معرفی داستان بلند «آسمانِ تقسیم شده» نویسنده «کرستا ولف»، مترجم «ابوذر آهنگر»/ اختصاصی چوک

چاپ ایمیل تاریخ انتشار: 29 آبان 1395

معرفی داستان بلند «آسمانِ تقسیم شده» نویسنده «کرستا ولف»، مترجم «ابوذر آهنگر»

خانم کریستا ولف (Christa Wolf) با نام دوشیزگی ی کریستا ایلنفلد (Christa Ihlenfeld) متولد سال 1929 شهر لاندسبرگLandsberg کشور آلمان می‌باشد که امروزه در کنار نویسندگان بزرگی چون گونتر گراس Günter Grass، هانس ماگنوس انتسنس برگر Hans Magnus Enzensberger، هاینر مولرHeiner Müller، زیگفرید لنتس Siegfried Lenz خانم الفریده یلینک (اتریشی) Elferide Jelinek پتر هاندکه Peter Handke پتر بیکسلPeter Bichselو ... از معتبرترین نویسندگان حال حاضر آلمان و به نوعی جهان آلمانی زبان به حساب می‌آید. وی در سال 1951 با گرهارت ولف Gerhard Wolf ازدواج کرد که حاصل آن دو دختر به نام‌های آنته Annette و کاترین یا تینکا Katrin (Tinka) بوده‌اند.

نظر به پر و بال گرفتن ادبیات نوظهور و پیشروی آلمان در و بعد از جنگ جهانی ی دوم، اعم موضوعات آثار خانم کریستا ولف مانند تمام همتایان برجستهٔ وی در ادبیات آلمان حول محور جنگ دور می زند، اما رسیدن به سبک‌های تازهٔ نویسندگی و کشف راه‌های تازهٔ رمان نویسی در آثار وی از مهم‌ترین ویژگی‌های وی می‌باشد.

لازم به ذکر است که در سال 1999 زمانی که جایزه نوبل ادبیات به نویسندهٔ دیگر آلمانی یعنی آقای گونتر گراس تعلق گرفت، وی نیز در فهرست دریافت کنندگان جایزهٔ نوبل آن سال قرار داشت.

جوایز:

1961: جایزهٔ هنر شهر هال Halle

1963: جایزهٔ هاینریشمان Heinrich Mann

1964: جایزهٔ ملی آلمان آلمان فدرال

1972: تئودور فونتانه Theodor Fontane

1978: جایزهٔ ادبی برمه Breme

1980: جایزه گئورگ بوشنر Georg Büchner

1983: جایزهٔ شیللر Schillerpreis

1987: جایزهٔ برادران و خواهران شل Geschwister-Scholl

2002: جایزهٔ ملی کتاب آلمان

2010: جایزهٔ توماسمان Thomas Mann

از مهم‌ترین آثار خانم ولف عبارتند از:

Moskauer Novelle, 1961 نوول مسکو
Der geteilte Himmel. Erzählung, 1963 آسمان تقسیم شده شده
Nachdenken über Christa T., 1968 تاملات در مورد کریستا. ت
Till Eulenspiegel, 1972تیل اویلن اشپیگل
Unter den Linden. Drei unwahrscheinliche Geschichten, 1974 زیر درحت زیزفون
Kindheitsmuster, 1976 سرمشق کودکی
Kein Ort. Nirgends, 1979 ناکجاآباد
, تغییر جنسیت
Kassandra. Erzählung, 1983 کاساندرا
Was bleibt. Erzählung, 1990 (entstanden 1979 آن چه بر جای می‌ماند.
Reden im Herbst, 1990 صحبت در پاییز
Auf dem Weg nach Tabou. Texte 1990–1994, 1994 به سوی تابو
Medea: Stimmen, 1996 مده آ
Mit anderem Blick. Erzählungen, 2005 با نگاهی نو
Stadt der Engel oder The Overcoat of Dr. Freud. Roman, شهر فرشتگان، یا اورکت دکتر فروید

کریستا ولف (Christa Wolf) ‌ (تولد ۱۸ مارس ۱۹۲۹ – فوت ۱ دسامبر ۲۰۱۱) نویسندهٔ زنِ آلمانی بود. او را مشهورترین نویسندهٔ زن آلمانی قرن بیستم، و در کنار گونتر گراسGünter Grass از مهمترین چهره‌های ادبیات پس از جنگ جهانی دوم می‌خوانند.

زندگی

کریستا ولف ۱۹۲۹ در کشور لهستان متولد شد. پس از جنگ در آلمان شرقی ماند و از مخالفان وحدت دو آلمان بود. ولف که به این دلیل از سوی منتقدان به شدت مورد حمله قرار گرفت محبوبیت خود در میان خوانندگان را هرگز از دست نداد. کریستا ولف یکی از مشهورترین نویسندگان آلمانی پس از جنگ دوم جهانی است و آثارش بیش از هر زن آلمانی‌زبانی به زبان‌های دیگر ترجمه شده. تجربهٔ جنگ و جنایت‌های نازی‌ها او را مانند بسیاری از هم نسلان اش به آرمان‌های جامعهٔسوسیالیستی شدیداً دلبسته و امیدوار کرد. ولف از سر همین علاقه آلمان شرقی را ترک نکرد و تا فروریختن دیوار برلین ^{^[1]} در جست و جوی راه‌هایی برای بهبود وضعیت کشور با حفظ حکومت سوسیالیستی بود.

کریستا ولف در جوانی به حزب متحد سوسیالیست آلمان پیوست و از سال ۱۹۶۳ نامزد عضویت در کمیته مرکزی بود. او ۱۹۶۷ پس از یک سخنرانی صریح در نشست این کمیته، که در آن از سیاست‌های فرهنگی حزب به شدت انتقاد کرد، با محدودیت‌های فراوانی روبرو شد و زیر نظر نیروهای امنیتی قرار داشت. به رغم این، کریستا ولف آلمان سوسیالیستی را به غرب ترجیح می‌داد و با وحدت دو آلمان مخالف بود. او در سال ۱۹۸۹، گرچه از عضویت در حزب کناره گرفت، همراه با برخی دیگر از نویسندگان آلمان شرقی مانند اشتفان هایمSefan Heym فعالیت وسیعی را علیه وحدت دو آلمان و در دفاع از استقلال آلمان شرقی به راه انداخت. همین موضع گیری‌ها باعث شد منتقدان و روزنامه نگاران غرب به او لقب «نویسندهٔ دولتی» بدهند و به شدت بر او بتازند.

انتقاد به ولف با اعتراف او به همکاری کوتاه مدت با نیروهای امنیتی اوج و خشونت بیشتری گرفت؛ گرچه این نویسنده که ۲۰ سال تحت نظر بود و فعالیت‌هایش کنترل می‌شد، همواره با قاطعیت از حقوق هنرمندان معترض دفاع می‌کرد. او که در آلمان شرقی به اتهام «درون‌گرایی» و «فردگرایی» و انتقاد از استبداد استالینی سرزنش می‌شد در دوران فروپاشی بلوک شرق، به جرم دفاع از استقلال آلمان شرقی و نقد جامعهٔ سرمایه‌داری فشارهای زیادی را تحمل کرد. پس از رو شدن اسناد آلمان شرقی مشخص شد همکاری عیر رسمی او با نیروهای امنیتی به نوشتن چند گزارش محدود بوده و در آنها چیزی علیه دیگران وجود ندارد.

موفقیت اولین رمان

کریستا ولف پس از انتشار «نول‌های روسی (مسکو)» در سال ۱۹۶۱، که توجه چندانی برنینگیخت اولین رمان خود «آسمان قسمت (تقسیم) شده» را منتشر کرد که در هر دو آلمان با استقابل فراوان روبرو شد. در این کتاب کشیدن دیوار بین دو برلین، پس زمینهٔ ماجرایی عاشقانه و عاطفی است.

کریستا ولف در سال ۱۹۹۰ کتاب «چه می‌ماند» را منتشر کرد که در دههٔ هفتاد نوشته شده و در آن به موضوع تحت نظر بودنش اشاره دارد. منتقدانی که از مخالفت او با وحدت دو آلمان خشمگین بودند انتشار این کتاب را به مظلوم نمایی تعبیر کردند. نویسنده در جایی از این کتاب می‌نویسد «فکر کردم روزی خواهم توانست سبک بال و آزاد سخن بگویم. هنوز خیلی زود است، اما همیشه خیلی زود نیست. آیا نباید خیلی ساده پشت این میز بنشینم، زیر نور این چراغ، کاغذ را جلویم بگذارم، قلم را در دست بگیرم و شروع کنم.»

کریستا ولف که سختی‌ها و مریضی‌های جسمی فراوانی را پس از انتقادهای بی‌رحمانه تحمل کرد از اوایل دههٔ نود از صحنهٔ فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی کنار رفت اما نوشتن را با موفقیت ادامه می‌دهد.

ولف در برخی از داستان‌های خود چون «کاساندرا» و «مده‌آ» شخصیت‌ها، افسانه‌ها و اسطورهای باستانی را دستمایهٔ آثارش کرده‌است. سرنوشت زنانی که در جامعهٔ مردسالار و جنگ افروز به حاشیه رانده می‌شوند یکی دیگر از درون مایه‌های اصلی نوشته‌های این نویسنده‌است که هجدهم مارس ۲۰۰۹ هشتاد ساله شد. کریستا ولف گرچه در غرب شهرت زیادی دارد، در ایران نامی اشنا نیست.

آشنایی ولف باگونتر گراس

گونتر گراس برنده جایزه نوبل سال ۱۹۹۹ در مورد اشنایی خود با ولف و ارتباط تنگاتنگ میان نویسندگان دو آلمان می‌گوید: «این آشنایی با «آسمان قسمت شده» شروع شد. پیش‌تر هم در ارتباط با آثار اووه یانسونUwe Johnson [نویسنده دیگر آلمان شرقی] ادبیاتی در ارتباط با یکدیگر شکل گرفته بود. کریستا ولف را به هیچ وجه نمی‌توان در مجموعهٔ ادبیات آلمانی زبان نادیده گرفت. او همچنان به این مجموعه تعلق دارد و همین اهمیت او را نشان می‌دهد. و من اینجا منظورم فقط آثاری که او در دوران آلمان شرقی سابق نوشت نیست، بلکه همین که او پس از یکی شدن دو آلمان و به رغم زخم‌هایی که بر او زدند به نوشتن ادامه داد، جایگاه او را به عنوان یک نویسنده‌ای بزرگ تثبیت می‌کند.»

هیات داوران «جایزهٔ کتاب آلمان» در سال ۲۰۰۲ بر این قضاوت گراس صحه می‌گذارد و نخستین جایزهٔ خود را برای تقدیر از فعالیت‌های ادبی ولف، و از جمله به این دلیل که «با شهامت در بحث‌های مهم وحدت دو آلمان دخالت کرد» به او اهدا می‌کند. گراس در سال ۱۹۹۹ به مناسبت هفتاد سالگی کریستا ولف گفت: «او یکی از نویسندگان مهم، و نه تنها مهم که یکی از وزنه‌های ادبیات پس از جنگ است. تمام موضوع‌هایی که ما را، به ویژه نسل مرا، به خود مشغول می‌کنند ریشه در همین سال‌ها دارند. ما، به‌خصوص ما هفتاد ساله‌های امروز، وظیفه داریم نسل‌های جوانتر را، که البته گناه جنگ را بر گردن ندارد اما حاضر است مسئولیت بپذیرد، آگاه کنیم. آگاهی‌هایمان را با آنها در میان بگذاریم. ما باید نه به شکل تحمیلی و معلم وار، که در قالب اثار ادبی، تأثیر گذشته را در زمان حال برای آنها آشکار کنیم.»

درون مایه آثار

ولف در اغلب آثارش به جای ارائهٔ پاسخ‌های آماده در مورد مسائل انسانی و احتماعی تلاش دارد خواننده را به فکر وادارد. آثار او از این منظر با آنچه ادبیات رسمی کشورهای سوسیالیستی به شمار می‌رفت تفاوت اساسی دارد. ولف برخلاف سنت رایح در ادبیات رئالیسم سوسیالیستی، و به جای ساختن شخصیت‌هایی که قرار است نمونه و سرمشق خوانندگان باشند به کندوکاو در زندگی شخصی انسان‌ها می‌پردازد. نگاه صلح طلبانه، و توجه به مسائل و معضلات زنان از دورنمایه‌های اصلی اثار ولف است.■

[1] نام یک مارک سیگار

نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک

www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html

دانلود ماهنامه‌هاي ادبيات داستاني چوك

www.chouk.ir/download-mahnameh.html

دانلود فصلنامه‌های پژوهشی شعر چوک

www.chouk.ir/downlod-faslnameh.html

شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک

https://telegram.me/chookasosiation

اینستاگرام کانون فرهنگی چوک

http://instagram.com/kanonefarhangiechook

دانلود نمایش‌های رادیویی داستان چوک