مثل و تمثیل‌های ایرانی «موش» نویسنده «سیما میرهادی‌زاده»/ اختصاصی چوک

چاپ تاریخ انتشار:

sima mirhadizadeh

موش و وضع هوا

اگر موش زمین را عمیق بکند دلیل بر خرابی هوا در زمستان است. و اگر موش از سوراخ خود چیزهایی را که به ذخیره نهاده بیرون اندازد علامت بارندگی است، خاصه در اول و در آخر ماه. همچنین اگر موش‌های صحرایی بیرون لانه‌هایشان سراسیمه به هر طرف بدوند باران خواهد آمد.

و اگر در تابستان یا پاییز موش‌های صحرایی خرده علف‌ها را دور لانه خود جمع کنند، می گویند:" موش‌ها خرمن می‌کنند " و این نشانه آن است که در زمستان بارندگی و برف زیاد خواهد شد.

دفع موش

سم اسب و گوگرد پارسی را بر آتش نهند موش بگریزد. اگر در جایگاهی موش بسیار باشد خاکستر بلوط در خانه ایشان کنند همه بگریزند. و استخوان ساق اشتر را بکوبند و با آب در سوراخ موش بریزند، همه بمیرند. به موش دشنام دهند، موش به انتقام برخیزد و خسارات بیشتری وارد می‌کند، به ناچار به جای ناسزا برای مثال به او می‌گویند:" قالیچه مرا پاره نکن چون قرار است جهاز به تو داده شود."

سال موش

سال موش را سال خوبی می‌دانند از آن جهت که موش اهل ذخیره کردن است. همچنین معتقند در این سال آن قدر باران می‌بارد که از لانه موش‌ها آب بیرون می‌آید. سال‌های حرام عبارتند از: سال خوک، سال پلنگ، سال میمون، سال موش و سال سگ. سال موش، میمون و سگ بد است.

موش و بچه

می‌گویند اگر بچه‌ای را برای بازی دادن به هوا پرتاب کنند و در همین هنگام موشی از سوراخ خود بگریزد، چشم بچه چپ می‌شود. ناف نوزاد را در جایی پنهان می‌کنند تا موش آن را بدزدد، زیرا دراین صورت معتقدند بچه زرنگ می‌شود. اگر فامیلی بچه کوچکی داشته باشد که تازه متولد شده و به خانه‌ات بیاید باید برای شیرینی بیاوری و الا در خانه‌ات موش می‌افتد.

خواص اجزای موش

فضله موش به هرچه بخورد، آن را نجس می‌کند. اما بیرجندی‌ها می‌گویند اگر کسی بازمانده غذای موش را بخورد، هوشش زیاد می‌شود. برای جلب محبت یک نوع موش صحرایی را در بیابان می‌گیرند و بین انگشتان خفه می‌کنند. سپس نیمه شب آن را به چهارراهی می‌آورند و در دیگی می‌پزند. هنگامی که گوشت‌ها از هم جدا می‌شوند آن را در آب جاری نگاه می‌دارند تا به تدریج گوشت و استخوانش را آب ببرد. ولی کمی از استخوان‌ها خلاف جریان آب شنا می‌کند و باز پس می‌آید و این استخوان طلسم است. بیضه موش را اگر زن بخورد دیگر بار نگیرد.

موش و نشانه‌ها

اگر در خانه، موش از سر کسی بپرد، درآن خانه کسی می‌میرد. و اگر از بالای سر مار گزیده موش بجهد مار گزیده حتماً می‌میرد. همچنین هرگاه کسی چشمش را به کس دیگر چپ بکند و موشی از سوراخی به سوراخ دیگر برود، چشم او چپ خواهد ماند. اگر موش در دکان کاسب کاری پیدا شود، نشانه آن است که از طرف کارگران و شاگردان آن دکان دزدی می‌شود.

موش و گنج

اگر حیوانی شبیه موش را بگیرند و به پایش نخ ببندند و رها کنند، آن حیوان به هر سوراخ که رود، در آنجا، گنج پنهان است.

خواب دیدن موش

دیدن موش، دلیل زنی بود که به ظاهر مستوره کند و در باطن فاسق بود. اگر بیند موشی بگرفت، دلیل که زنی چنین خواهد. اگر دید موشهای بسیار در خانه او جمع شدند و همه یک رنگ بودند، دلیل که به قدر موشها، زنان در خانه او جمع گردند. ابراهیم کرمانی گوید:" اگر در خواب دید از سوراخ بینی او یا از سوراخ گوش او موش بیرون آمد، دلیل که او را دختری آید نابه کار. اگر از گلوی او موش بیرون آمد، دلیل که او را پسری آید. اگر بیند از مقعد او موشی بیرون آمد، دلیل که او را دختری آید نا به کار." جابر مغربی گوید:" تأویل موش دشتی و موش خانگی هر دو یکسان بود. اگر دید موشی در بستر او بود، دلیل که او با زنی قصد فساد کند و گوشت موش خوردن، دلیل که مال زن مفسده بخورد."

*از کتاب باورهای عامیانه مردم ایران دکتر حسن ذوالفقاری

*ابراهیم کرمانی نویسنده کتاب مجمره ست. ■

مثل و تمثیل‌های ایرانی «موش» نویسنده «سیما میرهادی‌زاده»