راوي لحظه‌هاي تلاطم
در سال‌هاي اخير دان دليلو همواره جزو كساني بوده كه شانس گرفتن نوبل ادبي را داشته است. او همچنين به دليل شيوه رعايت و انتخاب مضمون در دسته نويسندگان پست مدرن قرار مي‌گيرد. دليلو بين مخاطبان ايراني نيز با اقبال روبه‌رو شده است. به بهانه انتشار كتاب به خاك افتاده، او با محمد صادق رئيسي مترجم چند كتاب از دليلو گفت‌وگو كرديم که در ادامه می خوانید.
پس از رمان «سر و صداي سفيد» بار ديگر سراغ رماني از دليلو رفته‌ايد. آيا ادبيات امروز آمريكا دل‌مشغولي اين روزهاي شماست؟
ادبيات آمريكا يك تفاوت بزرگ با ديگر ادبيات جهان دارد كه هر مترجمي را به سمت خود مي‌كشاند، ضمن اينكه رمان محصول مدرنيته است و این کشور مهد شهرنشيني در جهان است و انتخاب آثار دليلو بيشتر به جهت طرز تلقي وي از جهان و انسان بود كه مرا به سمت خود كشاند.
در چند سال گذشته دليلو را جزو چهره‌هايي مي‌دانند كه شانس گرفتن نوبل ادبي را دارد. به اعتقاد شما چه چيز دليلو را در اين جايگاه قرار داده است؟
رمانهاي دليلو يك سر و گردن از ديگر رمانهاي همعصر خود بالاتر است. نوع نگاه وي به جهان صبغهاي جهانـ وطني دارد، از همگسيختگي جهان پيراموني، توجه به عناصر شهرنشيني و پيامدهاي حاصل از آن و بيان ناملايمات زندگي در گذر زمان و... همه اينها دليلو را به يك رماننويس بزرگ بدل كرده است. دليلو تاكنون بيش از سي جايزه بزرگ و معتبر جهاني را برده است و حالا نوبت جايزه نوبل است.
برخي از صاحب نظران معتقدند فضاي حاكم بر جامعه آمريكا را بايد به دو بازه زماني قبل و بعد از يازده سپتامبر تقسيم كرد. با توجه به اينكه رمان به «خاك افتاده» دان دليلو در كنار رمان «تروريست» جان آپدايك بهترين نمونه‌هاي تاثير يازده سپتامبر بر ادبيات آمريكا هستند، آيا با نگاه به آثار دليلو نيز مي‌توان به اين تقسيم‌بندي دست يافت؟
حادثه يازده سپتامبر تاثير عميقي بر جامعه آمريكا به ويژه، و ديگر كشورها گذاشته است، بيترديد چنين واقعه‌ای منبع الهام آثار بسياري شده است. دليلو اما با نگاهي كاملاً متفاوت از ديگران توانسته دنياي تازه‌تري از اين واقعه و اثرات جانكاه آن را به نمايش بگذارد. ضمن اينكه ما در اين رمان تنها رويداد اين حادثه را نميبينيم بلكه جهاني پر از كشمكش و درهم ريخته و پر هرج و مرج را ميبينيم كه بر انسان امروزي ميگذرد. حادثهاي كه حتی بر رابطه انسان‌ها اثر گذاشته است و آنها را در مسيري چندسويه قرار داده است.
عنوان Falling Man را برخي، مرد در حال سقوط ترجمه كرده‌اند. دليل انتخاب عنوان به خاك افتاده از سوي شما براي اين كتاب چيست؟
«مرد در حال سقوط» ترجمه دمِ دستي و سطحي از اين عنوان است، در حالي كه در طول رمان فقط اين مرد نيست كه دارد سقوط مي‌كند بلكه همه‌چيز در حال سقوط است. همه اشياء پيرامون زندگي و همه آدم‌هایی که با این زندگی در حال مجادله‌اند.انتخاب «به خاك افتاده» از ديد من، نشان دادن تمام اين ويژگيها بوده است. ضمناً كلمه falling در اينجا صفت است و من سعي كردم صفتي را برگزينم كه همه اينها را توأمان در خودش داشته باشد.
در دهه گذشته اقبال عمومي به ادبيات انگليسي زبان در ايران رو به افزايش است. دليل اين اقبال را چه مي‌دانيد؟
دلايل بسياري در اين اقبال دخيلاند اما شايد مهم‌ترين آن را بايد در گستره عظيم ظرفيت زباني و تسلط حاكمه زبان دانست ضمن اينكه نبايد به جهان ذهني موجود در آثار انگليسيزبان بيتوجه بود. ادبيات انگليسيزبان و بهويژه ادبيات آمريكايي از نوعي ركگويي بهره مي‌گيرد كه در كمتر زباني ديده مي‌شود و اينكه بافت شهري در اين نوع كشورها نيز مزيد بر علت است. خودِ دليلو مي‌گويد: رمان مي‌نويسم چون اهل نيويوركم.
در ايران مربع كورمك مك‌كارتي، دان دليلو، فيليپ راث و توماس پينچون به عنوان چهره‌هاي شاخص ادبيات داستاني امروز آمريكا بيشتر شناخته شده‌اند. آيا شما چهره شاخص ديگري را در ادبيات داستاني آمريكا سراغ داريد كه بتواند آثارش همانند چهار نام برده شده با مخاطب ايراني ارتباط برقرار كند؟
پيتر كري. بيترديد كري يك چهره بزرگ در دنياي رماننويسي امروز است كه همچون دليلو خالق جهان مدرن است با تمام خصلتهاي يك نويسنده بزرگ كه پس از كوئتسي توانسته دوبار جايزه بوكر را از آن خود كند. من دو رمان «منِ غيرقانوني» و «سرقت» او را ترجمه كردهام.
با توجه به برگزاري نمايشگاه كتاب از كارهاي منتشر شده ديگرتان كه در نمايشگاه عرضه شدند براي ما بگوييد.
سال 2013 جايزه منبوكر را برده، چند داستان كوتاه هم از داستاننويسان بزرگ دنيا از جمله كافكا، جويس، موراكامي، آچهبه، وولف و آليس مونرو ترجمه كردم كه همگي از سوي انتشارات سولار در نمايشگاه حضور دارند. مجموعه شعر «حسرتها و روياها» را نيز انتشارات بوتيمار از من منتشر كرده است.
لینک خبر : http://armandaily.ir/?News_Id=114469