امروز در این یادداشت با نقد شعر نه چندان فاخر « شبا که ما میخوابیم، آفا پلیسه بیداره» در خدمت شما عزیزان هستم.
شاعر میفرماید: «شبا که ما میخوابیم آقا پلیسه بیداره.» نکته اول این است که مای ما با مای شاعر متفاوت است چراکه ما شبا نمیخوابیم و اتفاقا حوالی صبح است که به خواب میرویم و این همزادپنداری ما با شاعر را از بین میبرد. نکته دوم نگاه جنسیتی موجود در متن شعر است. چرا شاعر میگوید: «آقا پلیسه» امروزه بسیاری از خانمهای ما در عرصه شغل پلیس حضور دارند. از آنجا که این شعر برای کودک سروده شده، شاعر سعی دارد نگاه جنسیتی را در قالب شعر و بسیار ظریف به افکار کودکان وارد کند. اینجاست که گروههای فمنیسیتی باید سینه خودشان را چاک دهند و نگذارند این شعر خوراک فکری کودکمان شود.
«ما خواب خوش میبینیم اون دنبال شکاره» در اینجا نیز مای ما با مای شاعر متفاوت است. ما مدتهاست خواب خوش ندیدهایم. شاید بگید که خوب حداقل بچهها خواب خوش میبینند که باید عرض کنم بچهای که ما بزرگترها از لولو و هزار موجود خیالی دیگر میترسانیم بعیده که خواب خوش ببینه. حال از این بگذریم شما ادامه شعر را ببینین: «اون دنبال شکاره» اون که به اشیاء میگن. شاعر محترم شما اومدی برای تکریم قشر زحمتکش پلیس شعر بگی بعد بهشون میگی اون. اون به درخت میگن. باید بگی اوشون یا او. شاید بگید که وزن شعری بهم میخوره که اون مشکل شاعره. نباید اخلاق و ادب را فدای وزن شعری کرد. از اون بگذریم «دنبال شکاره؟» مگه گرگه؟ مگه پلنگه؟ واقعا این چه تعابیریه؟ اما بهترین برداشت اینه که بگیم شاعر قصد قیاس پلیس با یوز ایرانیه. اما خوب خیلی وقته یوز ایرانی شکار نمیکنه. یا حداقل کسی اونو در حال شکار ندیده. الان تنها یوزهای ایرانی قابل مشاهده آقا فیروز و ایران خانم در پارک ملیاند که بالاخره تو راهی دارند و بیبی چک ایران خانم دو خط پررنگ رو نشون داده. خوب این اقا فیروز و ایران خانم شکار نمیکنن بلکه براشون غذا میارن. خلاصه دنبال شکاره اصلا اصطلاح خوبی نیست.
«آقا پلیس زرنگه» باز تبعیض جنسیتی و این حرفا. «با دزدا خوب میجنگه» اوج تبعیض جنسیتی رو در این عبارت میبینید. شاعر محترم، از اون طرف قشر زحمتکش پلیس رو آقا خطاب می کنی، از طرف دیگه قشر مذموم سارقین را دزدا خطاب می کنی که شامل مرد و زن میشه. عجب! «میجنگه» والا غالب اوقات دزدها فرار میکنن و پلیس دنبالشونه. یعنی تعقیب و گریزه. پس بهتره بگه : «آقا دزدا رو خوب میگیره».
بیت آخر «ما هم اونو دوست میداریم، بهش احترام میزاریم» شما اگر بهش احترام میزاری چرا میگی اونو دوست میداریم؟ این بیت شاعر خود نقیض است یعنی خودش خودش را نقض میکند.
در اینجا جا داره من یادی کنم از سایر اقشاری که شبا بیدارند مثل پرستارها، آتش نشانها، نگهبانا، کله پزها و بنده حقیر که شبا خوابم نمیبره. شاید بگید چرا کله پزها؟ خوب وقتی کله سحر کله پاچه آماده است، کی بار گذاشته شده؟
حتی تشکر میکنم از اشیایی که شبا بیدارن. یخچال، بخاری، وای فا، ساعت و...