فلسفه روز جهاني داستان كوتاه

داستان دانه انسان است، تا داستان هست این دانه سبز خواهد و سنگ را خواهد شکافت و به سوی تو سر برخواهد شد. با عرض سلام خدمت شما فرهیختگان گرامی. خرسندیم که برای چهارمین سال به یاری شما می‌توانیم در روز جهانی داستان گردهم آییم و از داستان و داستان‌نویسی بگوییم در حالی که در جای جای این کره خاکی نیز علاقمندان دیگر کشورها در چنین مراسمی مشغول به ادای دین خود به ادبیات داستانی هستند.

روز جهانی داستان کوتاه، دارای فلسفه خاصی است. بی جهت در چنین روزی برگزار نمی شود اما متعجبم که انجمن های بسیاری بدون در نظر گرفتن این فلسفه، روزجهانی داستان را با تفاوت زمانی بسیاری برگزار می کنند. وقتی روز خاصی برای چنین روزی در نظر گرفته می شود پس باید به آن روز احترام گذاشت و همزمان با دیگر انجمن ها و نویسندگان دیگر کشورهای جهان این روز را به هرنحوی گرامی داشت.

تلاش های بسیاری برای پیدا کردن فلسفه این روز صورت گرفت تا این که از طریق یک دوست مترجم ترکی استانبولی توانستم با بنیان گذار آن ارتباط برقرار کنم و چرایی و چگونگی آن را جویا شوم. بنیا‌ن‌گذار «روز جهانی داستان» «اُزجان کارابولوت özcan karabulut» می‌گوید: «روز جهانی داستان هر روز دیگری از سال هم می‌توانست باشد، اما چرا 14 فوریه را انتخاب کردیم؟ دوستان نویسنده روزهای دیگری را پیشنهاد کردند، ولی همان‌طور که «سعید فائیک Sait Faik» می‌گوید همه چیز با عشق آغاز می‌شود و ما معتقدیم عشق، زمانی معنا پیدا می‌کند که همه انسان‌ها را در بر بگیرد و به‌همین دلیل بعد از بحث و گفتگو با نویسندگان بسياري، تصمیم گرفتیم 14 فوریه، یعنی روز عشاق را روز جهانی داستان اعلام کنیم و تصمیم درستی هم بود چرا که همه ما نویسندگان عاشق داستان هستیم!

بنابراین این روز از سوی این نویسنده کانون نویسندگان ترکیه به عنوان روز جهانی داستان پیشنهاد شد و از سال 2002 شهرهای ازمیر، ازمیت، آنتالیا، چانکایا، اسکی شهیر ترکیه، قاضی ماهالوسو قبرس، لاهه، روتردام ، آمستردام هلند، کلن، وپرتال، مانهایم، فرانکفورت، آخن، دویسبورگ، وولفسبورگ و دارمشتاد آلمان و تهران برگزار شده و در شصت و نهمین کنگره جهانی کانون‌های نویسندگان سراسر دنیا که از 22 تا 27 نوامبر سال 2003 در شهر مکزیکوسیتی برگزار شده به عنوان یکی از تصمیمات کمیته ترجمه و حقوق زبان شناختی معرفی شده و مورد تصویب هیئت‌های نمایندگی کشورهای مختلف قرار گرفت. بدین ترتیب گامی مهمی در ثبت چهاردهم فوریه به عنوان روز جهانی داستان در تقویم فرهنگی یونسکو برداشته شد.

برگزاری گسترده مراسم روز جهانی داستان کوتاه، سکو و بستر مناسب داستان را فراهم می‌سازد و باعث می‌شود تا انسانها جذب داستان نویسی شوند و داستانهای خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. ادبیات داستانی معاصر به همان اندازه که محتاج ارتباط با ادبیات گذشته است به همان اندازه نیازمند ارتباط با ادبیات آینده است. ادبیات معاصر به همان اندازه که پل ارتباطی بین نسل‌های مختلف است پل ارتباطی بین ادبیات و زندگی نیز هست. ادبیات داستانی ما به همان اندازه که به رشد کمی نیاز دارد به رشد کیفی یعنی نقدنویسی نیز نیازمند است. داستان و داستان‌نویسی نیازمند رشد کیفی نقد و افزایش سطح آن است.

یکی دیگر از روزهایی که از سوی اهالی ادب و فرهنگ مغفول مانده است، روز جهانی ترجمه است. دو سال است که کانون فرهنگی چوک تلاش دارد همایش چنین روزی را هم برگزار کند که نبود امکانات حداقلی مانع از آن بوده اما به نمایندگی از کانون فرهنگی چوک این قول به اهالی فرهنگ و هنر داده می شود که برای سال آینده تمام تلاش خود را برای برگزار روز جهانی ترجمه نیز به کار بگیریم.   با تشکر از شما عزیزان.

سخنرانی مهدی رضایی در روزجهانی داستان کوتاه سال 95 مورخ 26 بهمن مصافه با 14 فوریه