بهعنوان یک مخاطب و نویسنده ادبیات کودک معتقدم که باید به این ادبیات بهعنوان بنیادیترین گونه ادبیات نگریست، چرا که مبنای تفکر، گفتار، نوشتار و حتی رفتار کودک در دوران ابتدایی زندگی او شکل میگیرد و در همین راستا آثار ادبی کودک میتواند یکی از اصلیترین عوامل تأثیرگذار بر ابعاد شخصیتی او بهشمار رود؛ با لحاظ چنین مطلبی، لازم است بدانید این«شما» هستید که با انتخاب نوع ادبیات یا خرید کتابهایی که برای گروه سنی کودک مناسب میدانید، تصمیم میگیرید چگونه او را به دنیای کتابها معرفی کنید و سلیقهاش را سمت و سو بخشید، بر این اساس، طبق نظر عدهای از کارشناسان و نویسندگان آثار کودک دنیا، توجه به نکات زیر در انتخاب کتاب برای کودکان ضروری است:
1- آنها را به کتابخانهها، فروشگاهها و نمایشگاههای کتابِ جذاب ببرید و فرصت دهید تا خودشان با کتابهای جدید روبرو وآشنا شوند.
2- کتابهایی را که در بچگی عاشقِ خواندنشان بودهاید، به کودک پیشنهاد کنید، اما هرگز انتخابتان را به او تحمیل نکنید، چراکه کودک ممکن است به همین دلیل، یعنی این که شما کتاب را انتخاب کردهاید، از پذیرش آن خودداری کند.
3- از خرید کتابهای خوبی که ممکن است هر از گاهی لغات سخت و بیرون از دایره واژگانیِ کودک داشته باشند نهراسید، چراکه همیشه کلماتی هستند که کودک، معنی آنها را بهسادگی درنیابد و از شما سؤال کند، خوبی چنین کتابهایی این است که او را با کلمات تازهای آشنا میکنند، که ممکن است در هر موقعیت دیگری با آنها مواجه شود.
4- فراموش نکنید، بهترین کتابهای کودک، دارای ویژگیهای زیر هستند:
* تصاویر جالب و چشمگیر دارند، بهگونهای که کودک را مجذوب خود میکنند.
*با نگاه مثبت و امیدوارانه، احساس خوبی را به کودک تزریق میکنند.
* محتوای شاعرانه و موزون دارند، به این معنی که نویسنده با پرداخت خلاقانه، از طریق فراز و فرودها و رنگ و بو دادن مناسب به فضا و شخصیتهای کتاب، اثری زیبا و عمیق را به تصویر میکشد.
*شخصیتهای بسیار جذاب دارند، فرقی نمیکند انسان، حیوان، شی یا... اما شخصیتها باید آنقدر دوستداشتنی و جالب باشند که کودک بتواند دنیاهای متفاوتی را با آنها تجربه کرده، بهراحتی خود را در قالبشان تصور کند، اهمیت این مطلب تا جاییست که برخی معتقدند (شاید همه هدف یک کتاب در داشتن شخصیت جذاب و تأثیرگذار خلاصه نشود، اما «شخصیت جذاب» برای کتاب یعنی «همه چیز».)
* همیشه در اعماق خود، چیزی برای گفتن و یاد دادن به کودک دارند، چیزیکه بهطرزی نامحسوس و گیرا به او میآموزند؛ بهترین نمونه آن کتابهایی است که از طریق رنگآمیزی، پر کردن جاهای خالی و تصاویر جالب به کودک شما، شمردن یا الفبا میآموزند، بیآنکه او حتی لحظهای شک کند در حال یادگیری مطلبی است.
* علاوه بر کودک، برای شما هم بهعنوان یک مخاطب بزرگسال جذابیت دارند، پس اگر کتابی هم برای شما و هم کودکتان جذاب نباشد، احتمالاَ گزینه خیلی خوبی نیست.
در پایان همواره بهخاطر بسپارید در جستجوی بهترین کتابها باشید و از خواندن چندین باره آنها در کنار کودکتان لذت ببرید.■