داستانهایی که ما زندگی میکنیم، تأثیر عمیقی بر نحوۀ نگرشمان به خود، مردم اطرافمان و بهطور کلی جهان دارد. مقاله جدید منتشرشده در مجلۀ شخصیت و روانشناسی اجتماعی نشان میدهد، زندگی در «سفر قهرمانی» ممکن است کلید زندگی پرمعنایی باشد. بهترین قسمت آن چیست زندگی؟ این است که برای قهرمان شدن نیازی ذاتی به هیجانانگیز ندارید.
بنجامین راجرز، مایکل کریستین و کرتگری از محققین دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل، نویسندگان مشترک مقاله، توضیح میدهند که چگونه ایدۀ سفر قهرمان ریشه در داستانهای باستانی مانند بیوولف و گیلگمش دارد و هنوز هم در این زمان، در فرهنگ معاصر رایج است، از داستانهای جنگ ستارگان تا فیلمهای مارول.
سفر قهرمان، شامل هفت عنصر کلیدی است که هر یک، با کمی تلاش آگاهانه، میتوانند در زندگی اعمال شوند:
۱. قهرمان داستان: قهرمان، شما هستید؛ شخصیت اصلی زندگیتان.
۲. تغییرات: شرایط جدیدی هستند که زندگیتان را به جلو میبرند.
۳. ماموریتها: اهدافی هستند که ممکن است برای رسیدن به آنها تلاش کنید.
۴. متحدین: افرادی هستند که در سفر از شما حمایت میکنند.
۵. چالشها: شامل موقعیتها یا رقیبهایی هستند که به عنوان مانع در راه دستیابی به هدفتان عمل میکنند.
۶. دگرگونی: دگرگونی، رشدی است که در این تلاش و پیگیری تجربه میکنید.
۷. میراث: شامل نحوۀ سهیمکردن رهاورد سفر با دیگران است.
ما ذاتاً، اگر نه آگاهانه، با چارچوب روایی که «سفر قهرمان» را تشکیل میدهد، آشنا هستیم. پژوهشگران معتقدند که داشتن یک داستان زندگی که با چارچوب سفر قهرمان همسو باشد، به علت بازتاب فرهنگی، منسجمتر، متمایزتر و قانعکنندهتر است.
برای آزمایش این موضوع، پژوهشگران مجموعهای از چهارده مطالعه را بررسی کردند و یک «مداخلهی داستانی مجدد» برای بررسی فواید استفاده از چارچوب سفر قهرمان در زندگی روزمره انجام دادند. این مداخله شامل تمرینهای نوشتاری بازتابی با هدف کمک به افراد، برای شناسایی و ادغام عناصر سفر قهرمان در روایتهای شخصیشان بود.
یافتۀ اصلی نشان میدهد هرچه روایت شخصیِ فرد، به چارچوب سفر قهرمان شباهت بیشتری داشته باشد، فرد معنای بیشتری در زندگی تجربه میکند. این موضوع در وهلۀ اول، تا حدی به دلیل مجذوبشدن ما به زندگی قهرمانان است.
ما عمیقاً با قهرمانان حماسی و بیباک همراه میشویم و با آنها همذاتپنداری میکنیم، زیرا قهرمانان ویژگیها، اهداف و فضایل خاصی دارا هستند که در جامعه و فرهنگ، در زمانهای مختلف ارزش محسوب میشوند.
چگونه یک فرد عادی میتواند سفر قهرمانی را زندگی کند؟
همه چیز به قدرت داستانسرایی مربوط میشود. همانطور که یک فرد میتواند زندگی را «همانطور که اتفاق میافتد» طی کند، مسئولیت هر یک از هفت عنصر سفر قهرمانی را نیز بر عهده میگیرد، آنچه تفاوت واقعی ایجاد میکند مربوط است به:
۱. تلاشی هماهنگ برای یادگیری درمورد خود
۲. کنترل واکنش به شرایط درحال تغییر
۳. انتخاب اهداف
۴. تصمیمگیری دربارۀ اینکه دوستان و معتمدان زندگی چه کسانی هستند.
۵. پاسخگویی مؤثر به چالشها
۶. بررسی میزان پیشرفت از زمانی که شروع کردهاید
۷. کمک به دیگران برای رسیدن به اهدافشان بر اساس چیزهایی که خود در مسیر آموختهاید.
همانطور که مشخص است، این روش چنگزدن به زندگی فقط به کسانی که احساس میکنند نقشۀ زندگی خود را گم کردهاند، کمک نمیکند. حتی کسانیکه از قبل زندگی پربار و معناداری داشتهاند، میتوانند از سفر قهرمانی بهتری بهره ببرند.
پژوهشگران دریافتهاند که اثرات مداخله، به نگرشهای قبلی دربارۀ معنی زندگی بستگی ندارد. به عبارت دیگر، در مطالعات پژوهشگران، معنای زندگی و رفاه همۀ شرکت پکنندگان به یک اندازه تقویت شده است.
محققان میگویند از این تکنیک میتوان در فواصل زمانی منظم یا به ویژه در زمانهای چالشبرانگیز استفاده کرد.
افراد، علاوه بر این که، میتوانند به دنبال ماجراجوییهای قهرمانانۀ خودشان باشند (بدون امتحان هیچ چیز خطرناکی)، متوجه میشوند تجربیات جدید میتواند تغییرات الهام بخشی در دیدگاهشان ایجاد و کمک کند تا سفر قهرمانانه را انجام دهند.
به عنوان مثال: ممکن است فردی متوجه شود ضعیف است، یا متوجه شود در همۀ فرصتهایش پیروز میدان است یا اینکه دریابد در «قوس رستگاری» خود قرار دارد.
«عناصر سفر قهرمان میتوانند بهعنوان فهرستی از انواع راهها برای تجربه بیشتر معنای زندگی عمل کنند. یکی از مزایای جانبی این کار، امیدواریم افزایش راحتی در دیدن خود به عنوان یک قهرمان باشد، زیرا همۀ ما کارهای مهربانانه، متفکرانه و قهرمانانهای در زندگی انجام میدهیم که ارزش تأمل دارند.
نتیجه:
روایتهای شخصی ما عمیقاً بر انعطافپذیری و رفاه ما تأثیر میگذارد، که نشان میدهد قدرت تبدیل شدن به «شخصیت اصلی» داستان زندگی وجود دارد.
سفر قهرمانی به عنوان یک لنز قدرتمند عمل میکند که از طریق آن میتوانیم زندگیمان را به عنوان یک ماجراجویی حماسی درک کنیم و حس عمیقتری از معنا و قهرمانی را در تجربیات روزمره خود تجربه کنیم. به یاد داشته باشید، شما صرفاً یک ناظر منفعل نیستید، بلکه نویسنده و قهرمان داستان خود هستید. ■
منبع: سایت فوربس