سیاه: بیانگر بی ارزشی، عصیانگری و گناه است. به همین دلیل، نامه‌ی اعمال گناهکاران سیاه است. در برهان قاطع، زیر نامه‌ی سیاه آمده است:" کنایه از عاصی و گنهکار و فاسق بدکاره و ظالم باشد."

مکن به نام سیاهی ملامت من مست

 که اگه است که تقدیر بر سرش چه نوشت

به اعتقاد مردم، دروغ گفتن سبب سیاه روی شدن، در معنای حقیقی و مجازی آن، هر دو، می‌شود.

لباس سیاه بدشگون است و پوشیدن آن جایز نیست. روز شنبه لباس سیاه پوشیدن شگون ندارد. هنگام رعد و برق نباید با لباس سیاه بیرون آمد، زیرا بد می‌آورد. کسی که سقش سیاه باشد، نفرینش گیراست. کشتن سگ سیاه گناه دارد. مرغ سیاه در خانه نگهداشتن نا میمون است. گربه‌ی سیاه جنّ است. شب‌ها هنگام خواب لباس سیاه زیر سرت نگذار خواب‌های بد می‌بینی. اگر کلاغ سیاه قار قار کند حتماً هوا بارانی می‌شود. اگر دیگ سیاه وارد خانه شود، علامت بدبختی ست.

سفید: هنگام غروب نباید شیر، نمک، ماست و هر ماده‌ی سفید رنگی را در تاریکی شب از خانه بیرون برد، بد است. چون برای صاحب خانه غم می‌آورد. آرد یا ماست یا هر چیز سفید به بیرون از خانه می‌دهند، یک تکّه زغال کنار ظرف می‌گذارند. در شب تحویل سال چیز سفید رنگی مثل ماست، شیر، قند یا آرد از خانه بیرون نمی‌دهند. مار سفید مسلمان است. گربه‌ی سفید پری است. کبوتر سفید را نباید کشت. زیرا پریان گاهی به صورت کبوتر سفید نمایان می‌شوند. مرغ سفید شیخ است و نباید آن را کشت.

زرد: رنگ زرد بد یمن است. نباید به نوزاد لباس زرد پوشاند. برای آدم مریض نباید گل زرد برد. رخت زرد آمد نیامد دارد ولی لباس سفید، سبز و مشکی خوش آیند است. موی زرد نشانه‌ی زیرکی، موی سیاه نشانه‌ی خوش شانسی، موی قرمز نشانه‌ی خباثت و آدم کوسه بدجنس و خبیث و حیله گر است. رنگ‌های قوس و قزح هر یک معنای خاصی دارد و از آن به چیزی تعبیر می‌کنند: اگر رنگ زرد آن بیشتر باشد نشانه‌ی شیوع بیماری و بروز قحطی است، اگر رنگ سبز آن بیشتر باشد دلالت بر شادی و شادکامی و فراوانی نعمت است، اگر رنگ سرخ آن بیشتر باشد نشانه‌ی جنگ است و اگر رنگ سفید آن بیشتر باشد علامت صلح و آرامش است.

مار زرد را کافر می‌دانند و دارای زهر قوی و کشنده است. ولی زهر مار سفید و سیاه کم اثرتر است. اگر مار سفید در خانه ببینند نمی‌کشند و مایه‌ی برکت می‌دانند.

سبز: نماد خجستگی و خیر و برکت است. بچّه تا چهل روز اول زندگانی‌اش همه چیز را سبز می‌بیند. شب‌های جمعه مرده‌ها به پشه‌های سبز تبدیل می‌شوند و به خانه‌های بچّه های خود می‌آیند و آن‌ها با دیدن پشه‌های سبز صلوات می‌فرستند. چشم سبز در مردان نشانه‌ی بدجنسی است. اگر عروس لباسش سبز باشد، بختش سبز خواهد شد. مگس سبز روح انسان است که هنگام خواب از بینی او بیرون می‌آید و به گردش می‌پردازد. این مگس به هر جا برود هر چه ببیند صاحب آن روح همان را در خواب می‌بیند.

قرمز: اگر بچه‌ای سرخک داشته باشد، برای بیرون آمدن دانه‌های آن باید به او لباس قرمز بپوشانند. اگر رنگ آسمان قرمز شود، می گویند بی گناهی را کشته‌اند. ظاهر شدن ابر قرمز در آسمان نشانه بارندگی است. غروب آفتاب آسمان مغرب قرمز شود، می گویند خونریزی خواهد شد. هنگامی که یک یا چند زنبور قرمز به درون اتاق فردی بروند و در آن جا دور بزنند سپس بیرون بروند، آن را نشانه آمدن مهمان برای آن شخص می‌دانند. اگر کلاغی که نوک قرمز دارد از بالای خانه‌ای عبور کند و قار قار کند، حامل خبر خوش است و صدای جغد آواز شومی و بدبختی است. هنگام صاعقه اگر کسی لباس قرمز تنش باشد می‌سوزد یا دو نیم می‌شود. اگر رنگین کمان قرمز باشد، سال قحطی و خشکسالی است. روی سر عروس روسری قرمز می‌اندازند به نشان شادی و خوشی.

آبی: استفاده از لباس آبی را در روز اول ماه و دوشنبه و چهارشنبه باعث تداوم خوشبختی و اثر نکردن چشم زخم و سحر و جادو می‌دانند. چشم آبی نشانه بی رحمی و خبث ذاتی صاحب آن است. آبی چشم مهربان است.

این باورها برگرفته از شهرهای تبریز، کرمان، سیرجان، لرستان، کومله، همدان، گلبافت، توجان، بیرجند، ورامین، کرمانشاه، گیلان، اصفهان، خراسان، کردستان، قشم، درگز، نهاوند... است. ■

از کتاب باورهای عامیانه مردم ایران دکتر ذوالفقاری