از آغاز آشناییتان با عمران صلاحی برایمان بگویید.
آشنایی من با عمران صلاحی به سال 1344 بر میگردد که در روزنامهی توفیق با هم همکار شدیم. یادم میآید که با یک دوچرخهی زنگزده هر روز از محلهی جوادیه به روزنامه میآمد و سر و وضعش نشان میداد که از وضعیت مالی خوبی برخوردار نیست. لباسهایش همان یونیفرم خاکستری رنگ و خشن مدرسه بود و همانطور که میدانید در پای بسیاری از نوشتههایش امضای بچهی جوادیه نقش بسته و شعری به همین نام نیز در دفتر اشعارش وجود دارد.
پس از روزنامهی توفیق من مدتی به آلمان رفتم و پس از برگشتن دوباره در مجلهی گل آقا باهم همکار شدیم. اما بعد از مدتی گل آقا هم بسته شد و ملاقاتهای ما به مجالس هنری، کافهها و جاهایی از این دست محدود شد.
به نظر شما مهمترین ویژگیهای هنری عمران صلاحی در چیست؟
عمران تنها یک طنزنویس نبود، او شاعری طنزنویس بود که آثار ارزشمندش در خارج از کشور نیز چاپ و منتشر گردید. جالب است بدانید که او علاوه بر نوشتن، کار طراحی و کاریکاتور نیز انجام میداد، اما در این زمینه به شهرت خاصی دست نیافت.
به نظر من: مهمترین ویژگی آثار عمران صلاحی ایرانی بودن آنهاست. او با اتخاذ سبک و شیوهی خاص خود از مفاهیم ایرانی و همچنین آذری بهره جسته است و همین موضوع موجب شده تا طرفداران زیادی در بین مردم ترکزبان نیز پیدا کند که من متأسفانه خیلی دیر، در روز خاکسپاری ایشان متوجه محبوبیتش در میان ترکها شدم، چرا که عدهی زیادی از شهرهای مختلف آذربایجان برای تشییع جنازهاش آمده بودند.
یکی دیگر از محاسن عمران صلاحی، حضور چشمگیر او در گردهماییهای ادبی بود. او در اکثر جلسات هنری و ادبی حضور مییافت و در مورد آثار هنرمندان بحث و سخنرانی میکرد که یکی از آن اشخاص خوشبخت من بودم. البته به جز سخنرانی، چندین مقاله نیز دربارهی کارهای من نوشته است. همچنین مقدمهی یکی از کتابهای من نیز توسط او نگاشته شده که تحت عنوان (قهوه خانه) در آینده منتشر خواهد شد.
عمران صلاحی همیشه در عرصهی هنر بود. با وجود درآمد کمی که از نوشتن عایدش میشد هیچوقت از هنر خود دلسرد نشد و خوشبختانه عشق و هنر دوستی او در رگهای خانوادهاش نیز جاری است. پسرش، یاشار صلاحی علاوه بر گردآوری و انتشار آثار بهجا مانده از پدر، خود نیز در حال حاضر یک طراح و کاریکاتوریست حرفهای است و چندین کتاب مصور از کارهای او چاپ و منتشر شده است.
فکر میکنید وضعیت طراحی و کاریکاتور ایران در حال حاضر چگونه است؟
خوشبختانه هم اکنون در این زمینه جوانان با استعدادی داریم. قبل از انقلاب تعداد طراحان و کاریکاتوریستها انگشت شمار بود، اما بعد از انقلاب روز به روز بیشتر و بیشتر شد که اکثر آنها در کشورهای خارجی حائز رتبههای برتر هنری شدهاند. اما متأسفانه تعداد مجلات و نشریات فعال در این زمینه بسیار محدود است و از این گذشته، مزد و حقوق این هنرمندان به هیچ وجه قابل قبول و کافی نیست.
مشکل دیگر این است که چون در سالهای گذشته برخی از روزنامهها به دلیل انتشار برخی کاریکاتورها توقیف شدند، روزنامهها و مجلات دیگر نسبت به کاریکاتور محافظه کارانه عمل میکنند. کاریکاتورهایی که یا دچار کژفهمی شدند، یا
اشتباه چاپ شده بودند و یا به هر صورت توهینآمیز قلمداد شدند.
به هر حال این مشکلات باعث میشود هنرمندان دلسرد شوند و به کارهایی چون تصویرگری کتاب و انیمیشن روی بیاورند که بسیار کم درآمد و یأسآور است. جوانانی که در جشنوارههای خارج از کشور بهترین رتبهها را کسب میکنند در مملکت خودشان جایی برای ارائهی هنرشان ندارند.
البته من همیشه سعی کردهام تجربیاتم را بیواسطه در اختیار استعدادهای جوان بگذارم و امیدوارم تا جایی که در توان دارم خدمت رسان هنر این مملکت باشم.
نگارهای از خاطراتتان با عمران صلاحی:
هر وقت به هم میرسیدیم اولین چیزی که از هم میپرسیدیم این بود: «جک دسته اول چی داری؟» بعد مینشستیم و شروع میکردیم به تعریف جکهای دسته اولمان.
آخرین باری که دیدمش وقتی بود که با پیکانش من را به مسیرم رساند، با پیکانی که شبیه همان دوچرخهی سی چهل سال پیشش بود. آنجا دیدم که واقعاً برای عمران هیچچیز فرق نکرده و او همه چیزش هنر است و هنر است و بس.
به هر حال در هر جای دنیا باید یک هنرمند بتواند ثمرهی هنر و استعدادش را دریافت کند، اما عمران هم مثل بسیاری از هنرمندان حقیقی این مملکت هیچگونه بهرهی مادی از آنهمه ذوق و قریحهی بکر نبرد و سر انجام هم رفت.
رفتنش خیلی روی من تأثیر گذاشت و یادم میآید که در مجلس ختمش چنان گریه میکردم که انگار برادرم را، بچهام را از دست دادهام. ■
منتشر شده در فصلنامه ادبیات دااستانی چوک فصلنامه پاییز، ویژه نامه عمران صلاحی، سال 94
نخستین بانک مقالات ادبی، فرهنگی و هنری چوک
http://www.chouk.ir/maghaleh-naghd-gotogoo/11946-01.html
داستان های حرفه ای ادبیات ایران و جهان را از اینجا دانلود کنید.
http://www.chouk.ir/downlod-dastan.html
دانلود ماهنامههاي ادبيات داستاني چوك و فصلنامه شعر چوک
http://www.chouk.ir/download-mahnameh.html
دانلود نمایش رادیویی داستان چوک
http://www.chouk.ir/ava-va-nama.html
دانلود فرم پیش ثبتنام آکادمی داستان نویسی چوک
http://www.chouk.ir/tadris-dastan-nevisi.html
فعاليت هاي روزانه، هفتگي، ماهيانه، فصلي و ساليانه كانون فرهنگي چوك
http://www.chouk.ir/7-jadidtarin-akhbar/398-vakonesh.html
بانک هنرمندان چوک صحفه ای برای معرفی شما هنرمندان
http://www.chouk.ir/honarmandan.html
شبکه تلگرام کانون فرهنگی چوک
https://telegram.me/chookasosiation
اینستاگرام کانون فرهنگی چوک
http://instagram.com/kanonefarhangiechook
بخش ارتباط با ما برای ارسال اثر
http://www.chouk.ir/ertebat-ba-ma.html