عشق اين غزل نيمه تمام و گاه بد فرجام عنصري است اثيري و جاودانه ، پر راز و رمز، پر جذبه و كشش كه درون مايه ي بسياري از رمانهاي ايراني و خارجي است. براستي عشق چيست ؟ عشق در معني لغوي از كلمه ي عََشَقه گرفته شده است .عشقه به معني پيچك است آن گياهي است كه بدور گياه ديگر مي پيچد .

عشق چون روغني سيال و نرم است كه بر محور سخت و بي طپش داستان مي ريزد و داستان را به آساني پيش مي برد .عشق تراوشي است از حقايق مكتوم آفرينش، كه به جادوي كلام ،بر ذهن نويسنده مي لغزد و خواننده از همراهي نويسنده و همگامي با او لذت مي برد . با ؛ عشق زندگي از رخوت ، يكنواختي و ركود خارج مي شود . عشق زيباترين كلام الهي است ، عشق اثر تابناكي دارد كه سوزانده تر از صد آفتاب است.

عشق چيست كه چنين اثر تابناكي بر قصه هاي ما دارد ؟ از زمانهاي قديم داستانهاي عشق ليلي و مجنون ، فرهاد و شيرين در ايران بر سر زبانها بوده است و امروزه به داستانهايي مي رسيم كه در آنها عشق به گونه اي ديگر مشخص و نمايان است. كتابهايي از نويسندگان خارجي با موضوعات عشقي مثل دزيره ، آناكارنينا ، ربه كا و بر باد رفته و غيره بسيار مورد توجه قرار گرفته اند. بيشتر داستانهايي كه تحت عنوان ادبيات عامه پسند مطرح مي شوند موضوعشان عشقي است و عشق زميني در اين گونه داستانها بيشتر از هر كتاب ديگري به چشم مي آيد. نبايد فراموش كنيم كه بناي اين دنيا بر پايه ي عشق نهاده شده است. عشق است كه با آن زندگي آغاز مي شود،عشق است كه پرنده ها را به غزل خواني وا مي دارد و عشق است كه باعث مي شود كه پرنده ها ، لانه سازي كنند . عشق در زندگي آدميان تاثيري ژرف گونه دارد.

عشق مادري كه در داستانها كمتر مطرح مي شود بدون ترديد يكي از والا ترين و برترين عشق هاست. در توصيف عشق مادري همين بس كه بگوييم: مادر عاشق است و جانفشاني هايش براي كودك از نهر محبتي زلال ، بكر و دست نخورده برمي خيزد.

اكثر رمان هاي عاشقانه تاكيد دارند كه عشق ، بد فرجام است . آيا واقعا اينگونه است؟ من خيلي ها را مي شناسم كه در زندگي خود با عشق زيسته اند و موفق هم بوده اند. البته افرادي را هم مي شناسم كه در عشق ، به شكستي تلخ رسيده اند. اينكه عشق را منحصر به عشق زميني كنيم درست نيست و عشق مي تواند جنبه ي مهر و محبت و الهي گونه به خود بگيرد و مي تواند الهي و آسماني شود.

عشق پر شكوه و جاودانه است . به خصوص وقتي پاي عشق به مذهب وميهن در ميان باشد . آن ها كه بر سر عشق به خدا و وطن، براي هدفشان جان مي بازند هميشه و درهمه ي زمانها و مكانها قابل تقديس و ستايش هستند . شرح از خود گذشتگي و جانبازي براي اعتقادات و وطن مايه افتخار است و اين عطر ناب عشقي است الهي گونه كه عطر آن در اذهان انساني سايه گسترانده و بوي خوش آن باعث مي شود كه افسانه ي عشق را با هزار حرف ناگفته از نو بسرايند. در اين زمينه ادبيات ايران پس از جنگ كتابهايي به چاپ رسانده است كه بسيار موفق بوده اند .

صحبت از عشق يك دفترچه مي طلبد كه از اندازه ي اين نوشته بيشتر است . به نظر من آنچه كه در چند سال اخير درمورد عشق ناگفته مانده است اين است كه عشق حتي عشق زميني با خودش ايثار ، گذشت ، مهر و محبت مي آورد . در عشق واقعي هرگز حسادت نيست . عشق تنها مركبي است كه حتي اگر به زمين بخورد پايش نخواهد شكست ، عشق اگر به شكست هم برسد باز راهي براي شعله ور شدن صفات پاك انساني است. شكست اگرچه تلخي را همراه خود مي آورد . ولي ديري نمي گذرد كه عاشق شكست خورده به تكاپو برمي خيزد و شكست رهگشايش مي شود به عشق الهي و اين عشق آرامش برايش به ارمغان مي آورد. همچنانكه در داستان يوسف و زليخا چون زليخا به يوسف دست پيدا نكرد ، به تدريج عشقي برتر در سر زليخاي عاشق نشست و عشق به خدا در او بيدار شد. عشق پرتوي لايزال از قلب الهي است كه بر گستره ي جهان ما مي تابد و كافي است اشعه هاي سوزان و تابناكش را در همه چيز حتي رويش يك گياه درك كنيم ، كافي است قطره اي از اين عشق در قلب ما بتابد . به اين اميد كه قلب هايمان سرشار از عشقي ناب الهي باشد .

.