ادبیات غرب در سده‌های میانه
ادبیات اسپانیا
ادبیات اسپانیایی تقریباً از سدهٔ دوازدهم آغاز می‌شود. از حدود 1140 تا شروع رنسانس، آثار بسیاری به نظم و نثر تألیف می‌یابد که در میان آنها آثار طراز اول کمتری به چشم می‌خورد. بیشتر این نوشته‌ها تقلیدی هستند از آثار فرانسوی یا ترجمهٔ آنها. انواع گوناگون قصه (حکایات اخلاقی، تمثیلی و برداشت‌هایی از رمان‌های فرانسوی)، نوشته‌های حقوقی، طنز، تمثیل و منظومه‌های مذهبی و تعلیمی به وجود می‌آید. درام اسپانیایی هم مانند فرانسه از مناسک کلیسا سرچشمه می‌گیرد. برجسته‌ترین آثار ادبیات اسپانیا در سده‌های میانه در زمینهٔ حماسه، وقایعنامه، شعر غنایی و بالاد (شعر افسانه‌ای) است.
حماسه
دراین‌باره که حماسه‌های اسپانیایی منشاء فرانسوی دارد یا ژرمنی، اختلاف بسیار است. اما، در هر حال نمی‌توان منکر نفوذ قوم فرانسه و ژرمن بر حماسهٔ اسپانیا شد. بعضی حماسه‌های قومی احتمالاً در سدهٔ دهم سینه به سینه نقل می‌شده است. کهن‌ترین نسخهٔ موجود، متعلق به سال 1140 است. حماسه‌های قومی اسپانیا نسبت به منظومه‌های شانسن دو ژست فرانسوی خشن‌تر و ناپخته‌تر است. طول ابیات آنها هم خلاف قاعده و نامرتب است. آنچه از حماسه‌های اسپانیا به جای مانده، تنها پاره‌هایی از سه حماسهٔ: سرود سید، رونسوو، و وقایعنامهٔ منظوم می‌باشد.
- سرود سید
- بالادها
- زندگی نو: مجموعه‌ای از شعر و نثر که از عشق دانته به بئاتریچه الهام می‌گیرد. در فصل نخست، از برخورد خود با محبوب می‌نویسد و از تأثیر زیبایی و ملاحت وی سخن می‌گوید. در فصل دوم از معجزاتی می‌گوید که شکوه عشق بئاتریچه می‌آفریند. و در فصل سوم، از مرگ بئاتریچه و خاطرات دانته سخن می‌رود. در پایان این فصل دانته از مرحلهٔ تبدل عشق دنیایی به مظهری از عشق آسمانی می‌گوید که در کتاب بهشت کمدی الهی آن را تکمیل می‌کند. در پس گفتار زندگی نو دانته به اندیشهٔ آفرینش کمدی الهی اشاره می‌کند و می‌گوید در عالم رؤیا چیزهایی دیده که وی را از سرودن شعر دربارهٔ بئاتریچه منع می‌کند مگر اینکه بتواند با سخنانی ارزنده‌تر در باب او بگوید آنچنان که هرگز کسی دربارهٔ هیچ زنی سخن نرانده باشد.
- ضیافت: در باب فلسفه خطاب به مردم عادی. در این اثر بئاتریچه به شکل تمثیلی از فلسفهٔ الهی جلوه‌گر می‌شود و مورد ستایش قرار می‌گیرد.
- در باب زبان عامیانه: توضیحاتی در بارهٔ لهجه‌های رایج ایتالیا در باب سلطنت: عقاید دانته در مورد جدایی قلمرو حکومت دنیوی و الهی. این کتاب شامل سه بخش است: نخست، ضرورت حکومت دنیوی برای جهان؛ دوم، خیر مردم روم در پیروی از ارادهٔ الهی است؛ و در فصل سوم اشاره به این دارد که قدرت امپراطوران ناشی از قدرت خداوند است و نه پاپ.
- کمدی الهی: تمثیلی است از سفر روح انسان به سه جایگاه آخرت: دوزخ، برزخ و بهشت. کمدی الهی حماسه‌ای ادبی است اما شباهتی به ایلیاد و سرود رولان ندارد. چرا که اینها با الهام از افسانه‌ها و ترانه‌هایی تألیف یافته‌اند که سالیان دراز سینه به سینه نقل می‌شدند اما کمدی الهی کاملاً آفریدهٔ تخیل و نبوغ انسان است. شخص اول حماسهٔ کمدی الهی خود دانته است. زبان این کتاب لهجهٔ توسکانی است که مبنای زبان ایتالیایی جدید به شمار می‌رود. دانته بیشترین تأثیر را در تبدیل و تثبیت لهجهٔ توسکانی به عنوان لهجهٔ غالب کشور ایتالیا داشته است. نمونه‌ای از متن:
احتمالاً در حدود سال 1140 به وسیلهٔ شاعری کاستیلی سروده شده. این منظومه که از سرود رولان بسیار تأثیر پذیرفته، تنها حماسهٔ اسپانیایی است که از گزند روزگار محفوظ مانده است. سرود سید نیمهٔ دوم زندگی شخصیت تاریخی روذریکو دیاز دو بیوار را روایت می‌کند که در دربار سانچوی دوم شاه کاستیل و آلفونسوی ششم شاه لئون خدمت می‌کرده است. داستان چنین است:
شاه آلفونسو، روذریکو مشهور به سید را به دروغ متهم می‌کند که به وجه باج دستبرد زده است و حکم تبعیدش را
صادر می‌کند. روذریکو با اندوه تن به فرمان می‌دهد، به کوهستان‌ها پناه می‌برد و پیروان وفاداری در اطراف خویش گرد می‌آورد که به کمک آنها وارد جنگ با مسلمان‌ها می‌شود. او در پی هر پیروزی هدایایی برای آلفونسو می‌فرستد به امید اینکه شاه فرمان تبعید او را لغو کند. سرانجام روذریکو والنسیا را به تصرف در می‌آورد و خود حاکمی مستقل می‌شود. سرانجام آلفونسو دست از لجاجت بر می‌دارد و بازگشت پیشکار وفادارش را به گرمی پذیرا می‌شود.
نظر به اینکه سرود سید چهل سال پس از مرگ قهرمان آن سروده شده، واقعگرایانه ترین حماسه‌ها به شمار می‌رود. این حماسه به لحاظ تاریخی فوق‌العاده دقیق است. از جادو، معجزات مسیح، عشق رمانتیک و گزافه‌گویی در آن اثری نیست. لحنی ساده و مؤدبانه دارد و از نظر بازتاب قوانین کاستیلی، آداب و رسوم و شیوهٔ زندگی در سدهٔ یازدهم هم بسیار ارزشمند است.
امروزه شاید پرخواننده‌ترین شکل ادبیات اسپانیا در سده‌های میانه بالادها باشند. بالادها اشعار کوتاه حماسی-غنایی و به اعتقاد عده‌ای، منشاء منظومه‌های حماسی قومی هستند. شاید بسیاری از این اشعار کوتاه روایی در طول روزگاری دراز سینه به سینه و نسل به نسل نقل شده باشند. احتمال می‌رود که بیشتر آنها پس از سال 1400 سروده شده باشند اما گردآوری همهٔ آنها به قرن شانزدهم و دورهٔ رنسانس تعلق دارد. بسیاری از بالادها سنتی، شاد و رمانتیک و یادآور شکوه، تلخی، شجاعت و دشمنی روزهای نبرد مسیحیان با ساراسن‌هاست. شماری از این روایت‌ها، دلاوری‌های قهرمانان دوره‌های حماسی را روایت می‌کنند تعدادی، داستان‌های عاشقانه‌اند و بعضی گزارش‌های تاریخی. تعدادی هم رویدادهای خنده آور. بعضی از بالادهای مشهور عبارتند از: سوک دون روذریک، عشق‌بازی سید، کنت آرنالدو.
ادبیات ایتالیا
زبان ایتالیایی بیشتر از زبان لاتینی سرچشمه می‌گیرد و به تدریج تکامل پیدا می‌کند. مولفان بزرگ امپراطوری روم کهن زبان ایتالیایی را به عنوان یک لهجه می‌شناختند و اغلب آثار خود را به لاتین تألیف می‌کردند. نخستین آثار ادبی با اعتبار جهانی توسط دانته آلیگیری خلق می‌شود.
دانته (دورانته) آلیگیری (1265 تا 1321)
دانته، شاعر و دولتمرد بزرگ ایتالیایی از خانوادهٔ برجستهٔ گوئلف، در فلورانس به دنیا می‌آید. از اوائل زندگی وی اطلاعات زیادی در دست نیست اما مسلّم است که نزد برونتو لاتینی از فضلای ایتالیا تحصیل کرده است. در حدود 9 سالگی با بئاتریچه پورتیناری دختر 8 سالهٔ یکی از ثروتمندان فلورانس برخورد می‌کند و عاشق او می‌شود. 9 سال بعد بئاتریچه برای نخستین بار با او حرف می‌زند و همین، دانته را شاعر می‌کند. دانته همواره از دور و حتی پس از ازدواج دختر با مردی دیگر، او را می‌پرستد. مرگ محبوب در 1290 شاعر را غرق نومیدی می‌کند. وی 10 سال بعد در سال 1300 به عالی‌ترین مقام سیاسی محلی می‌رسد و یکی از شش رهبری می‌شود که بر شهر حکومت می‌رانده‌اند. در سال 1301 از فلورانس تبعید می‌شود و هرگز به آنجا باز نمی‌گردد. سرانجام در راوِنا از دنیا می‌رود و همان‌جا به خاک سپرده می‌شود. آثار وی:
از سرود هجدهم:
درحالی که درخشش لبخندش مرا مغلوب و ناتوان
بر جا می‌نهاد به من فرمود: برگرد! بشنو،
و به هوش باش که بهشت، تنها در چشمان من نیست...
از سرود سی‌ام:
در مقام بیان آن جمال، اینک بیش از هر وقت،
به شکست خود اعتراف دارم، و هیچ شاعری در سرودن
تراژدی یا کمدی به چنین تنگنایی گرفتار نشده است!
زیرا یادآوری لبخند شیرینش
هوش و حواسم را می‌رباید، چونان تاثیری که
خورشید تابان بر دیدگان ضعیف و ناتوان می‌گذارد...
منتقدان، دانته را یکی از سه شاعری (دو دیگر هومر و شکسپیر) می‌دانند که قدرت تخیل انسان را سخت ارتقا بخشیده‌اند. راز عظمت دانته در شیوهٔ پرداخت و محتوای آثارش نهفته است. بزرگ‌ترین هنر وی در مقام شاعری، در رهیافت‌ها، آراء و دیدگاه‌های مذهبی و اخلاقی وی نهفته است. دانته تأثیر زیادی بر پترارک، بوکاچو، چاوسر، میلتون، بایرون، شلی، لانگفلو، شاتو بریان و گوته داشته است. ■
منبع: تاریخ ادبیات جهان- باکنر تراویک
نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک
www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html
دانلود ماهنامه‌هاي ادبيات داستاني چوك
www.chouk.ir/download-mahnameh.html
شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک
https://telegram.me/chookasosiation
اینستاگرام کانون فرهنگی چوک
http://instagram.com/kanonefarhangiechook
دانلود نمایش‌های رادیویی داستان چوک
دانلود فرم ثبت نام آکادمی داستان نویسی چوک
www.chouk.ir/tadris-dastan-nevisi.html
بانک هنرمندان چوک صحفه ای برای معرفی شما هنرمندان
بخش ارتباط با ما برای ارسال اثر
http://www.chouk.ir/ertebat-ba-ma.html
فعاليت هاي روزانه، هفتگي، ماهيانه، فصلي و ساليانه چوک
www.chouk.ir/7-jadidtarin-akhbar/398-vakonesh.html
دانلود فصلنامه‌های پژوهشی شعر چوک
www.chouk.ir/downlod-faslnameh.html
کمک نیاز دارید؟ 
چت از طریق واتساپ