«بوگام داسی» نام یکی از شخصیتهای بوفکور اثر «صادق هدایت» است. این نام طی هشتاد سال به مفاهیم گوناگون تعبیر شده است. بیشک سبکسنگین کردن خود واژه، اولین گام برای رسیدن به معنای آن است. بدین خاطر بیشترِ معانی بیانشده، نشأتگرفته از عناصر تشکیلدهنده آن کلمه است. برخی از پژوهشگران آن را برگرفته از قوم «داس» دانستهاند و برخی دیگر تا به هند رفته و او را در معبدی، حاضر یافتهاند. آقای عباس پژمان نیز با کنکاش در حروف آن کلمه، مفهوم «بوگندو» را برای معنی «بوگام داسی» در نظر گرفتهاند. پژمان علاوه بر آنکه ترجمه کلمه «بوگندو» را به هندی، «بوگام داسی» میداند بلکه نفس بوگندو را در یکی از متنهای رمان بوف کور حس کرده است (صفحه 50 بوفکور، نشر هدایت). ایشان برای جفتوجور کردن انتخاب خود و روح داستان، تنها به بوی بدِ موجود در آن متن اکتفا نمودهاند.
تازهترین معنای بوگام داسی، «سنگ صبور» است که در کتاب «رویای وهمی بوف کور رویایی سهبعدی است»، مطرح شده است. از نظر لغوی، مؤلف در مقالهای، «بوگام داسی» را اصطلاحی ترکی و با «بو غم داشی» برابر میداند. از دیگر سو در همان مقاله، بیان میدارد: «راوی شرابی که مادرش برای وی به ارث میگذارد را بهترین هدیه از جانب مادر یا به قول خودش «بوگام داسی» میداند. همانطور که میدانیم برای تبدیل انگور به شرابی کهنه نیاز به صبر است؛ بنابراین «هدایت» از طریق به ارث گذاشتن چنین هدیهای، درصدد است تا صبوری مادرِ راوی به ذهن خواننده راه یابد. بدین شیوه، احتمالِ انطباق صبرِ شراب با صبرِ مادر، در سر خواننده، افزایش مییابد. بهطوریکه مسیر رسیدن به مفهوم «بوگام داسی» یا «سنگ صبور»، در ذهن وی آسان میگردد. بر این مبنا شراب نهتنها نماد صبوری مادرش است بلکه برازندگی اسم مادر یا «بو گام داسی» را به رخ خواننده میکشاند.»■