خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) ـ محمد آسیابانی: به تازگی کتاب «ناخودآگاه زیباشناختی» اثر ژاک رانسیر، فیلسوف شهیر و در قید حیات فرانسوی با ترجمه فرهاد اکبرزاده منتشر شد. از این فیلسوف در تیرماه گذشته (1393) کتاب «سیاست زیباشناسی» با ترجمه امیرهوشنگ افتخاری راد و بابک داورپناه نیز منتشر شده بود. این دو کتاب در زمره مجموعه کتاب‌های «پرتاب‌های فکر» است که با دبیری امیرهوشنگ افتخاری راد منتشر می‌شود. 

ژاک رانسیر (Jacques Rancière) متولد 1940 در الجزایر، فیلسوف فرانسوی و استاد بازنشسته دانشگاه سنت دنیس در شهر پاریس است. او اکنون استاد فلسفه در مدرسه دانش‌آموختگان اروپا در ساس‌فی است. این فیلسوف را در زمره اندیشمندان متعلق به انقلاب ماه می 1968 فرانسه به حساب می‌آورند. 

رانسیر از سال 1990 پروژه‌ای را درباره نسبت و رابطه میان هنر و سیاست شروع کرد که به پروژه «استتیک رانسیر» معروف است. او در این پروژه به تحلیل پیوندهای موجود میان هنر و سیاست پرداخت و آن‌ها را در کتاب‌هایی منتشر کرد که «ناخودآگاه زیباشناختی» یکی از مجلدات این مجموعه است. از دیگر کتاب‌های این مجموعه نیز می‌توان به «آینده تصویر» و «استتیک و ناخرسندی‌هایش» اشاره کرد. اکبرزاده پیشتر در گفت‌وگو با ایبنا از ترجمه «آینده تصویر» و «استتیک و ناخرسندی‌هایش» خبر داده بود. برای مطالعه این خبر مي‌توانيد اینجا را کلیک کنید. 

رانسیر درباره مفهوم استتیک تفکراتی خاص و ویژه دارد. به تعبیر او زیباشناسی از نیمه دوم قرن هجدهم، داعیه کنار زدن و برهم ریختن امر حسی و توزیع پیشینِ آن و همچنین جا باز کردن برای امر حسی و نامشهود را دارد. این شرح و این توضیح شبیه به برداشت رانسیر از مقوله سیاست است. سیاست از دیدگاه رانسیر به معنای تمرین قدرت یا تلاش برای کسب آن نیست، بلکه پیش از هر چیز به معنای برهم زننده نظم اجتماعی مستقر در جامعه، آن‌هم به دست گروه یا طبقه‌ای است که جایگاهی در این نظم ندارند. 

«ناخودآگاه زیباشناختی» شامل هشت فصل به ترتیب با این عناوین است: «فروید چه ارتباطی با زیباشناسی دارد؟»، «سوژه ناقص»، «انقلاب زیباشناختی»، «دو شکل از گفتار خاموش»، «از یک ناخودآگاه به ناخودآگاه دیگر»، «تصحیحات فروید»،‌ «درباره گوناگونی استفاده از جزئیات» و «تضاد میان دو نوع پزشکی». رابطه «ناخودآگاه از منظر فروید» و ارتباط آن با فلسفه، از عمده مباحث رانسیر در این کتاب است که پیشتر از سوی هیچ اندیشمندی تا این اندازه مورد توجه قرار نگرفته بود. 

اکبرزاده در بخشی از یادداشت مترجم این کتاب نوشته است: «رانسیر Aesthetic را در معنای محدود به معادل رایج آن، یعنی «زیباشناسی» نمی‌گیرد و همان‌طور که خود در فصل اول همین کتاب اشاره می‌کند: این ترم را نه نام علم یا رشته علمی که به هنر و امر زیبا می‌پردازد، بلکه بیشتر در معنای کانتی آن یعنی «اشکال حسیت» یا به تعبیر خودش «اندیشه به آن چیزی که نمی‌اندیشد» می‌گیرد.» 

«ناخودآگاه زیباشناختی» با شمارگان هزار نسخه در 84 صفحه به‌بهای پنج هزار تومان از سوی نشر چشمه روانه بازار كتاب شده است. برای مطالعه فایل PDF صفحات نخستین این کتاب اینجا را کلیک کنید. 

«سیاست زیباشناسی» نيز با شمارگان هزار نسخه در 176 صفحه به‌بهای 9 هزار تومان از سوی انتشارات زاوش روانه بازار اندیشه شده است. برای مطالعه فایل PDF صفحات نخستین این کتاب اینجا را کلیک کنید. 

«پارادوکس‌های هنر سیاسی» با ترجمه اشکان صالحی، «10 تز در باب سیاست» ترجمه امید مهرگان و «نفرت از دموکراسی» ترجمه محمدرضا شیخ محمدی نام کتاب‌های ترجمه شده رانسیر به زبان فارسی است. همچنین مقاله «آغاز سیاست» این فیلسوف فرانسوی در کتاب مجموعه مقالات «نام‌های سیاست» با ترجمه امیر کیان پور و ارسلان ریحان زاده منتشر شده است. 

برای ديدار از صفحه ژاک رانسیر در پایگاه اینترنتی مدرسه دانش آموختگان اروپا به این آدرس بروید. در این سایت بیوگرافی، فهرست آثار، عکس‌ها و فایل ویدیویی برخی سخنرانی‌های این فیلسوف بارگذاری شده است.