مقاله «گور یا گور» جواد کراچی

چاپ ایمیل تاریخ انتشار:

javad karachi

چنانچه پیر پرزانه پارسی گوی توسی، فردوسی بزرگوار در شاهنامه سروده و ثبت شده، این شهر بوسیله اردشیر بابکان که با دانش و فر و زور بوده بنا گردیده.

یکی چشمه بیکران اندر اوی         فراوان از آن چشمه بگشاد جوی

بر آورد بر چشمه آتشکده             برو تازه شد مهر و جشن و سده

به گرد اندرش باغ و میدان و کاخ     برآورده شد جایگاهی فراخ

چو شد شاه با دانش و فر و زور       همی خواندش مرزبان شهر گور

بدون شک نام گذاری کهن ترین شهر مدور دنیا بوسیله مرزبانی که حکیم ابوالقاسم فردوسی او را با دانش و فر می خواند نمی توانسته معنای منفی داشته باشد. واژه ها، گنجینه تجربیات گمشده و فراموش شده ای هستند که در هر دوره ای آنها را بسود خود تحریف و کژ ساخته اند و یا معنای دیگری بدان داده اند و بدینگونه کاربرد نابجای واژه های پارسی، معمول و مرسوم گردیده است.

امروزه به اشتباه، واژه گور را با قبر که جای فنا و نیستی و مرگ است یکی می خوانند تا ما را از سر منزل مقصود به بیراهه بکشانند.

واژه گور نیز همچون واژه های دیگری که در تاریخ مرسوم گردیده معنای وارونه ای بدان داده اند و در اصل، بار متفاوت و مثبت داشته است.

برای رسیدن به اصل مطلب می توانیم  نام های تاریخی آن دوران را مبنا قرار دهیم.

بعنوان نمونه از بهرام که با بخش کردن این نام، می توان پی به معنی واژه و همچنین به ریشه یابی تاریخی آن رسید.

 نام بهرام از دو بخش به، به معنی ( بهترین ) و رام به معنی ایزد رام بوده که ایزد رام را در مزدیسنا نگهدار و موکل روز بیست و یکم هر ماه و به معنی بخشنده چراگاه و نوشیدنی های شادی افزا می دانسته اند.

پس نتیجه می گیریم که این نام ها دارای مفهومی ورای ظاهر آن داشته اند که بزرگان ادب و حکمای ایرانزمین آنها را محفوظ نگاه داشته اند. چنانچه نام اورامان و روستای اورامان در کردستان که رودخانه ای پر آب و روح افزا از آن می گذرد، از دو بخش، او به معنی ( آب ) و رامان که همان ایزد رام بوده تشکیل شده است اینها نمونه واژه هایی هستند که متاسفانه در دوران معاصر به اشتباه یا شاید هم مغرضانه و جهت پاک کردن ردپای هویت، اشتباه نگاری میشوند. مثلا اورامان را هورمان می نویسند. یا ایزدی ها را یزیدی می گویند.

در دوران ساسانیان نام ( به رام ) و پادشاهی( به رام ) هم به کرات تکرار شده و بهرام های گوناگونی را در ایران زمین داشته ایم. به عنوان مثال. بهرام آذرمهان، بهرام چوبینه، بهرام اورمزد، بهرام بهرام، بهرام پسر شاپور، بهرام پسر یزد گرد و مهمتر از همه در این مطلب، بهرام گور است.

به رام گور یا بهرام گور را به غلط  شکار کننده گور که حیوانی دو رنگ و ابلق است خوانده اند. گورخر حیوانی دو رنگ است و دو رنگه بودن یا نر ماده بودن یا هم نر و هم ماده بودن و یا خواجه بودن، جفت بودن و کامل بودن است. و معنای خودزا و خود آفرین داشته است.

بهرام که گور می گرفتی همه عمر          دیدی که چگونه گور بهرام گرفت.

 این اشاره ای به آغاز و پایان دوران حکومت بهرام در شهر گور است. این گور و این به رام همان ایزد به رام و گور هم جای تغییر و تحول بوده که این تغییر و تحول اصل و بن جهان و انسان در دگرگون شدن، بوده است.

داستان های دیگری نیز در شاهنامه نظیر بهرام و صنم یا به رام و سنم هست که با پیروز بهرام یا فیروز بهرام خوانده میشوند که همگی راه را برای رسیدن به اصل موضوع ساده تر و سهل تر می کنند.

واژه گور و گور بمعنی جایگاه تغییر و تحول بوده و وارونه سازی آن به معنای قبر که جایگاه فنا و نیستی و مرگ است در دوران های بعد اتفاق افتاده است.

چنانچه در شاهنامه فردوسی نیز ثبت گردیده و هنوز هم آثار باستانی این شهر در جوار شهر پیروزآباد پارس کنونی ( فیروزآباد فارس ) وجود دارد.

 این شهر جایگاه تغییر و تحول از سلسله اشکانیان به سلسله ساسانیان بوده گرچه گور اکنون لگد مال روزهای سیاه تاریخ گشته و کشاورزان در آن گندم و جو می کارند. اما هنوز هم خرابه ها و آثاری از آن بجا مانده و قابل رویت است. تا بیشتر از این دیر نشده می باید جلو کشت و ساخت و ساز در آن مناطق گرفته شود.

مرا خواندی ز در، تو جستی از بام

زهی بازی زهی بازی زهی دام

از آن بازی که من می دانم و تو

چه بازی ‌ها، تو پختستی و من خام

تویی کز مکر و از افسوس و وعده

چو خواهی سنگ و آهن را کنی رام

مها، با این همه خوشی تو چونی

ز زحمت‌ های ما، وز جور ایام

چه می پرسم تو خود چون خوش نباشی

که در مجلس تو داری، جام بر جام

مرا در راه دی، دشنام دادی

چنین مستم ز شیرینی دشنام.

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مقاله «گور یا گور» جواد کراچی

جلسات ادبی تفریحی

jalasat adabi tafrihi

اطلاعات بیشتر

مراسم روز جهانی داستان با حضور استاد شفیعی کدکنی، استاد باطنی و استاد جمال میرصادقی
جلسات ادبی تفریحی کانون فرهنگی چوک
روز جهانی داستان و تقدیر از قبادآذرآیین سال 1394
روز جهانی داستان و تقدیر از فریبا وفی سال 1395
یازدهمین جشن سال چوک و تقدیر از علی دهباشی شهریور 1395

جلسات کارگاهی آزاد

jalasat kargahi azad

اطلاعات بیشتر

تماس با ما    09352156692