گزاف نیست که عنوان پرفروش‌ترین کتاب تاریخ پس از کتب مذهبی، از سال 1859(تاریخ انتشار این رمان) در پشت عنوان این رمان به چشم می‌خورد. انقلاب‌هایی در سراسر دنیا از سه یا چهار صده گذشته اتفاق افتاده‌اند. این انقلابها بستر مناسبی برای آفرینش بسیاری از رمان‌های بزرگ کلاسیک همچنین فیلم‌های سینمایی بوده‌اند.

بستر رمان داستان دوشهر انقلاب کبیر فرانسه است. انقلابی که به بسیاری از کشورهای دنیا صادر شد و سرمشقی شد برای سرنگونی حاکمان جبار و زورگو و بیگناه کُش. انقلابی که به کشور روسیه صادر شد. انقلابی که همان فرانسه را پس از امپراتوری ناپلئون دستخوش تغییرات بسیار کرد. در انقلاب اسلامی ایران هم می‌توان تاثیر انقلاب کبیر فرانسه را مشاهده کرد. اولین جرقه‌های انقلاب کبیر فرانسه در سال 1789 زده شد؛ چه خون‌هایی که در این بازه‌ی زمانی به حق و ناحق ریخته نشد. چه کسانی که کوچکترین ارتباطی با حکومت فئودالی زمانه خودشان داشتند اعم از زنان و کودکانی که قربانیِ عطشِ سیری ناپذیر گیوتین شدند. ولی سرانجام در سال 1805 با ظهور ناپلئون به عنوان امپراتور فرانسه، انقلاب کبیر فرانسه به پایان می‌رسد. داستان دوشهر، از ابتدای همین انقلاب شروع می‌شود. پیرمردی پزشک به حکمِ حاکمان فئودال و بیگناه، هجده سال در زندان به استیل اسیر می‌شود. پس از اینکه دخترش وی را از طریق برخی آشنایان پیدا می‌کند، به لندن مهاجرت می‌کنند. سپس با شخصی به نام چارلز دارنی (یکی از اقوام فئودال‌ها) آشنا می‌شوند. این پسر خوش ظاهر و مهربان با دختر پیرمرد ازدواج می‌کند. چارلز دارنی یکی از منتقدین ثابت قدم در پاریس است. این قاطعیت در گفتمانی که با عمویش مارکی دارد قابل استنتاج است. اما نمی‌داند که اقوامش باعث اسارت هجده ساله پیرمرد پزشک می‌باشند. آتش انقلاب شعله ور می‌شود و فرانسه را در کام خود می‌گیرد. چارلز طی یک نامه به درخواست دوستی که نوکر عمویش بوده، مجبور می‌شود به فرانسه برگردد. اما خودش به ابتدای امر به جرم مهاجرت اسیر نیروهای انقلابی در پاریس می‌شود و… داستان از یک شیب ملایم آغاز می‌شود و هرچه جلوتر می‌رود به اوج خود نزدیک‌تر می‌شود. تصاویر انقلابی‌ای که دیکنز در این رمان از آنها استفاده کرده بسیار تاثیرگذار هستند. این تصاویر در برخی آفرینش‌های ادبی و سینمایی الهام گر بسیاری از نویسندگان و همچنین کارگردانان اخیر می‌باشد. فرض مثال توجه کنید به تصاویر متشکله از دادگاههای خیابانی در پاریس که ارباب‌های سابق و خانواده‌هایشان را بی دلیل گردن می‌زدند. عین این تصویر در فیلم خیزش شوالیه تاریکی 2012 ساخته کریستوفر نولان شاهدیم که دقیقاً از این رمان الهام گرفته شده است. به هر جهت خوانش این رمان پیشنهادی می‌گردد به این دلایل یک: وجود شخیت های چند بعدی و جذاب؛ دو: فضای انقلابی بی نظیر؛ سه: دیالوگ‌های خواندنی بین شخصیت‌های داستان؛ چهار: اطلاعات تاریخی بی نظیر حین خواندن رمان؛ موارد ذکر شده باعث لذت بردن چند برابر از خواندن پرفروش‌ترین رمان تاریخ می‌شود. ناگفته نماند که لابلای سطور این رمان درس برادری، گذشت و فداکاری، نوع دوستی و از همه مهمتر بخشش و عشق نهفته است. ■

-------------------------------------------------------------