صادق چوبک در چهارده تیرماه هزار و دویست و نود و پنج در بوشهر متولد شد. تاجرزادهای بود که به دنبال شغل پدر نرفت و به کتاب روی آورد. اولین مجموعه داستانش "خیمهشببازی" را در سال 1324 منتشر کرد. او در این اثر و "چرا دریا طوفانی شد" بیشتر به توصیف مناظر میپردازد. و در همین حین شخصیتهای داستان، روابطشان و روحیاتشان به تصویر کشیده میشود.
صادق چوبک از اولین کوتاهنویسان قصه فارسی است و پس از "جمالزاده" و " صادق هدایت" میتوان از او بهعنوان یکی از پیشرویان قصهنویسی جدید ایران نام برد. وی در قصههایش، ذهن و روان قهرمانهایش را موردتوجه قرار میداد و سعی میکرد به شخصیتهایش عمق ببخشد. چوبک روان و ذهن کاراکترها را مدار اصلی داستان میدانست.
در "سنگ صبور" قصه از زبان شخصیتهای مختلف بیانمیشود. نحوه بیانی که د رقص نویسی نوپای آن زمان کاملاً تازگی داشت. این اثر بحثهای زیادی را در محافل ادبی آن زمان برانگیخت. چوبک برای این کار در عمق شخصیت هر یک از افراد فرورفته و با زبان خودشان لب به سخن میگشاید. کودک، کودکانه میاندیشد و کودکانه هم حرف میزند. زن زنانه فکر میکند و زنانه هم حرف میزند و بدین ترتیب هر یک از شخصیتها به بهترین وجه شکل میگیرند و شخصیتپردازی موفقی ایجاد میشود که در بستر حوادث داستان زیبایی و عمق خوشایندی به داستان میدهد.
اثر دیگری که برایش شهرت فراوان به ارمغان آورد، رمان "تنگسیر" است. تنگسیر به هجده زبان ترجمه شده و "امیر نادری" فیلمساز معروف ایرانی در سال 1352 فیلمی به همین نام با بازی "بهروز وثوقی" ساخته است.
چوبک در توصیف واقعیات زندگی وسواس زیادی داشت و این نیز از ویژگیهای آثار وی است. برخی چوبک را به سبب همین دقت نظر در جزیی نگریها و درونبینیها، رئالی است افراطی و گاه ناتورالیست خواندهاند. موضوع آثار چوبک در بیشتر موارد، بیان شرایط زندگی و تفکرات اکثریت جامعه زمان خود است. وی از خرافات و نادانی، جهل و خشونت و
دیگر مسائل روز میگوید. خلق دنیایی سیاه و تاریک از مهمترین ویژگی آثار چوبک است. محیطی آکنده از بدبختی و پلیدی وسیلهی که شخصیتهای داستانی را گرفتار کرده و درنهایت بهسوی مرگ و نیستی رهنمون میکند.
دیگر آثار چوبک:
v نمایشنامه "انتریکهلوطیاشمردهبود" شاملسهداستانویکنمایشنامه.
v چراغآخر،حاویهشتداستانکوتاهویکشعر.
v روزاولقبر،مجموعهدهداستانکوتاهویکنمایشنامهبهنام "هفتخط". ویایناثررابهروزبهچوبکهدیهکرده.
v در سال 1353 برگزیدهآثارچوبکبهزبانروسیدرمسکوتوسطکمیساروفوبانوعثمانوواچاپگردید.
ترجمهها:
- شعر "غراب" ازادگارآلنپورادر سال 1338 ترجمهودرنشریهکاووسمنتشرنمود.
- ·"مهپاره" حکایتهندیعاشقانهایاستکهچوبکآنرابهفارسیترجمهکردودرزمستانسال 1370 منتشرنمود. اینترجمه،آخریناثرچوبکبود.
در "سنگ صبور" قصه از زبان شخصیتهای مختلف بیانمیشود. نحوه بیانی که د رقص نویسی نوپای آن زمان کاملاً تازگی داشت. |
پینوکیواثرکارلوکولودیرابانام "آدمکچوبی" بهفارسیبرگرداند.
وی در اواخر عمرش در امریکا زندگی میکرد. در تابستان 1377 بیناییاش را از دست داد و سرانجام در سیزدهم تیرماه همان سال در برکلی کالیفرنیا چهره در نقاب خاک کشید.
صمد بهرنگی متولد دوم تیرماه 1318 در تبریز است. بهرنگی پس از تحصیلات ابتدایی و دبیرستان در مهر 1334 به دانشسرای مقدماتی پسران تبریز رفت و در خرداد 1336 از آنجا فارغ التحصیل شد. از مهر همان سال با داشتن تنها هجده سال سن، معلم شد و تا پایان عمر در استان آذربایجان شرقی تدریس کرد. او تحصیلاتش را در دانشکده "ادبیات فارسی و زبانهای خارجی" دانشگاه تبریز ادامه داد. بهرنگی در سال 1339 اولین داستان خود به نام "عادت" را نوشت. "تلخون" در سال 1340 و "بی نام" در سال 1342 نوشته شدند. در سال 1343 به خاطر چاپ کتاب "پاره پاره" تحت تعقیب قرار گرفت. سالهای میانی دهه چهل مصادف بود با دستگیری و اعدام تعدادی از نزدیکان وی و شرکت او در اعتصابات دانشجویی.
از بهرنگی مقالات متعددی در روزنامههای "مهد آزادی" و "توفیق" به چاپ رسید. مجموعه قصههای صمد بهرنگی با تصحیح عزیزا... علیزاده برای اولین بار پس از انقلاب اسلامی توسط انتشارت فردوس تهران در سال 1377 در 438 صفحه به چاپ رسید.
"ماهی سیاه کوچولو" یکی از داستانهای بهرنگی است که برای کودکان نوشته شده است او این داستان را در زمستان 1346 نوشت و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آن را منتشر کرد. زبان نمادین این داستان الهام بخش بسیاری از نویسندگان و شاعران مختلف بوده است. "ماهی سیاه کوچولو" کتاب برگزیده کودک در سال 1347 شد. این داستان ماهی سیاه کوچولویی ست که عشق دیدن دریا را دارد. او تصمیم میگیرد تا انتهای جویباری که در آن زندگی میکند برود اما در نهایت درون شکم یک مرغ ماهیخوار سر در میآورد. ماهی سیاه کوچولو در راه رسیدن به هدف خود، شجاعت و شهامت به خرج میدهد و در این راه فداکاری میکند. تصویرگری این کتاب توسط "فرشید مثقالی" انجام شده و او را برنده جوایزی از جمله جایزه نخست نمایشگاه بینالمللی کتاب کودک بولونیا و دیپلم افتخار دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا نموده است.
این کتاب به بسیاری از زبانهای دنیا ترجمه شده است. کتاب "ماهی سیاه کوچولو"ی بهرنگی مدتها نقش بیانیه غیر رسمی "سازمان چریکهای فدایی خلق ایران" را ایفا میکرد.
بهرنگی در 29 سالگی در رود ارس غرق شد. پیکر وی در گورستان امامیه تبریز به خاک سپرده شد. کنار آمدن با واقعیت مرگ صمد بهرنگی به آن سادگی نبود. ده روز قبل از غرق شدن صمد، تعدادی از مامورین ساواک به خانه وی هجوم برده و وی را تهدید نموده بودند. حدود یک ماه قبل از این حادثه، کتاب ماهی سیاه کوچولو چاپ شده و مورد اقبال عمومی قرار گرفته بود. اما با اینحال شواهد مستندی هم وجود دارد که وی به دلیل اینکه شنا نمیدانست غرق شده است.
عمر موثر آثار و افکار صمد بهرنگی فراتر از عمر کوتاه اوست. قصههای او که بعضاً توسط کانون پرورش فکری تبلیغ میشدند، نوعی قهرمانگرایی عاری از نفس پرستی را در میان نسل جوان رواج داد.
مصطفی رحماندوست شاعر، قصه نویس و مترجم کتابهای کودک و نوجوان، در نخستین روز تیر ماه سال 1329 در همدان به دنیا آمد. از او بیش از 160 اثر به صورت مجموعه داستان و مجموعه شعر برای کودکان و نوجوانان منتشر شده است. تیراژ کتابهای او به بیش از پنج و نیم میلیون نسخه میرسد که از آن میان میتوان به آثار زیر اشاره کرد:
- فرهنگآسان
- فرهنگضربالمثلها
- ترانههاینوازش
- مجموعهشعرهای "قصهپنجانگشت" و "بازیباانگشت" کهریشهدرادبیاتفولکلورایراندارد. وتعدادیازاشعاراینمجموعهبهزبانسوئدینیزترجمهشدهاست.
رحماندوست اکنون به تدریس داستاننویسی و ادبیات کودکان و نوجوانان مشغول است و به عنوان مسئول بخش کتابهای خارجی کودکان در کتابخانه ملی فعالیت میکند.
برخی از آثارش:
v آسمانهمخندید
v بازیشیریناست
v درسیبرایگنجشک
v توپدرتاریکی
v بچههارادوستمیدارمو ...
مارسل پروست (زاده 10 جون 1871 و درگذشته 18 نوامبر 1922) نویسنده معاصر فرانسوی است. وی حساسیت و شوخ طبعی و دلبستگی به ادبیات و هنر را از مادر آموخت. به دلیل ناتوانی جسمی و ضعف بیماری، دوران نوجوانی را در خانه گذراند و وقت زیادی را صرف اندیشیدن و تنهایی نمود. در سالهای جوانی شیفتهی روانشناسی، فلسفه و ادبیات بود. پروست در دوران نقاهت پس از حملهی بیماری مزمن تنفسیاش، به موضوع رمانی جدید اندیشید که تنها مجموعهای از ماجراها و عشقهای ساختگی نباشد. در پی مضمونی فلسفی برای آفرینش یک اثر ادبی عظیم بود. زمان اصل و جوهر داستان شد. بارها و بارها به پاریس رفت تا بناها، چشم اندازها و غروب خورشید را در ذهن خود حک کند.
رمان "در جستجوی زمان از دست رفته" مجموعهای شامل یازده کتاب با موضوعیتی پیوسته و در عین حال مستقل از قبل و بعد. این اثر رمان برجستهی قرن بیستم به شمار میرود که از نظر هنری و ژرفای آن بر تنها رقبایش "ژان کریستف و اولیس" برتری دارد.
نحوه استفاده مارسل پروست از زبان فرانسه و جملهسازی او که شکلی بدیع و نو در ادبیات فرانسه بود، آن را به کلی از سایر آثار ادبی همزمانش متمایز میکند. این کتاب را "مهدی سحابی" به فارسی ترجمه و نشر مرکز آن را منتشر نموده است.
پروست در سال 1922 بر اثر سینه پهلو و آبسه ریوی درگذشت و در پرلاشز به خاک سپرده شد.
ارنست همینگوی در 21 جولای 1899 در ایلینویز امریکا چشم به جهان گشود. سبک خاص ارنست در نوشتن از او نویسندهای منحصر به فرد ساخت. در سال 1925 اولین سری داستانهای کوتاهش با نام "در زمانه ما" منتشر شد. که به خوبی گویای سبک خاص او در نوشتن بود. او دو بار در جنگ اسپانیا شرکت کرد و پس از آن در ایالت فلوریدا ساکن شد. و به نوشتن آثار پر ارزشی مانند ماجرای "هاری مورگان قاچاقچی" پرداخت. این کتاب ویژگی دیگر ارنست همینگوی را که همان وجدان اجتماعی اوست به خوبی نشان میدهد. چنانچه همین ویژگی به نحو بسیار روشنتری در یکی دیگر از شاهکارهای او به نام "ناقوس مرگ که را میزنند" اثری که به غلط تحت عنوان "زنگها برای که به صدا در میآیند" ترجمه شده، تجلی یافت.
او در سال 1952 شاهکار جاودان خود به نام "پیرمرد و دریا" را به رشته تحریر درآورد و به اوج عظمت ادبی صعود کرد. این اثر در سال 1953 به دریافت جایزه پولیتزر و در سال 1954 به دریافت جایزه نوبل نایل گردید. ارنست همینگوی در سال 1961 درگذشت و با مرگ او یکی از درخشانترین چهرههای ادبی آمریکا از میان رفت. ■
منابع:
سایت رهپو
سایت کتابدوست
www.aftab.ir
ویکی پدیا