریخی ای که داشته از نیمه ی دوم قرن نوزدهم به معنای مدرن کلمه پا گرفته و نویسندگانی چون گی دو موپاسان ، لارنس و سایرین در رمان های خود به اروتیک پرداخته اند . ادبیات قرن بیستم نیز د رعرصه ی ادبیات اروتیک نامدارانی چون : جویس و نابائوف را به جامعه ی هنری و ادبی عرضه داشته است . به نظر می آید مهمترین کار اروتیک تفهیم معنویت به زیبایی تن است و نوعی معرفت شناسی در زیبایی و به اصطلاح غور شدن در معنویت زیبای معشوق است . اگرچه اکثر نویسندگان واژه ی ممنوع را برای نویسنده ممنوع می دانند ولی به نظر می آید که هیچ واژه ای ممنوع نیست چون دارای مفاهیم و مصادیق فراوانی است و می توان با رویکردی معنوی ، هنری و علمی واژه را پرورش داد چه این که اگرچه ظاهرن زشت است اما فی نفسه زیباست . از نمونه های کهن و بسیار جذاب آثار اروتیک فارسی می توان به داستان های شاهنامه ( زال و رودابه ، رستم و تهمینه و سهراب و گرد آفرید) و دیگر به : ویس و رامین ، خسرو و شیرین ، لیلی و مجنون و هفت پیکر نظامی و نیز پاره ای از داستان های هزار و یک شب ، در روزگار قاجار و منظومه ی زهره و منوچهر ایرج میرزا اشاره نمود . در کنار آثار داستانی اروتیک می توان به آثاری که به ویژه در پاورقی روزنامه ها و داستان های عامه پسند گذشته در دهه ی 20 تا اواخر دهه ی 30 دیده می شود به داستان های ناتورالیستی صادق چوبک و برخی از داستان های صادق هدایت به مانند سه قطره خون اشاره نمود . از دهه ی 30 تا 60 نیز رمان شب زدگان سعید نفیسی ، دایی جان ناپلئون ایرج پزشکزاد و طوطی زکریا هاشمی نیز از بن مایه ای اروتیک گون بهره مند هستند .