فرانسه زمانی فرهنگ ادبی بزرگی داشت، و بیشتر فرانسوی ها می گویند که هنوز هم دارد. اما اگر اینطور است، چرا کتاب هایشان در دنیای انگلیسی زبان به فروش نمی روند؟ این تقصیر کیست؟ و چطور است که خود فرانسوی ها تعداد زیادی از کتاب هایی را که از زبان انگلیسی و زبان های دیگر ترجمه شده اند می خوانند؟

فرانسوی ها به سنت ادبی خود به شدت افتخار می کنند؛ تخمین زده شده که در فرانسه بیش از دو هزار جایزه ادبی وجود دارد. این حقیقتی است که وجود دارد. اما به استثنای میشل هولبک، کدام رمان نویس فرانسوی به بازار انگلیسی زبان راه یافته است؟ حتی ژان ماری لو کلزیو که سال 2008 برنده جایزه نوبل ادبیات شد نیز در دنیای انگلیسی زبان عملا ناشناخته باقی مانده است.

ناامیدی رمان نویسان فرانسوی کاملا آشکار است. کریستوف اونو دی بیو که به تازگی برنده یکی از مهم ترین جوایز ادبی کشورش یعنی جایزه بزرگ آکادمی فرانسه شده است، می گوید: «من دارم رنج می کشم، واقعا رنج می کشم چون ناشران انگلیسی به سادگی بازار کتاب فرانسه را نادیده می گیرند.» اونو دی بیو تا به حال پنج رمان به نام خود ثبت کرده، با این حال هنوز هیچ خبری از ناشران بریتانیایی و آمریکایی نشده است. او می گوید: «مشکل ما تصویر است، در آمریکا ما به خاطر تئوری واسازی فرانسوی مشهور هستیم. آن ها فکر می کنند ما بیش از حد روشنفکریم. آن ها فکر می کنند ما فقط به تئوری فکر می کنیم و نمی توانیم داستان بگوییم، اما ما می توانیم!»

بعضی  نویسندگان نیز با از خودراضی بودن انگلیسی زبان ها مشکل دارند. داریوسک که برنده امسال جایزه مدیسی شده می گوید: «اینجا در فرانسه از هر یکصد رمان فروخته شده حدود چهل و پنج رمان ترجمه یک اثر خارجی زبان است. در بازارهای انگلیسی زبان این آمار شامل هر سه کتاب از یکصد کتاب منتشر شده است. اما این آمار نشان می دهد که ما فرانسوی ها درباره مردم و فرهنگ های دیگر بسیار کنجکاو هستیم. شما هم باید کنجکاو باشید، شما هم باید بازتر باشید.»

چیزی که «ری» درباره کتابفروشی های فرانسوی می گوید، حقیقت دارد ـ بسیاری از آن ها محدود و بی رنگ هستند و بسیاری از آن ها نیز بیش از حد سیاسی هستند. خود کتاب ها جذاب به نظر نمی رسند. رمان های جدید همان روی جلد شیری رنگ معمولی را دارند و عکس استاندارد نویسنده روی آن ها چاپ شده است. طراحی ویژه جلدها به نظر در اولویت نیست. و در مقایسه با بریتانیا در سبک های خاصی مانند تاریخ عمومی، دانش عمومی، بیوگرافی، طنز و ورزشی تعداد کتاب های عرضه شده محدودتر هستند.

به گفته داگلاس کندی نویسنده آمریکایی و خالق آثار رمانتیک که گاهی در پاریس زندگی می کند، فرانسوی ها رمان های اجتماعی را در قرن نوزدهم به وجود آوردند، اما بعد از جنگ دوم جهانی این سنت را رها کردند و رو به رمان های نو آوردند که مشخصا خیلی پیچیده تر هستند.