نگاهی به فیلم «آخرین سفر دمتر» کارگردان «آندره اُوْرِدال»؛ «فرنوش رضائی درجی»/ اختصاصی چوک

چاپ تاریخ انتشار:

farnoosh rezaeii

فیلم آخرین سفر دمتر Last Voyage of the Demeter) 2023) ساخت کشور آمریکا و در ژانر ترسناک و به کارگردانی و نویسندگی آندره اووردال می‌باشد. در فیلم آخرین سفر دمتر 2023 بازیگرانی مانند دیوید دستمالچیان، آیسلینگ فرانسیوزی، لئام کانینگهام و… به هنرنمایی پرداخته‌اند.

موسیقی: بئر مک کرری

محصول ۲۰۲۳

خلاصه داستان

کشتی دمتر از کشور رومانی عازم شهر لندن می‌شود، اما کارکنان آن نمی‌دانند که محموله‌ای خطرناک را با خود حمل می‌کنند. با مرگ حیوانات درون کشتی همگی متوجه می‌شوند که خطری جدی در کمین آن‌هاست.

پس از شکل گیری ادبیات و سینمای وحشت همواره عنصر هیولا در این ژانر سینمایی از اهمیت بالایی برخوردار بوده است.

حال گاه این هیولا موجوداتی برخواسته از خود طبیعت مانند مورچه‌های آدمخوار، کوسه آدمخوار، بوده‌اند. و گاه نقش این هیولا بر عهدۀ عناصری انسانی همچون قاتلی زنجیره‌ای و یا گروهی از انسان‌های آدمخوار گذاشته شده است. حتی شخصیتی همچون هانیبال لکتر در فیلم‌هایی همچون سکوت بره‌ها و یا هانیبال را می‌توان به دستۀ هیولاها متعلق دانست، چرا که رفتاری هیولاگون از او سر می زند.

گاه نیز موجوداتی وابسته به ماورا و جادو این وحشت را ایجاد می‌کنند.

در فیلم آخرین سفر دمتر سازندگان به سراغ یکی از قدیمی‌ترین داستان‌های ژانر وحشت رفته‌اند، ماجرای سفر کنت دراکولا به شهر لندن است

که البته در این فیلم به نام دراکولا اشاره‌ای نمی‌شود و موجود اهریمن نامیده می‌شود. داستان اثر بر اساس اثری از برام استوکر خالق رمان دراکولا است. اما سازندگان از برخی جهات نگاه نو و جدید خود را به اثر حفظ کرده‌اند.

فیلم شروع خوبی دارد. کشتی دمتر بدون اینکه سرنشین زنده‌ای درون آن حضور داشته باشد، به ساحل لندن می‌رسد

و ما از طریق نوشته‌های کاپیتان کشتی وارد روایت می‌شویم.

نخست آنکه شروع اثر قلاب لازم را به وجود می‌آورد تا مخاطب علاقمند به این ژانر محبوب را به سوی خود جلب کند.

کارگردان اثر نیز با استفاده درست از میزانسن و انتخاب زوایای دوربین درست می‌تواند مخاطب را به هیجان آورده و ایجاد تعلیق نماید. استفاده از نماهای درشت صورت‌های نگران شخصیت‌ها، به خوبی حس و حال آن‌هارا به مخاطب اثر منتقل می‌کند. اما نکاتی در اثر وجود دارد، که می‌توان گفت اثر را به فیلمی تبدیل می‌سازد که برای مخاطب خود حرف‌هایی هم دارد.

شخصیت اصلی فیلم دکتر کلمنس است. مردی سیاهپوست که برای رسیدن به کشور انگلستان با کشتی همراه گشته است. او به دلیل دانشی که دارد به همه چیز با رویکردی منطقی می‌نگرد و فردی عقل گراست. کلمنس به خرافات اعتقاد ندارد و با وجود اطلاعاتی که در بارۀ مذهب مسیحیت دارد، فردی مذهبی نیست.

سازندگان اثر نگاه چندان مثبتی به مذهب مسیحیت ندارند و خون آشامی که آن‌ها خلق می‌کنند، دیگر ترسی از صلیب و آب مقدس ندارد. این نکته یکی از تفاوت‌های جهان داستان آخرین سفر دمتر با جهان داستان رمان دراکولای برام استوکر است. در رمان دراکولا دراکولا از صلیب و آب مقدس ترس دارد اما در این فیلم خبری از این ترس‌ها نیست.

به عنوان مثال در صحنۀ حملۀ اهریمن به توبی تاکید دوربین روی صلیبی که به گردن توبی آویزان است، می‌تواند اشاره‌ای باشد به عدم نجات بخش بودن صلیب.

همچنین اعتقاد آشپز به مذهب مسیحیت هم نمی‌تواند نجات‌بخش وی باشد. و یا در صحنه‌ای که ناخدا توسط اهریمن مورد حمله‌واقع شده و به قتل می‌رسد، حتی صلیب هم نمی‌تواند اورا نجات دهد.

نکته جالب دیگر که منظرگاه سازندگان اثر را نسبت به مذهب آشکار می‌سازد، شیوۀ بسته شدن ناخدا الیوت به سکان کشتی است. وی به گونه‌ای به سکان بسته شده که گویا مصلوب شده است و صلیب‌اش هم در کنار جسد آویزان است.

این صحنه ظهور شیطانی را به ما نوید می‌دهد که مذهب مسیحیت هم توان مقابله با آن را ندارد.

تنها نقطه ضعف اهریمن خورشید است که کارگردان و نویسندگان اثر در دو صحنه به درستی از آن استفاده نموده و بر مخاطب خود تأثیر می‌گذارند.

صحنۀ نخست صحنه‌ای است که یکی ازملوانان در هنگام تبدیل شدن به خون آشام زیر نور آفتاب آتش می‌گیرد. در این صحنه شکل آتش گرفتن و سوختن وی مخاطب را با شوک روبه رو می‌سازد.

 صحنۀ دیگری که چنین تاثیری بر مخاطب خود می‌گذارد، صحنۀ خاک سپاری توبی پسربچه‌ای است که توسط دراکولا مورد حمله واقع شده است. هنگامی‌که پوست توبی در برابر نور آفتاب برهنه می‌شود، به ناگاه در آتش می‌سوزد و با توجه به کودک بودن وی و حس و حال این صحنه مخاطب خود را به شدت با شوک روبه رو می‌سازد.

در فیلم نشانه‌های تأثیر اندیشۀ اگزیستانسیالیسم بر تولید کنندگان اثر یافت می‌شود.

به عنوان مثال در صحنه‌ای که آنا خود را قربانی می‌کند رو به کلمنس می‌گوید: آنا: همۀ عمرم مردمم اون اهریمن برام تصمیم گرفتن، این تصمیم خودمه نه کس دیگه‌ای.

این نگاه رو می‌توان نگاهی مبتنی بر انگاره‌های اگزیستانسیالیستی بحساب آورد، چرا که در مکتب اگزیستانسیالیسم این انتخاب‌های انسان است که سرنوشت او را تعیین می‌کند. ■

نگاهی به فیلم «آخرین سفر دمتر» کارگردان «آندره اُوْرِدال»؛ «فرنوش رضائی درجی»