آخرین حرف را تصویر می زند (رولان بارت).

جورج بوئز معتقد است: آن دسته از آثار ادبی که مدام مورد تحسین قرار می‌گیرند باید از چند ظرفیت برخوردار باشند، یعنی ارزش زیبایی شناختی آنها چنان زیاد باشد که در میان ساختارهایشان یک یا چند ساختار در هر یک از دوره‌های بعدی خوانندگان را خرسند کند.

در مجموعه‌ی پرنده‌ای بالای میدان مین سروده‌ی ارسلان باقری با شاعری جوان، پر انرژی، جدی، فارغ از افراط و تفریط و به دور از محفل و انجمن‌های کذایی و ادبیات محفلی و معرکه گیر به دور از به به و هرکول بازی رو به روییم که با تلاش به تجربه‌ی ادبی پرداخته است.

در بعضی از اشعار این مجموعه دیزاینی سینمایی اتفاق می افتد و شاعر با الفبای تصویری با مخاطب حرفش را می زند، در بسیاری از شعرها فضاسازی جای بیان خطابی را می‌گیرد در عین حال شاعر گرفتار وسوسه‌ی تصویر سازی نمی‌شود، تصاویر انبوه ایجاد نمی‌کند با زبانی گفتاری سعی در صمیمی شدن با مخاطب دارد و می‌توان گفت شاعر خوب از عهده‌ی آن بر آمده است اما نه اینکه عاطفه نگاری کند.

دیگر ویژگی این مجموعه کوتاهی شعرها و مهندسی کلمات است که من در مجموعه جایی را ندیدم که ایضاح جای ایجاز را گرفته باشد و جالب‌تر اینکه کمتر دیدم که مفهوم گرایی کشف و شهود شاعرانه را پس زده باشد.

در این مجال مختصر نگارنده سعی دارد به ساخت شعر وارد شده و مثال‌هایی را برای اثبات سطور بالا بیاورد

دو پنجره/چهار گلدان/وچند پاکت سیگار/این‌ها برای رهایی از تنهایی کافی نیست /باید سقف را بردارم/شاید پرنده‌ای اشتباهی به خانه‌ام بیاید.

شاعردر شعر آغازین مجموعه با آوردن کلمات زوج (دو. چهار) و با آوردن کلمات و حروف نقطه دار در کلماتی چون (پنجره. چهار. چند. پاکت. تنهایی. سقف.. شاید. پرنده‌ای.اشتباهی) سعی در رهایی از تنهایی دارد و تصویری که با چ. پ و ش ایجاد می‌کند تداعی دانه پاشی برای پرنده‌ای است تا اشتباهی به خانه‌اش بیاید.

در شعر دوم (ص.۲)

خرابه را به آبادی/مرداب را به رود خانه/اندوه را به شادی بدل می‌کند/دوست داشتن کارخانه‌ی رویاسازی ست...

با ایجاد تباین در این شعر تصاویر خوبی را ایجاد کرده که در در کلماتی مانند آب و مرداب مصوت بلند (ا) و ختم شدن آن به (ب) تداعی حرکتی که به سکون می‌رسد و آبی که به رود و جاریی که به مرداب آرام می‌گیرد را می‌کند و همچنین اندوه به شادی در کلماتی مثل خرابه، بد کاره، و تکرار آن، قطعی صدای (ب) و ختم آن به (ه) تداعی چکه کردن می‌کند.

در کلمات رودهایی که به فاضلاب ... و بادهایی که به طوفان ...تلفظ (ها) که صدا را از دهان به بیرون می راند و همچنین تلفظ (طو) که با انسداد هوا در پشت دندان و حالت انفجاری در (و) و همچنین وزش هوا از لای دندان‌ها در تلفظ (ف) در طوفان تصاویر خوبی را ایجاد کرده است.

یا در شعر سوم (ص.۱۲)

قطار (ها) در استخوان (ها) یم زوزه می‌کشند/کشتی (ها) در سرم سوت می‌زنند/هواپیما (ها) بر سینه‌ام فرود می‌آیند/کافه (ها)/کوچه (ها)/و میدان (ها)/دور سرم می‌چرخند /خبر آمدنت را شنیده‌ام/و چند پیک بیشتر دوستت دارم

تکرار ه (ها، ها، ها) هم تداعی خندیدن یک آدم مست را می‌کند و هم دویدن و نفس زدن و دویدن و سوت زدن و خبر آمدن، شبکه‌ی معنایی زیبایی ایجاد می‌کند.

و همچنین اگر به شعر چهارم هم نگاه کنید خواهید دید که شاعر با تصویری زیبا (تکان خوردن /تکان دادن) را معنا کرده ونشان داده است. (.... میمی انتهای نامم بگذار/تکانم بده/چون پرده‌های پنجره/که باد را).

و در پایان شعر ۱۵ (ص.۲۷)

تصویر تعریف تازه‌ای از عشق می‌دهد

...و عشق/پرنده‌ای ست وحشی/که از کف دست دانه می‌خورد.

یا در شعر ۱۱ (ص.۲۱)

چنگ‌زدن به آب است/چنگ زدن به نور /پنجره‌ای که رو به طوفان باز می‌شود/پرتده ای که از آسمان هیچ می‌گذرد/و از

دریاچه‌ی هیچ آب می‌نوشد/گل سرخی ست در میدان جنگ.

که شاعر با (Alitrition) و همچنین (arenjment) در شعر آهنگ پچ پچ و آهسته صحبت کردن را از کلیت شعر بلند کرده است.

یا در شعر ۱۳ (ص.۲۴)

آن قدر هم بی انصاف نیستم/که او را به باد/یا ابر تشبیه کنم/از کوچ برگشته بود/نامش را مرغ دریایی گذاشتم/چرا که یا نبود/یا با ما نمی‌پرید.

زنجیره‌ی کلماتیِ (باد، ابر، کوچ، مرغ دریایی، پریدن) تصاویری از جنوب را به دست می‌دهد که اقلیم شاعر را لو می‌دهد

همچنین انعکاس مصوت بلند (ا) در همنشینی با (ی) وهم و انعکاس و صدا دارد.

در شعر ۱۹ (ص.۳۱) در این مجموعه چینش کلماتی و نغمه‌های حروف به دادن تصاویر مورد نظر شاعر کمک کرده است برای نمونه

برگشته بودم /تمام روستایم با خاک یکسان شده بود/نام خانوادگی‌ام را در شناسنامه‌ام /خط زدم.

یا با به‌کارگیری نغمه‌ی حرف (ب) در سطر آخر ص.۳۲

خنده‌های او بود/که زیبایی بندر را دوبرابر می‌کرد.

در شعر ۳۶. (ص.۵۲)

چه فرق می‌کند/کجای جهان باشی/دوست داشتن مرز نمی‌شناسد/پرنده‌ای ست که بالای میدان مین پرواز می‌کند.

که حرکت حروف ج به سمت مصوت (ا) در کلمات کجای و جهان اوج گرفتن پرنده به آسمان را تداعی می‌کند و در سطر پنجم همین شعر پرنده را بالای میدان مین مشاهده کنیم.

در بسیاری از سطور این کارکردها وجود دارد و علاوه بر این از آرایه‌های تشبیه و کنایه و ایهام و تناسب و و پارادوکس و سایر عناصر به خوبی استفاده می‌کند که در این مجال کم نمی‌شود به آن پرداخت و بهتر است به سراغ مجموعه رفت.■

مجموعه شعر سپید (پرنده‌ای بالای میدان مین) ارسلان باقری_نشرشانی_چاپ اول تابستان ۹۵، محمدکاظم حسینی