یادداشتی درباره «هنرهای تجسمی» «هستی وختی»/ اختصاصی چوک

چاپ ایمیل تاریخ انتشار: 21 خرداد 1395

هیچ هنرمندی نمی‌تواند از حقیقت چشم بپوشد. (کامو)

کلمه ساده هنر غالباً مربوط به آن هنرهایی است که ما آن‌ها را به نام هنر تجسمی یا نمایشی می‌شناسیم اما اگر درستش را خواسته باشیم باید هنر ادبیات و هنر موسیقی را هم در بر بگیرد پاره ای از خصایص میان همه هنرها مشترک است تعیین این که چه چیزی در میان همه مشترک است بهترین آغاز تحقیق ماست بیشتر اشتباهات ما درباره هنر از نداشتن وحدت نظر در استعمال کلمات هنر و زیبایی ناشی می‌شود می‌توان گفت که ما فقط در سو استعمال این کلمات وحدت نظر داریم اما همیشه فرض می‌کنیم که هر آنچه زیباست هنر است یا هنر به طور کلی زیباست و هر آنچه زیبا نیست هنر نیست و زشتی نفی هنر است

این یکی دانستن هردو زیبایی اساس همه مشکلات مارادردرک هنر تشکیل می‌دهد وحتی درنزدکسانی که به طور کلی نسبت به تاثرات جمالشناختی حساسیت شدید دارند این فرض در موارد خاصی که هنر زیبایی نیست به صورت یک عامل بازدارنده ناخودآگاه عمل می‌کند باید بدانیم که هنر بیان تجسمی صورت هیچ آرمان خاصی نیست هنر بیان هرآرمانی است که هنرمند توانسته باشد آن را در صورت تجسمی یا نمایش و... تحقق بخشد. انسان برای برخوردار شدن از آنچه که باید باشد اما نیست و به همین دلیل خودش را تنها میابد می‌کوشد از طریق هنرهای نمایشی زمین و آسمان و اشیاء و افرادی را که متجانس نیستند و با او بیگانه هستند را رنگ آشنایی و تفاهم بزند این اشیاء این آسمان این ستاره‌ها و کوه‌ها او رادرک نمی‌کنند و هنرمند از آنجایی که بین آن‌ها کور و جامد مانده سعی می‌کند بصورت نمایش همه آن‌ها را احساس ببخشد. البته به طور کلی هنر کوششی است برای خلق زیبایی کوششی است برای اینکه در مجاورت عالم واقعی عالم آمالی عالمی مملو از نقش‌ها و احساسات بی شائبه خلق گردد هنر شکننده سدهایی ست که میان آدمیان و ملل به وجود آمده است. هنر می‌تواند کمک موثری برای تشکیل یک تمدن هماهنگ باشد و وسیله گردد که نزدیکی و یگانگی بیشتری میان آدمیان و طبیعت و میان وجود انفرادی و وجود جهانی ایجاد شود. هنر نمایشی یک فعالیت انسانی ست و عبارت از این است که انسانی آگاهانه و به یاری علائم مشخص ظاهری احساساتی را که خود تجربه کرده است را یا مفاهیم اجتماعی و ذهنی خود را به دیگران انتقال دهد بطوریکه این احساسات به ایشان سرایت کند و آن‌ها نیز آن احساسات را تجربه نمایند و از همان مراحل حسی که او گذشته است عبور کند.

ارسطو می‌گوید درام یعنی نمایش و هنر کارش درام است هنر درامی است از آنچه در طبیعت نیست و هنرمند در هنرهای نمایشی می‌کوشد تا آن را با خلقت‌های هنری، زبان و اصوات دیار ناپیدای آشنا و زیبا را دراین پیدای بیگانه و زشت نشان دهد. بنابراین هنر دو کار می‌کند بیان و خلق. هنر در همه انواع و همه مراحلش مبتنی بر انعکاس زیبایی شناسانه ژرف واقعیت است لیکن اینکه میگوییم هنرانعکاس زندگی است نباید چنین تلقی کرد که گویا هنر نسخه برداری ساده از دنیای بیرون است بلکه لازم است که این موضوع را معلوم داریم که چرا انعکاس واقعیت در وجدان آدمی موجد شکلی از وجدان اجتماعی می‌شود که هنر نام دارد.

به هرروی هدف هنر نمایش بر خلاف دیگر اشکال فعالیت آفرینش فرآورده ای است نه نیازهای مادی بلکه نیازهای روحی را ارضاء نماید بنابراین مردم فقط وقتی معنی آن را خواهند فهمید فقط به لذت بردن و نوعی سرگرمی به آن ننگرند البته به طور کلی لازم است که به طور کلی به هنر همچون یک وسیله کسب لذت ننگریم بلکه آن را یکی از شرایط حیات بشری بشناسیم آنگاه که به این دیدگاه برسیم ناگزیریم هنر را یکی از وسایل ارتباط میان انسان‌ها بدانیم لازم به ذکر است که هر یک از محصولات انواع هنر این نتیجه را دارد که گیرنده تأثیر آن محصول هنری با به وجود آورنده هنر و با تمام کسانی که در عصر او یا پیش از او و یا بعد از او همان تأثیر هنری را گرفته‌اند و یا خواهند گرفت رابطه خاصی پیدا می‌کنند در واقع به همان سان که سخن و افکار و تجارب انسان‌ها را انتقال می‌دهد برای اتحاد و همبستگی افراد نیز وسیله ای به شمار می‌رود هنر فی نفسه خاصیت متحد ساختن انسان‌ها را واجد است آنانکه احساسات هنرمند را احساساتی را که هنرمند انتقال می‌دهد می‌گیرند نخست روح خودرا با روح هنرمند ودر ثانی با روح تمامی افرادی که همان تأثیر هنری را گرفته‌اند متحد می‌سازد. کار هنر این است که آنچه را که دور از دسترس باقی مانده را مفهوم سازد و در دسترس همه مردم قرار دهد عالی‌ترین هنرها همیشه چنین بوده است. ■

نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک

http://www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html

داستان های حرفه ای ادبیات ایران و جهان را از اینجا دانلود کنید.

http://www.chouk.ir/downlod-dastan.html

دانلود ماهنامه‌هاي ادبيات داستاني چوك و فصلنامه شعر چوک

http://www.chouk.ir/download-mahnameh.html

دانلود نمایش رادیویی داستان چوک

http://www.chouk.ir/ava-va-nama.html

دانلود فرم ثبت‌نام آکادمی داستان نویسی چوک

http://www.chouk.ir/tadris-dastan-nevisi.html

فعاليت هاي روزانه، هفتگي، ماهيانه، فصلي و ساليانه كانون فرهنگي چوك

http://www.chouk.ir/7-jadidtarin-akhbar/398-vakonesh.html