فیلمسازی با قیچی کُند
فیلم سینمایی «قیچی» به کارگردانی کریم لکزاده روایت مردی است که نامزد خود را با قیچی کور کرده و از حکم قصاص میگریزد. با توجه به فرمی که کارگردان برای این فیلم انتخاب کرده، قرار است با فیلمی شخصیتمحور روبهرو باشیم؛ کارگردان برای رسیدن به این فرم تمهیدات خوبی اندیشیده: داستانش را در فضاهایی خلوت و با کمترین شخصیت روایت میکند و از هرگونه زیادهگویی در نشان دادن تصویر خودداری میورزد. روایت خطی فیلم هم عنصر دیگری است که در خدمت فرم فیلم قرار میگیرد و با روایتی سرراست و بدون پیچیدگی به داستان میپردازد.
قیچی فیلمی نیست که مخاطب را به حل معمای جنایت داستان دعوت کند و یا ابعاد گوناگون این جنایت را از نظرگاه اجتماعی بررسی کند، اما فیلمی معناگرا هم محسوب نمیشود؛ اگرچه ردی از نشانههایی چون رنگ و سفر در فیلم دیده میشوند، ولی همه چیز تنها و تنها در خدمت شخصیت محوری داستان است.
در این فیلم، آنچه تنها نقطهٔ قوت فیلم است، خود به نقطهٔ ضعف آن هم تبدیل میشود و دست مخاطب را خالی میگذارد.دوربین لکزاده جز بازیهای بیرونی- و گاه اگزجره- چیز دیگری از شخصیت اصلی را به نمایش نمیگذارد و با هیچ یک از ابعاد او مواجه نمیشود. راما (با بازی عباس غزالی) به تیپی تبدیل میشود که مدام به در و دیوار میزند، اما مخاطب را به بازشناسی خود هدایت
نمیکند. در این میان، شخصیتهای فرعی میتوانستند تأثیر بسزایی در بازیابی شخصیت اصلی داشته باشند که فیلمنامه در این بخش هم دچار کاستیهایی، هم در چیدمان و هم در اثرپذیری آنها در طول فیلم است. برای نمونه، حضور دکتر با بازی محمدرضا داوودنژاد در قطار هیچ کمکی به روند شخصیتپردازی راما نمیکند؛ اگر قرار است کارکرد دکتر صرفاً محلی برای فراری دادن راما باشد، چرا باید به این میزان مورد تاکید باشد؟دیالوگهای ضعیف ردوبدلشده در کوپهٔ قطار با همسر یکی از افراد گروه، بیشتر به یک بازی شبیه است و نه بخشی از یک پازل در بازشناسی تصویر واضحی از شخصیت اصلی فیلم. در جایی دیگر، آشفتگی راما سر میز شام نیز بهشدت غیر طبیعی و نامناسب اجرا میشود و باز هم شخصیتهای اطراف در پرداخت این موقعیت ناتوان عمل میکنند.
در مجموع باید گفت آنچه در قالب فرم میبایست به مخاطب منتقل شود به ضد خود تبدیل شده است و ساختار فیلم را تهی و سطحی نشان میهد.
باتوجه به فعالیتهای لک زاده در سینمای مستند، این تأثیر به خوبی در فیلم قیچی دیده میشود، قابها و نماهایی که از طبیعت بکر ارائه میهد از تبحر او در قاب بندی و فضا سازی نشان دارد. اما این قیچی برای بریدن مخاطب از خود و همراه شدن با فیلم بسیار کند است؛ نوعی کندی که هم در ریتم فیلم و هم در عدم پرداختهای مناسب شخصیتها دیده میشود و تنها و تنها به دلیل لکنت در قصه گویی اتفاق افتاده است.■
نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک
www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html
دانلود ماهنامههاي ادبيات داستاني چوك
www.chouk.ir/download-mahnameh.html
شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک
https://telegram.me/chookasosiation
اینستاگرام کانون فرهنگی چوک
http://instagram.com/kanonefarhangiechook
دانلود نمایشهای رادیویی داستان چوک
دانلود فرم ثبت نام آکادمی داستان نویسی چوک
www.chouk.ir/tadris-dastan-nevisi.html
بانک هنرمندان چوک صحفه ای برای معرفی شما هنرمندان
بخش ارتباط با ما برای ارسال اثر
http://www.chouk.ir/ertebat-ba-ma.html
فعاليت هاي روزانه، هفتگي، ماهيانه، فصلي و ساليانه چوک
www.chouk.ir/7-jadidtarin-akhbar/398-vakonesh.html
دانلود فصلنامههای پژوهشی شعر چوک