در اسارت تکنولوژی
تهیهکننده: تام کروز، کریستوفر مککوری
نویسنده: کریستوفر مککوری، اریک جندرسن
بر پایه رمان مأموریت: غیرممکن، اثر بروس گلر
بازیگران: تام کروز، هایلی اتول، وینگ ریمز، سایمون پگ، ربکا فرگوسن، ونسا کربی، آسای مورالس، پام کلمنتیف، ماریلا گاریگا، هنری چرنی
خلاصه داستان
ایتان هانت مأمور میشود تا کلیدی الکترونیکی را پیدا کند. این کلید تنها راه مهار یک هوش مصنوعی فوق العاده پیچیده و خطرناک است که امکان دارد جهان را به نابودی بکشاند.
سری فیلمهای مأموریت غیر ممکن بر اساس مجموعهای تلویزیونی ساخته شدهاند که در دهه ۶۰ و هفتاد میلادی از تلویزیون آمریکا پخش گردیده است. این مجموعه در دهه ۵۰ در ایران هم با نام بالاتر از خطر از تلویزیون ملی پخش گشته است.
اتفاقاً یکی از کارگردانان این مجموعه رضا بدیعی کارگردان ایرانی مقیم آمریکا بوده است.
سری فیلمهای مأموریت غیر ممکن با ساخت نخستین فیلم در سال ۱۹۹۶ به کارگردانی برایان دی پالما و نویسندگی رابرت تاون فیلمنامه نویس به نام آمریکایی که نگارش آثار درخشانی چون محلۀ چینی و همچنین همکاری در نگارش قسمت اول پدرخوانده را در کارنامۀ هنری خود دارد آغاز گردید. جنس اکشن و هیجانی که در نسخۀ نخست ارائه شد، تقریباً مطابق با جنس اکشنی بود که درآن سالهای هالیوود رواج داشت. با ساخت قسمت دوم مأموریت غیر ممکن پس از هزاره سوم ریتم این آثار نیز شتاب گرفت. حال در هفتمین فیلم از این مجموعه با اکشنی بسیار پرشتاب رو به رو هستیم که کاملاً مطابق با خواست مخاطب روز ساخته شده است. در این اثر حتی بدمن داستان دیگر یک شخصیت انسانی نیست، بلکه یک ابر هوش مصنوعی است که دست به عصیان زده و اتان هانت برای کنترل آن، باید کلیدی الکترونیکی را پیدا کند. ریتم و تمپوی اثر از همان صحنۀ آغازین بالاست و تا پایان لحظه به لحظه افزایش مییابد. نکتهای که مجموعه فیلمهای مأموریت غیر ممکن را با جمزباند دیگر مجموعه فیلمساخته شده در این رده مانند متفاوت میسازد این نکته است که در این مجموعه فیلمها، با تکروی روبه رو نیستیم و گروه و کار گروهی مطرح میگردد. به همین دلیل در این مجموعه بیشتر با مفاهیمی انسانی مانند عشق به یکدیگر، و دوستی روبه رو هستیم. مفاهیمی که در مجموعه فیلمهای جیمزباند به این صورت یافت نمیگردد.
در قسمت هفتم این مجموعه نیز تولید کنندگان اثر به مفاهیمی چون عشق و دوستی مسئولیت پذیری به شدت بها داده و از ابتدا تا انتهای اثر چنین مفاهیمی را در ساختار درام اثر به کار میگیرند. این مسئله باعث گردیده فیلم حاضر نسبت به آثار پیشین این مجموعه دارای مفاهیم بیشتری گردد. یکی از نکاتی که قسمت هفتم از مجموعه فیلمهای مأموریت غیر ممکن را نسبت به دیگر فیلمهای این مجموعه متمایز میسازد، استفاده از هوش مصنوعی به عنوان یک خطر جهانی و نیروی شر داستان است. گویا تولید کنندگان اثر قصد داشته تا به مخاطبین خود و جامعه جهانی در باب این دستاورد جدید تکنولوژی هشدار داده، آنهارا از عواقبی که در پیش دارد بیم دهند.
همین نکته باعث میشود در قسمت هفتم از سری مأموریت غیر ممکن ما با اثری روبه رو باشیم که جدا از دلمشغولیهای همیشگی تولید کنندگان این آثار مبنی بر جذب بیشتر مخاطب و سرگرم ساختن وی، میخواهد به مخاطب خویش درباب خطری که در پیش روی بشریت است هشدار دهد. هرچند که به دلیل ساختار مبتنی بر حادثه و پر جنب و جوش اثر، این مفهوم نمیتواند عمیق شود و در سطح باقی میماند. نکته جالب توجه دیگری که در این اثر توجه من را به خود جلب کرد، این مسئله بود که با توجه به پایان یافتن جنگ سرد در جهان و بیرون رفتن شوروی سابق به عنوان رقیب تسلیحاتی بزرگ آمریکا هنوز هم تبلیغات ظریفی بر ضد روسیه در آثار تولید شده در هالیوود به چشم میخورد.
درجایی از این فیلم بنجی در جواب یکی از اعضا که میگوید باید به ناچار ماهوارههای روسیه را هک کند میگوید
بنجی: چارهای نداریم ولی بهتر از هیچی است.
این نگاه تحقیر آمیز به تکنولوژی روسیه ریشه در همان تفکر جنگ سرد دارد. نکتهای دیگر اینکه فیلم مأموریت غیر ممکن نخستین فیلم از این مجموعه است که در دوقسمت ساخته میشود، و اثر حاضر تنها نسخه نخست است. حال باید منتظر بمانیم تا شاهد قسمت دوم باشیم، به امید آنکه در نسخه دوم نیز با موفقیت نسخه نخست روبه رو هستیم یا خیر! ■