مصاحبهکننده «یان شوآنگ لیندبلوم»، مترجم «ليلي مسلمي »
اين مصاحبه تنها ساعتي پس از انتشار آن در اينترنت توسط دبير بخش ترجمه كانون فرهنگي چوك خانم «ليلي مسلمي» ترجمه شد. مصاحبهکننده «یان شوآنگ لیندبلوم» میباشد. مصاحبه به زبان چینی انجام شده و متن مصاحبهی تلفنی را «لیو پو ژنگ» به انگلیسی ترجمه کرده است. مصاحبه تلفنی با «مویان» بلافاصله پس از معرفی برنده جایزه نوبل ادبیات 2012 در تاریخ 11 اکتبر 2012 صورت گرفت.
«حس میکردم یک عالمه کلمه در سر دارم که باید به يك نحوي بیان كنم...»
مصاحبهگر: در ابتدا تبریک عرض میکنم ... چه حسی داشتید وقتی خبر برندهی جایزه نوبل ادبیات را شنیدید؟
مو یان: خبرشو که شنیدم واقعاً حیرت کردم چون فکر میکردم فرسنگها تا جایزهی نوبل فاصله دارم.
مصاحبهگر: بیشتر بازدیدکنندگان سایت جایزه نوبل دانشجویان جوان هستند، بنابراین کدام کتابتان را برای نقطهی شروع به افراد جوان یا کسانی که قصد دارند تازه با آثار شما آشنا شوند معرفی میکنید؟
مو یان: فکر کنم خوانندگان بهتره اول از کتاب «زندگی و مرگ مرا از پا درآورده» شروع کنند که همین امسال در سوئد به چاپ رسید. بعد میتوانند کتابهای دیگرم مانند «سورگوم قرمز» ، «سینههای بزرگ و رانهای گشاد» و غیره را مطالعه کنند. اما پشنهاد اولم کتاب «زندگی و مرگ مرا از پا درآورده» میباشد چون شیوهی نگارشیام و همچنین روحیهی اکتشافی
من در زمینهی هنر داستاننویسی بهطور جامع در این کتاب منعکس شده است.
مصاحبهگر: وقتي جوان بوديد چه الهام دروني شما را بسمت نويسندگي كشيد؟
مو يان: من مطالعه را از همان بچگي شروع كردم و همين عامل با مطالعهي كتابهاي بيشتر اشتياق شديدي را در من در زمينه ادبيات برانگيخت. حس میکردم یک عالمه کلمه در سر دارم که باید به يك نحوي بیان كنم. بنابراين به جديترين راه در ادبيات فكر كردم كه محدوديت كمتري هم داشت و شروع كردم به نوشتن. البته اشتياق زيادي هم داشتم كه خودم را به خودم ثابت كنم. آرزو داشتم بتوانم در تقديرم تغيير شگرفي ايجاد كنم.
مصاحبهگر: ممكنه بيشتر در مورد خلاقانهترين اثر ادبيتان توضيحي بدهيد؟
مو يان: خلاقانهترين اثر همان كتاب «زندگی و مرگ مرا از پادرآورده» ميباشد كه چند دقيقه پيش معرفي كردم. اول اينكه اين كتاب به مسائل حقيقي تاريخ چين٬ مانند زمينداري و زراعت٬ ميپردازد. دوم اينكه من در اين كتاب از عبارتهاي سرزمين شرق بسيار زياد استفاده كردهام. در اين رمان٬ انسان و حيوان ميتوانند بهراحتي جايگاه خود را عوض كنند٬ همچنين خواننده ميتواند از زاويه ديد حيواني٬ راحت به تماشاي تغييراتي بنشيند كه در طي اين 50 سال اخير در تاريخ و جامعهي چين اتفاق افتاده است. علاوه بر آن٬ در اين اثر تمام تلاش خود را بهكار گرفتم تا از زبان بهگونهاي استفاده كنم كه فرم آزاد و محدوديت كمتري داشته باشد تا بتوانم حرفهای دلم را راحت بيان كنم. احساس ميكنم اين كتابم به نسبت كاملتر است و وحدت فرم بيشتري ميان واقعيت و شيوهي نوشتاري خلاقانه برقرار است.
مصاحبهگر: در جايي خواندم كه نگارش كتاب «زندگی و مرگ مرا از پادرآورده» را 43 روزه به اتمام رسانديد. چه كششي باعث شد اينقدر با سرعت اينكار را انجام دهيد؟ چه شيوهي نوشتاري در پيش گرفتيد؟
مو يان: چرا كتاب «زندگی و مرگ مرا از پادرآورده» را بهسرعت نوشتم؟؟ خوب اولاً بهخاطر اینکه این کتاب بر اساس یک داستان واقعی است. داستان برمیگردد به زمانیکه 6-7 ساله بودم و یک کشاورزی همان حوالی مدرسهی ما زندگی میکرد. این کشاورز اغلب برخلاف دولت و جامعه کار میکرد، برخلاف باور عام مردم و خودش به تنهایی تا آخرین لحظه از مشارکت همگانی فاصله میگرفت. شخصیتهایی مثل او در آنزمان افراطی تلقی میشدند و همیشه یک هیولای ترسناک از چهرهی چنین افرادی میساختند؛ مردم هم اغلب او را مورد حمله قرار میدادند و به حقوقش تجاوز میکردند. او فداکاریهای زیادی کرد تا مصرانه روی باورهایش پافشاری کند. حتی خانوادهاش، از جمله دختر و پسرش از خانواده جدا شدند و از او فاصله گرفتند اما او هرگز تسلیم نشد. بعدها تاریخ ثابت کرد حق با او بوده. زمانی هم که من شروع به نوشتن رمانم کردم مطمئن بودم این کاراکتر دیر یا زود قدم در داستانم خواهد گذاشت به همین خاطر بود که این کتاب سریع نوشته شد. میزان تفکر لازم برای نگارش کتاب به اندازه کافی بود به همین دلیل کار داستاننویسی سریع به اتمام رسید.
مصاحبهگر: حالا تصمیم دارید این خبر خوب را چگونه جشن بگیرید؟ برای مراسم اهدای جوایز به آکادمی سوئد تشریف میآورید؟
مو یان: فکر کنم فردا با کل اعضای خانوادهام دور هم کیک بخوریم چون مطمئناً فردا همه خبردار میشن و حتماً 10 دسامبر برای مراسم اهدای جوایز نوبل در سوئد حضور خواهم داشت. بسیار متشکرم! به امید دیدار شما در سوئد!