نقدی بر"نیامدنت می آید" مجموعه شعر داوود مرادی سوران-نوشته غزال مرادی

داوود مرادي سوران متولد بهمن ماه 1363 درتهران مي باشد او عنوان شاعر برگزيده را در چند جشنواره ي كوچك و بزرگ دارد وماحصل فعاليتهاي او دو مجموعه شعر سپيد به نامهاي :سكوت شنيدني " نشر پينار سال 1388 و“نيامدنت مي آيد” نشر شاني سال1390 مي‌باشد اوعلاوه برشعر در زمينه خوشنويسي نيز فعاليت دارد.

داوود مرادي با اينكه پيش از “نيامدنت مي آيد مجموعه ديگري را دركارنامه دارد اما به اعتقاد من اين  مجموعه حاصل كشف ها وتجربيات شاعري او است نشانگان موجود در این متن به راحتی قابل تفسیر  هستند شاعر علاقه ای به تاخیر معنا یا ابهام ندارد .. 

كه در بعضي جاها بوسيله قلم او چندان قوام نيافته است اگر گفته توماس استنز الیوت را بپذيريم  كه «هنر باید نه از طریق بیان احساسات شخصی بلکه از راه استفاده عینی از نماد های جامع و فراگیر  خلق گردد» پس نوستالژی و اشاره به سنت های مي تواند دست مايه برخي شعرها قرار بگيرد كه در  بخشهايي از شعر او مي توان ديد.

آخرین روزهای اسفند هم دود شد

بیهوده نیست که امسال هم سال ببر است

کوچه ی لی لی با لیلا وخواهرانم

کوچه ی نذر باران برای شفای درخت 

استفاده از ترکیب های اضافی –وصفی –تشبیهی در این مجموعه وجود دارد که البته در شعر امروز  توصیه به استفاده کمتر از آنها است چرا که استفاده زیاد از آْنها به انتزاعی تر شدن متن می انجامد که  از بار عینی وقابل لمس بودن شعر می کاهد.

شاعرسعي‌ مي‌كند براي‌ نشان‌ دادن‌ توانايي‌ خود نوشتن شعرهايي با كوتاه‌ترين‌ جملات‌ را تجربه كند و در ارتباط‌هاي‌ كه ميان تناسب‌ و هماهنگي‌ بوجود مي اورد مخاطب‌ را تنها نگذارد.شعرهای کوتاه این مجموعه درنهایت ایجاز از مفهوم خوبی برخوردارندو همچنین شاعر به علت کوتاهی از بار تصویری و مفهمومی آن غافل نشده است به عنوان مثال

هرگز به هم نرسیدند/اما برای به هم رسیدن ما هم/کوتاه نیامدند/ ریل ها طعم دوری را خوب چشیدند

دستش به ماه نمی رسید /قلابش را برداشت /در حوض انداخت

من کور شده ای عشق توام / می بینی /نگران نباش / با خط بریل هم می توانم دوستت داشته باشم

زبان های شرقی با استفاده از قابلیت های نمایشی واستعاری وکنایی موجودشان با زبانهای دیگر تمایز دارند.زبان پارسی نیز قابلیت زیادی دارد البته ساختار نمایشی زبان های شرق دور را ندارد اما  به نوبه خود پتانسیلهای فراوانی دارد .بیشترین کارکرد واژگانی که در این مجموعه جریان دارد.استفاده از بار استعاری وچندمعنایی کلمات است .شاعر با بهره گیری از پتانسیل وچند معنایی  کلمات توانسته بازی های زبانی را درشعر به کار بگیرد . كار اصلي ادبيات آشنايي زدايي در زبان يا به  قولي تهاجم سازمان يافته ، هنرمندانه و محصول خلاقيّت شاعر و اديب عليه زبان خبر و بديع و  شگفت انگيز ساختن زبان است . با آشنايي زدايي واژه ها و قواعد زبان جاني تازه ميگيرند.

آخرین روز اسفند هم دود شد

اسفند دانه دانه دود شد

پتویم را می کشم ولختی خیالت را خجالت

ماهی عشق تو نیز/دروغ از آب در نمی آمد

 

(بیچاره مادر هزار پا /وقتی دخترش از جنگلی غریب دیر به خانه بر می گردد)

گرچه ابهام یکی از مولفه های هنر مدرن است اما همانطور که پیش از این گفتم شاعر علاقه ای به  تاخیر معنا ندارد و خواننده را دچار سردرگمی نمیکند شعرها تک بعدی هستند.تصویر سازی ها در شعرهای موجود دراین مجموعه در قالب یک سطر اتفاق نمی افتند بلکه در جریانی روایی یک شعر  اتفاق می افتند به عنوان مثال شعر53

در ادبیات فارسی، آرایه‌های ادبی یا صناعات ادبی یا صنایع ادبی بکار بردن فنونی است که رعایت آنها  بر جلوه‌ها و جنبه‌های زیبایی و هنری سخن می‌افزاید. از جمله تناسب‌هایی آوایی یا معنایی.درست است  وجود آرایه های ادبی درشعرها نکته ی دیگری است که به آن می توان اشاره کرد .مثال هایی از آن  آرایه تضاد:

به شب نشینی دو چشمت دعوتم کن یک روز

پنجره باز /نطفه نگاهم بسته

بهار با جای خالی تو/پاییز است در پاییز

تشبیه:

سرمه ای که تو به روزهای من کشیدی

واج آرایی:

به چشمه ی چشم های من نخند /آتشفشان می کند /وچشمه به چشمه به گریه می افتد

چه چهار راه مجهولی/که من چهل بار تمام مرده باشم

به هوای هوای بارانی

استفاده از صورت نوشتاری کلمات :

ندیدن را از این سو خواندیم /از این سو نوشتیم

ادغام :((condedensation

با خاطره ی لبهایت خونابه می گریم

دریا دارد آب می رود

روسریت را برمی داری و آرزوهایم را به باد می دهی

 

وجود دیدگاه سنتی شعر کلاسیک در چند شعر این مجموعه به چشم می خورد در برخی از آنها روند  نیز روندی کلاسیک است اما در بعضی دیگر فقط گزینش کلمات است که کلماتی آرکائیک هستند تنها یکی دو جفای دیگر/شعر 16

شعر 25-که فضای شعر نمود غزل هاست تصویری ایرانی وسنتی اين كه هر شاعري متاثر از شاعران پيشين خود هست انكار ناپذير است اما تاثیرپذيري از يكي دوشاعر  را ميتوان حدس زد وظيف شاعر اين است با آشنايي زدايي از چنين حالاتي تاثير پذيري را به حداقل  برساند در مجموعه داوود مرادي نيز مي شود چند نمونه از اين تاثيرها را به چالش كشيد به عنوان  مثال شعر27و19 به شدت متاثر از فروغ هستند وکاش شاعر حداقل اجرا و نوع روایت شعر را به  گونه ای دیگر انتخاب می کرد. 

درپایان هر کتاب تجربه ای است در جهان شخصی واجتماعی شاعر برای آنکه گامهای بلندتری بردارد.