محمود دولت‌آبادی متولد دهم مرداد ماه 1319 خورشیدی، نویسنده، نمایشنامه‌نویس و فیلم‌نامه‌نویس برجسته و سرشناس ایرانی است. رمان بلند ده جلدی کلیدر مشهورترین و با ارزش‌ترین اثر اوست.

کودکی وی در خانه‌ای پرجمعیت، همراه با کار گذشت و گوش سپردن به قصه‌های آن دوران. همین کودکی دست مایه بسیاری از کارهای آینده‌اش شد. و همین موجب گردید که رمان‌ها و داستان‌هایش، آینه‌ای شود تا واقعیت روزگار مردمان سالخورده و رو به زوال در ادبیات ایران ماندگار شود.

دولت‌آبادی از سال 1340 بازیگری تئاتر را آغازکرد و در همان زمان نیز آغاز به نوشتن نمود. اولین داستانش "ته شب" در سال 1341 منتشر شد. تا سال 1353 ده مجموعه داستان، رمان و نمایشنامه منتشر کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به "لایه‌های بیابانی"، "سفر"، "آوسنه بابا سبحان"، "گاواربان"، و "عقیل، عقیل" اشاره کرد.

زبانه‌های شاهکارش، اثری یگانه در ادبیات فارسی، یعنی کلیدر از اواخر دهه چهل در ذهنش زبانه کشید و هنگامی که اندکی بعد شروع به نوشتن آن کرد، پانزده سال طول کشید تا بر بلندترین رمان فارسی نقطه پایان بگذارد.

"کلیدر" رمانی در ستایش کار و زندگی و طبیعت است. رمان کلیدر با 2836 صفحه بزرگ‌ترین رمان فارسی است که ده جلد و پنج مجلد قطور به چاپ رسیده است. داستان کلیدر پیرامون زندگی شخصی به نام "گل محمد" است. کلیدر یک رمان عظیم روستایی است که سرنوشت تراژدیک رعیت‌های ایرانی و قبایل چادر نشین را در دوره‌ای که سیاست زور حاکم است به تصویر می‌کشد. کلیدر نقطه اوج آثار دولت‌آبادی است و مفسرین این اثر را "حماسه زوال" می‌خوانند.

دولت‌آبادی در سال 2013 برگزیده جایزه ادبی "یان میخالسکی" سوییس شد. در 25 آبان 1393 برابر با 16 نوامبر 2014 جایزه شوالیه ادب و هنر فرانسه توسط سفیر دولت فرانسه در تهران و در محل رزیدانس سفارت فرانسه به محمود دولت‌آبادی اهدا شد.

اکنون بیش از پنجاه سال است که محمود دولت‌آبادی بی‌وقفه می‌نویسد. اغلب نوشته‌هایش سفری به ژرفاها و اعماق جامعه‌ای بوده که از آن برخاسته و خود آن را تجربه کرده است. این تجربه و درک بلاواسطه در کنار تسلط رشک برانگیزش بر زبان و توانایی کم‌نظیرش در توصیف مردمان و روایت رویدادها، باعث شده تا او چنان دقیق شود که بتواند تصویری دقیق و بکر از روزگار و دودمانش دقم بزند.

محمود دولت‌آبادی در آثارش بیش و پیش از هر چیزرنج های مردمش را جاودانه کرده است. در سیمای شماری از به یاد ماندنی‌ترین شخصیت‌های داستانی ادب معاصر ایران: مرگان، گل محمد، بلقیس، خان عمو، بابا سبحان و ...

او اما در این رنج، رسیدن فردا را هم می‌بیند. اگر چه تلخ می‌شود اما ناامید نمی‌شود. و این چنین است که محمود دولت‌آبادی زوال چهره پیر و پر چروک دیروز، اضطراب و هول و رنج امروز را می‌نویسد و در پس همه‌ی تلخی‌ها و دشواری‌ها، هم چنان شعله امیدش به فردا را فروزان نگه می‌دارد.

دولت‌آبادی نماینده شاخص آثار رئالیستی ادب معاصر ایران است.

برخی از آثار:

• جای خالی سلوچ1358
• روزگار سپری شده مردم سالخورده1369
• کلیدر 1357
• زوال کلنل 1388
• اهل غرق 1368
• دل فولاد 1369
• کولی کنار آتش 1378
• داستان‌های کوتاه:
• کنیزو 1367
• سنگ‌های شیطان 1369
• زن فرودگاه فرانکفورت 1380
• نازلی 1381
• سیریا،سیریا 1372
• گنجشک و آقای رییس جمهور
• ترانه‌های کودکان
• دنیای قشنگ نوترجمه سعید حمیدیان
• زرد کرومی
• بوزینه و ذات
• غیر داستانی:
• درهای ادراک
• وضع بشرمجموعه مقالاتترجمه اکبر تبریزیانتشارات مروارید.
• سنت ژان1925
• کسب و کار خانم وارن 1893
• سلاح‌ها و انسان‌ها 1894
• کاندیدا1897
• سزار و کلیو پاترا 1901
• بشر و فوق بشر 1903
• ماژور باربارا 1905
• پیگمالیون 1913 ■

"زوال کلنل" در سال‌های ابتدایی دهه 1980 میلادی به زبان فارسی نوشته شد. اما نخستین بار در سال 2009 میلادی توسط ناشر سوییسی به زبان آلمانی منتشر شد. رمان "زوال کلنل" سرگذشت افسری وطن‌دوست در ارتش شاهنشاهی ایران است. که زندگی او و خانواده‌اش در مقطع انقلاب 57 ایران مرور می‌شود. داستان رمان تنها در یک شبانه روز می‌گذرد اما در بازگشت به گذشته مرور و تأملی عمیق در حوادث تاریخ سده اخیر ایران و تلاش مردم در رسیدن به جامعه‌ای مدرن را منعکس می‌کند.

زبان‌هایی که آثار دولت‌آبادی به آن‌ها ترجمه شده‌اند عبارت‌اند از:

منیرو روانی پور متولد دوم مرداد 1333 در بوشهر است. بیشتر داستان‌های وی در جنوب ایران می‌گذرد. داستان "رعنا" از مجموعه داستان "نازلی" در دوره سوم جایزه گلشیری برگزیده شده است.

روانی پور نوشتن را از سال 1360 آغاز نمود و اولین کتابش "کنیزو" در سال 67 منتشر شد. روانی پور در کلاس‌های داستان نویسی خود با "بابک تختی" پسر جهان پهلوان تختی آشنا شد و ازدواج کرد. بابک تختی ناشر "نشر قصه" است.

دغدغه‌های روانی پور در اغلب داستان‌هایش ثابت هستند. عناصر ویژه داستانی، طبیعت حاکم بر فضای داستان‌ها و نقش برجسته زن‌ها، از همان کتاب اول در داستان‌ها حضور دارند. برخی از شخصیت‌های داستانی نیز در داستان‌های مختلف روانی پور بارها ظاهر می‌شوند.

داستان‌های بلند:

ادبیات کودک:

آلدوس لیونارد هاکسلی (زاده 26 ژوییه 1894، در گذشت 22 نوامبر 1963) نویسنده بریتانیایی بود. شهرت او به دلیل رمان‌ها و مقالاتش است. هم چنین او را به دلیل احاطه حیرت انگیزش بر اغلب علوم و فنون زمان خویش بهترین مغز دوران خود نامیده‌اند.

معروف‌ترین رمان او "دنیای قشنگ نو" است که داستان آن در قرن 26 در لندن رخ می‌دهد. عنوان کتاب از قسمتی از نمایشنامه توفان از ویلیام شکسپیر گرفته شده است.

این رمان آرمان‌شهری را به تصویر می‌کشد که در آن مهندسی ژنتیک به آفرینش انسان‌ها با ویژگی‌های از پیش تعیین شده منجر شده، نظام اخلاقی جامعه با تشکیل حکومت جهانی و از میان بردن جنگ و فقر و نابودی کامل خانواده و تولید مثل به کلی پوست انداخته و دانش روانشناسی به طرز حیرت انگیزی اعتلا یافته و تنها هدف انسان ایجاد سعادت و از میان بردن رنج‌های غیر ضروری است.

مقاله‌ی معروف او با نام "درهای ادراک" نیز در سال 1954 منتشر شد که به شرح تجربیات او پس از مصرف "مسکالین" (نوعی داروی توهم‌زا) می‌پردازد. در ابتدای کتاب جمله‌ای از ویلیام به لیک شاعر بریتانیایی نقل می‌شود که "اگر درهای ادراک باز می‌شد هر چیز همانطور که هست بر انسان ظاهر می‌شد، لا یتناهی."

ترجمه فارسی این کتاب با نام "درهای ادراک بهشت و دوزخ" در سال 1382 توسط نشر میرکسری چاپ شده است.

آلدوس هاکسلی از پیش‌آهنگان ادبیات مدرن در نیمه اول قرن بیستم محسوب می‌شود.

کتاب شناسی:

جورج برنارد شاو (زاده 26 ژوییه 1856 متوفا 2 نوامبر 1950) نمایشنامه‌نویس سبک کمیک، منتقد ادبی و مبلغ سوسیالیست ایرلندی تبار بود. برنارد شاو توانمندترین نمایشنامه‌نویس بریتانیایی پس از شکسپیر است. برنارد شاو برای نمایشنامه "سنت ژان" در سال 1925 میلادی به دریافت جایزه ادبی نوبل نایل آمد. هم چنین در سال 1938 جایزه آکادمی اسکار را برای بهترین فیلنامه اقتباسی دریافت نمود.

انشای شاو به حدی روان و روشن است که گفته‌اند او هم چنان که حرف می‌زد، می‌نوشت. او بر خلاف دیگران، هرگز از پیش، طرح نمایشنامه را نمی‌ریخت. نگارش او بدین ترتیب بودکه اول موضوعی توجه او را به خود جلب می‌کرد، آن وقت کمی درباره موضوع می‌اندیشید و سپس بلافاصله شروع به نوشتن می‌کرد. از ویژگی‌های شاو این بود که در هنگام نگارش نمایشنامه به قواعد معمول نمایشنامه‌نویسی توجه نداشت. مثلاً رعایت وحدت زمان و مکان را نمی‌کرد و تمام نمایشنامه او یک فصل داشت. شاخصه بارز شاو این است که برای او نمایشنامه فقط وسیله‌ای بود برای تعلیم یک اندیشه فلسفی، اجتماعی یا اخلاقی.

از برنارد شاو جملات قصار زیبایی به یادگار مانده است:

"من از موفقیت وحشت دارم. مفهوم موفق شدن به پایان رساندن کار خود در عرصه روزگار است."

"در زندگی دو تراژدی وجود دارد: یکی آنچه دلتان می‌خواهد به دست نیاورید و دیگر آنکه هر چه دلتان خواست به دست آورید."

"عده کمی از مردم بیش از یک یا دو بار در سال فکر می‌کنند. من با یکی دوبار فکر کردن در هفته برای خودم شهرتی دست و پا کردم."

آثار وی عبارت‌اند از:

منابع:

سایت bitrin.com

سایت اطلاع رسانی حوزه

Aftabir.com

Mimdolatabadi.com

ویکی پدیا

ویکی گفتارود