«سرقت ادبي» در «عصر روشن»

چاپ تاریخ انتشار:

 

به گزارش خبرگزاری هنر ایران «آرت نا»، اين نشست با شعرخواني هادي خورشاهيان، سينا علي محمدي، محسن بوالحسني، فاضل تركمن و سينا كمال‌آبادي با ترجمه چند شعر ‌همراه بود.
عليرضا بهرامي که دبير نشست‌هاي «عصر روشن» و اجراي این برنامه را عهده دار بود، جلسه را با موضوع «سرقت ادبي» شروع کرد و گفت: تفاوت سرقت ادبی، کپی آثار و شباهت های ناگزیر یا توارد در ادبیات که در گذشته هم و جود داشته، است.
در ادامه، بنفشه حجازي ضمن رد اتهام دزدی به برخی از نویسندگان گفت: با دقت‌هايي كه انجام شد، متوجه شدم كه مسأله‌ي دزدي و سرقت ادبي محلي از اعراب ندارد.
در مورد «سرقت ادبي»‌، وجود اين واژه نشان مي‌دهد كه در گذشته، چنين چيزي بوده و قدماي ما درباره آن حرف زده‌اند. اگر به دهخدا مراجعه كنيم، چهار تا مورد براي آن اسم برده است كه الآن هم اتفاق مي‌افتد؛ انتحال‌، سلخ و المام و نقل‌. انتحال يعني تمام بيت يک شاعر يا يک فرد از او دزديده شود؛ المام يعني اين‌که معني شعر شاعر اول دزديده شود؛ سَلَخ يعني دزد لفظ را دگرگون کرده ولي همان معنا را ايجاد کند؛ نقل يعني کل کار شاعر اول بدون ذکر نام او در اثر شاعر دوم نقل شود.
او سپس در ادامه عنوان كرد:‌ بحث توارد و اثرپذيري اين‌جا بحث‌هاي مهمي هستند. ديوان حافظ نشان داده كه 17-18 نفر روي حافظ تأثير گذاشته‌اند‌.
علي عبداللهي ضمن اشاره به پیشنه تاریخی «سرقات ادبي» به آموزش و نقل قول در دوران کودکی و مدرسه اشاره داشت.
وی در این راستا تاکید بر این مطلب داشت اگر قرار است مطلبی را از جایی به عاریه گرفته شود می باید در گیومه آورده شود، در صورتی که در حال حاضر در تلویزیون هم اتفاق نمی افتد و از منبع ذکری به میان نمی آید.
اين شاعر و مترجم ادبيات آلماني افزود:‌ اولين كسي كه درباره‌ي اين موضوع در ايران كار كرده، در كتاب «ترجمان البلاغه» بوده است. بعد قاضي جرجاني و عبدالقادر جرجاني در اين زمينه كار كرده‌اند.
عبداللهي از دیگر حاضرین در جلسه عنوان کرد: در موضوع سرقت ادبي، يك كلمه‌، پارگراف‌، صفحه و الهام را شامل سرقت ادبي مي‌دانند. اگر شما در شعرتان بيتي از گوته را بياوريد و نگوييد، سرقت ادبي است‌، حتا اگر همه بدانند اين بيت از گوته است.
وي همچنين گفت: سرقت ادبي با نقل قول فرق دارد. وقتي نقل قول بياوريم، ديگر سرقت نيست. اما اين نقل قول نبايد خيلي طولاني باشد، اگر خيلي طولاني شود، حقوقي را متوجه مؤلف قبلي مي‌كند.
‌عبداللهي در ادامه گفت: به دليل امكان كپي پيست كردن‌، سرقت ادبي بيش‌تر شده است؛ زيرا به سادگي مي‌شود متني را كپي و ايميل كرد كه دست افراد زيادي بچرد و منبع اصلي گم شود.
در پایان نشست‌، پرسش هایی حضار درباره «مرز بين توارد، تأثيرپذيري و سرقت» توسط  بنفشه حجازي پاسخ گفته شد

link.