همیشه در آخرای اسفند و در آستانهً بهار پس از آنکه خانه و زندگی‌مان را از غبار تکاندیم و دل را صفایی دوباره دادیم؛ برای روشنی سالِ پیش‌رو برنامه‌ریزی می‌کنیم و تمامی تلاش‌مان صرف هدف‌گذاری و انتخاب‌های آن است؛ و برای رسیدن به هدف‌ها، از تمامی شرایط منزل و افرادی که در نزدیکی‌مان هستند،
توقع همکاری و همراهی داریم. با شروع شدن سال نو و دیدوبازدیدهای عیدنوروز و اتفاقاتی که در جریان نوروز می‌اُفتد، از هدف‌گذاری‌مان دور شده و انجام کارها را به بعد از تعطیلات؛ و در پایان تعطیلات به بعد از فروردین موکول می‌کنیم و این موکول کردن تا جایی ادامه‌دار خواهد شد که نسبت به انجام کارها، دلسرد می‌شویم.
اگر نگاهی درست به ماهیت زندگی‌مان در سال‌های متمادی داشته باشیم، متوجه این منظور خواهیم شد که سالهایی را به تکرار زندگی کرده‌ایم. بطور مثال یک‌بار در ۳۰ سالگی زندگی کرده و ۵ سال دیگر را به همان نحو تکرار کرده‌ایم زیرا کار خیلی خاصی را نتوانسته‌ایم انجام داده و یا تغییری اساسی به زندگی‌مان بدهیم و همین‌ها باعث ایجاد روزمرگی، رخوت و در نتیجه افسردگی است.
یکی از علت‌های نوشتن برنامه‌ریزی، رسیدن به خواسته‌ها و آرزوهایی است که می‌خواهیم در سال جدید به دست آوریم ولی شیوه برنامه‌ریزی ما - اگر مانند سال‌های گذشته باشد - به گونه‌ای نیست که بتوانیم به خواسته‌های‌مان برسیم. فارغ از شرایط محیطی جامعه و آب‌وهوایی و ... یک سری از برنامه‌های ما به بُعد شخصی ما برمی‌گردد و ضعف برنامه درست و هدف‌گذاری منسجم موجب می‌شود تا یکسال دیگر از خواسته‌های خود دور بمانیم و این خواسته‌ها به سال آینده موکول شود بطوری که گویی چند سال فقط یک خواسته داریم و چه بسا شرایط سخت‌تری پیش‌روی خود بگذاریم. بطور مثال کاهشِ وزن، اگر شما در امسال ۱۰ کیلو اضافه وزن خود را کاهش ندهید مسلماً در سالِ آینده وزن بیشتری خواهید داشت و شرایطِ سال بعد متفاوت‌تر خواهد بود و این عقب انداختن کاهش وزن می‌تواند شرایط سخت‌تری به‌همراه داشته باشد مثل عمل‌های اسلیو معده و یا پیکرتراشی و ... . در مورد درس خواندن و کنکورهای ارشد و یا دکتری و.. هم همین‌طور؛ شما امسال به جدیت درس نمی‌خوانید و بالطبع در سال آینده ذهنِ شما از متنِ کتاب و دانسته‌های‌تان فاصله گرفته و با شرایط جامعه بیشتر عجین خواهد شد و یادگیری و یادآوری برای شما کمی سخت‌تر خواهد شد.
همانطور که در ابتدای متن بیان شد، ما خواسته‌ها و آرزوهای‌مان را می‌نویسیم ولی باید بدانیم که یکی از علل نرسیدن به هدف و خواسته‌ها، روشن نبودن مسیر و نداشتن آگاهی از شرایط آن می‌باشد. که اگر مسیرِ ما روشن بود خواسته‌های‌مان در همان سال اول برآورده شده و به سال‌های بعد موکول نمی‌شدند و یا قیدِ برآورده‌شدنِ شان زده نمی‌شد. وقتی مسیر برای شما روشن نباشد هر چقدر اهدافی را بنویسم و حتّی برای آن زمان‌بندی کنیم احتمال رسیدن به آن برای‌مان کمی سخت و دشوار است.
فارغ از شرایط محیطی اگر بپذیریم بخش اصلی نرسیدن به خواسته‌ها، خودمان هستیم برای روشن بودن مسیر تلاش بیشتری خواهیم کرد. ولی واقعاً چگونه می‌توان مسیر را روشن کرد؟
این بار قبل از آنکه هدف‌ها و طریقه رسیدن به خواسته‌ها را بنویسم شیوه دیگری را برای برنامه‌ریزی پیشنهاد می‌کنم. به نظرم با این روش می‌توانید تأثیر بهتری برای انجام هدف‌ها در طی سال داشته باشید. و برای هر کدام‌شان برنامه‌ریزی انجام دهیم، از شما می‌خواهم که این‌بار به جای مطرح کردن خواسته‌های‌تان، علل ناکامی و شکست تصمیمات‌تان را بررسی کنید. به زبانِ‌عامیانه، به صورت معکوس عمل کنید.
پیشنهاد من برای برنامه‌ریزی امسال، پاسخ دادن به ۴ سؤال و بررسی رابطه علت‌ومعلولی آن می‌باشد تا برای رسیدن به هدف‌ها، بخشی از مسیر برای ما روشن شود.
این بار به جای ثبت خواسته‌ها و تصمیم‌های‌مان، در ابتدای دفتر خود می‌نویسیم:
- چه کارهایی را در سال گذشته نباید انجام می‌دادم؟
- چه تصمیماتی را در سال گذشته نباید می‌گرفتم؟
با پاسخ به این دو سؤال و بررسی علت‌هایی که موانع رسیدن به خواسته‌های‌مان در سال و یا سال‌های گذشته، بخشی از مسیررفته روشن شده و اکنون می‌توانیم برای سالِ پیش‌رو بهتر تصمیم بگیریم. پس از مطرح کردن و پاسخگویی به دو سؤال بالا، حالا سؤال سوم و چهارم را مطرح می‌کنیم:
- چه تصمیماتی را باید بگیرم؟
- چه کارهایی را باید انجام بدهم؟
اکنون با پاسخگویی به سؤال سوم و چهارم می‌توانیم برای سالِ پیش‌رو برنامه مناسبی بنویسیم.
روشن بودن مسیر و آگاهی از دست‌اندازها و پیچ‌وخم‌های پیش‌رو، به ما این امکان را می‌دهد تا اشتباه‌هایی که در سال گذشته داشته‌ایم را دیگر تکرار نکنیم و یا جلوی ادامه‌دار بودن بعضی اتفاقات را بگیریم.
پاسخگویی به ۲ سؤال اول به شما آگاهی از مسیر رفته را می‌دهد تا اشتباهات سالِ گذشته در سالِ جدید تکرار نگردند. پس از روشن ساختن مسیر حال از خود می‌پرسیم که در سال جدید چه تصمیم‌هایی را باید بگیرم و چه کارهایی را باید انجام بدهم؟ امیدوارم با به کارگیری این روش در سال جدید، اهداف محقق شده شما، موجب تغییرات اساسی در زندگی‌تان شده و بتوانید سال خوب و روشن را برای خودتان رقم بزنید و سالِ پیش‌رو را خوب زندگی کنید. ■