یادداشتی بر فیلم «محمد رسول الله» کارگردان«مجید مجیدی»؛ «مرضیه فروزنده»/ اختصاصی چوک

چاپ تاریخ انتشار:

یادداشتی بر فیلم «محمد رسول الله»  کارگردان«مجید مجیدی»؛ «مرضیه فروزنده»

درباره‌ی کارگردان

مجید مجیدی:متولد سال 1338 در طالش است و فعالیت‌های هنری خود را ابتدا با بازی در تئاتر آغاز کرد و سپس در سال‌های دهه‌ی 60 و 70 بازیگری در سینما را تجربه کرد. با این حال مجیدی در سال‌های بعد تصمیم گرفت بازی در مقابل دوربین را کنار گذاشته و به کارگردانی روی بیاورد. وی اولین سینماگر ایرانی بود که یکی از فیلم‌هایش به نام «بچه‌هایآسمان» توانسته بود به میان 5 فیلم نهایی جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی راه پیدا کند. از جمله مشهورترین ساخته‌های مجید مجیدی تا پیش از این فیلم، «بچه‌های آسمان»، «رنگ خدا»، «باران» و «آواز گنجشک‌ها» بوده است.

مشخصات فیلم محمد رسول الله(ص)

کارگردان: مجید مجیدی نویسنده فیلمنامه: کامبوزیا پرتوی، مجید مجیدی با همکاری حمید امجد بازنویسی فیلمنامه: مجید مجیدی، بیژن میرباقری مشاور کارگردان: رضا میر کریمی کارگردان‌های یونیت دوم: بیژن میرباقری، سیروس حسن‌پور دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: علیرضا سبزواری، لوکا لاچین دستیاران کارگردان: حسن نجفی، بهزاد رفیعی، محسن قرایی مدیر فیلمبرداری: ویتوریو استورارو فیلم‌بردار: حمید خضوعی ابیانه موسیقی: ای. آر. رحمان صدابردار: یدالله نجفی صداگذار: محمد رضا دباغ دلپاک طراح تولید: میلژن کرکا کلژاکویچ طراحی لباس: مایکل اوکانر طراحی گریم: جیانتو دروسی جلوه‌های ویژه کامپیوتری: اسکات ای.اندرسون جلوه‌های ویژه میدانی: استفانو کریدوری، محمدجواد شریفی‌راد عکاس: نادر فوقانی مدیران تولید: فرزاد پاک، فرهاد کی‌نژاد، مجتبی متولی، محمدرضا منصوری مجری طرح آفریقا: فرزاد پاک مدیر امور بین‌الملل: محمدرضا تشکری تهیه کنندگان اجرایی: پروانه پرتو، علیرضا رضاداد مدیر پروژه: محمد مهدی حیدریان تهیه کننده و سرمایه‌گذار: شرکت سینمایی نور تابان

خلاصه‌ی فیلم

روایت زندگی پیامبر اسلام از دوران پیش از تولد تا سن دوازده سالگی و ملاقات با افراد مختلف، موضوع اصلی فیلم است در ابتدا و انتهای آن ماجرا به دوران محاصره‌ی مسلمانان در شعب ابی‌طالب و نحوه‌ی آزادی ایشان گره می‌خورد. تولد حضرت محمد(ص) در سال 570 پس از حمله‌ی ناکام ابرهه فرمانده‌ی حبشه به شهر مکه اتفاق می‌افتد. عبدالمطلب، پدربزرگ حضرت محمد‌(ص)، ریش سفید قبیله‌ی بنی‌هاشم است او یکتاپرست و کلیددار کعبه است. «آمنه» حضرت محمد(ص) را بدنیا می‌آورد اما بدنیا آمدن حضرت محمد(ص) با نارضایتی افرادی از قبیله‌ی بنی‌هاشم همراه است. عموی جاهل حضرت محمد(ص)، ابولهب و همسر او اجازه نمی‌دهند که کنیزشان حضرت محمد(ص) را دایگی کند به همین دلیل است که حضرت محمد(ص) روانه‌ی صحرا می‌شود تا تحت مراقبت دایه‌ی خود حلیمه قرار گیرد. هم‌زمان با تولد حضرت محمد(ص)، کشیش مسیحی نیز نشانه‌های عیسوی را در ایشان شناسایی می‌کند. داستان فیلم از زمانی شکل می‌گیرد که حضرت محمد(ص) 6 ساله حلیمه‌ی در بستر مرگ را شفا می‌دهد و بت‌های کافران را می‌شکند. شایعه‌ی نیروی او فراگیر می‌شود و همه در پی دزدیدن او می‌آیند پس حضرت محمد(ص) را نزد آمنه بر می‌گردانند اما آمنه در سفری که به همراه حضرت محمد(ص) می‌رود در می‌گذرد. سپس عبدالمطلب بعنوان سرپرست از حضرت محمد(ص) مراقبت می‌کند و آنگاه که در بستر مرگ می‌افتد. ایشان را به ابوطالب می‌سپارد. حضرت محمد(ص) بعنوان یک تاجر در کنار ابوطالب فعالیت می‌کند و به سفرهای متعددی می‌رود و در این دوران خود را بعنوان شخصی امین به دیگران می‌شناساند. دریکی از این سفرها، حضرت محمد(ص) به همراه کاروان ابوطالب به شهری فقیرنشین در کنار دریا می‌رسد او نه تنها جان افرادی که بعنوان قربانی تعیین شده‌اند را نجات می‌دهد بلکه آشکارا موجی عظیم را که دربردارنده‌ی هزاران ماهی است به سوی ساحل و ساحل‌نشینان گرسنه فرا می‌خواند. کمین و حمله‌ی گاه و بیگاه دشمنانی نامشخص به حضرت محمد(ص) برای رسیدن به هدفی نامشخص‌تر و کشمکش‌های بی‌مایه‌ی ابولهب و همسرش با یکدیگر بگومگوهای مبلغان یهودی که به دوری باطل می‌ماند سفر به شهر مسیحیان همه جریاناتی هستند که فیلم را به پیش می‌برد، یکی از این ماجراها و شخصیت‌ها ساموئل است دسیسه گیری که ایمان می‌آورد.

درباره‌ی فیلم

زندگی حضرت محمد(ص) از دیدگاه ادبیات داستانی پر است از پیرنگ‌ها و خرده‌پیرنگ‌هایی که می‌تواند اثرهای داستانی متفاوتی را در امتداد یک داستان بلند منجر شود. همین‌طور که در این اثر هم از همین ایده استفاده شده هرچند کار به کمال نرسیده است و این قصه و خرده قصه‌ها بسیار فراتر از یک اثر سینمایی می‌شوند اما به‌نظر می‌رسید انتخاب بخشی از زندگی پیامبر که دوران کودکی و نوجوانی ایشان را دربرمی‌گیرد، چالش زیادی را در کل ماجرا و فیلم به‌دنبال نداشته است.

فیلم ناگهان با ماجرای شعب ابی‌طالب آغاز می‌شود و بعد بدون منطق درون داستانی به زمان میلاد پیامبر و ماجرای ابرهه برمی‌گردد که همه‌ی این وقایع در خاطرات و یادآوری‌های عموی پیامبر است که درحقیقت راوی داستان می‌باشد. زمان کودکی پیامبر تنها یک تم داستانی دارد این تم اصلی و مسلط بر کل داستان است که مهر بی‌حد و مرز پیامبر را در بر‌می‌گیرد. محمدی که هنوز به پیامبری نرسیده اما مورد لطف الهی نیز هست. در این فیلم از زیرنویس که آفت برقراری ارتباط با مخاطب است استفاده شده است و لزوم خواندن زیرنویس باعث می‌شود که صحنه‌هایی از دید مخاطب پنهان بماند. در فیلم بیشترین برقراری ارتباط با مخاطب را تصاویر بر عهده دارند اما در بسیاری از صحنه‌های فیلم بودن همزمان گفتگو و تصاویر لازم نبوده و حتی به آن قسمت از فیلم هم لطمه وارد کرده است. و این مساله یادآور فیلم نامه‌ای است که باید برای نوشتن آن تامل بیشتری می‌شد.

بسیاری از اطلاعات استفاده شده در فیلم برای مخاطبان خصوصاً مخاطبان غیرشیعه نامفهوم است و لزوم به آشنایی و شناخت از قبل را فراهم می‌کند. شخصیت‌ها همگی تک بعدی و تیپ هستند و توان درگیر کردن مخاطب با نقش را ندارند یا همه بسیار خوب هستند یا بسیار بد و در پرداخت شخصیت‌ها، وجه‌های مخالف خوب و بد را هم‌زمان در یک نفر نمی‌بینیم و به این دلیل کشش حتی در شخصیت‌پردازی هم به‌چشم نمی‌خورد. استفاده از شخصیت‌پردازی قوی‌تر و شخصیت‌های چندلایه کمک خوبی به اثر می‌کرد. راوی فیلم در سنین پیری و جوانی از صدای یکسانی برخوردار است که هماهنگی قابل قبولی با جوانی وی ندارد. در این فیلم برای مخاطبینی که با ماجراهای فیلم از قبل آشنایی کامل دارند و قصه قصه‌ی جدیدی نیست پس باید دنبال دلیل و کشش دیگری در این قصه بود یا یک آشنایی زدایی یا لزوماً ایجاد صحنه‌ها و ارائه‌ی بازی بهتر از هنرمندان.

هنر هنرمند این است که براساس احساس و تجربه و دانش خود موضوع تکراری را به گونهای پرداخت کند که مخاطب با آن ارتباط برقرار کرده و از آن لذت ببرد و این به اثر ارزش می‌بخشد. ایجاد پردازش جدید و نقطه‌ی تمایز از دید هنرمند با افراد عادی، منجر به خلق صحنه‌های متفاوت و باارزش هنری بیشتر می‌شود همانطور که در صحنه‌ی آخر این تفاوت به‌چشم می‌خورد.

 

نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک

 

http://www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html

 

داستان های حرفه ای ادبیات ایران و جهان را از اینجا دانلود کنید.

 

http://www.chouk.ir/downlod-dastan.html

 

دانلود ماهنامه‌هاي ادبيات داستاني چوك و فصلنامه شعر چوک

 

http://www.chouk.ir/download-mahnameh.html

 

دانلود نمایش رادیویی داستان چوک

 

http://www.chouk.ir/ava-va-nama.html

 

دانلود فرم پیش ثبتنام آکادمی داستان نویسی چوک

 

http://www.chouk.ir/tadris-dastan-nevisi.html

 

فعاليت هاي روزانه، هفتگي، ماهيانه، فصلي و ساليانه كانون فرهنگي چوك

 

http://www.chouk.ir/7-jadidtarin-akhbar/398-vakonesh.html

 

بانک هنرمندان چوک صحفه ای برای معرفی شما هنرمندان

 

http://www.chouk.ir/honarmandan.html

 

شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک

 

https://telegram.me/chookasosiation

 

اینستاگرام کانون فرهنگی چوک

 

http://instagram.com/kanonefarhangiechook

 

بخش ارتباط با ما برای ارسال اثر

 

http://www.chouk.ir/ertebat-ba-ma.html