صفحه ویژه «رزا جمالی»

چاپ تاریخ انتشار:

roza jamali

رُزا جمالی در تاریخ بیست و هشتم آبان سال۱۳۵۶ در شهر تبریز به دنیا آمد، او تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در شهر تهران به پایان رساند به دانشگاه هنر رفت و ادبیات نمایشی خواند و بعدها مدرک کارشناسی ارشد خود را در ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران گرفت.

اولین شعری که از او منتشر شد در سن شانزده سالگی در نشریه ی شباب بود. اولین کتاب اش "این مرده سیب نیست یا خیار است یا گلابی" در سال ۱۳۷۷ طرحی نو درافکند. این کتاب پیشنهادات بسیار تازه ای را برای شعر فارسی به ارمغان آورد. پیشنهاداتی نظیر شعر چندصدایی، چندزبانی، استفاده از لحن های مختلف زبان، استعاره سازی، نشانه سازی، آشنایی زدایی و... .کتاب دوم او  "دهن کجی به تو"، قدرت و توانش زبانی بسیار بالایی را به رخ می کشید در حالیکه شاعر این کتاب سبک های مختلف شعری نظیر تصویرگرایی و زبانگرایی را تجربه کرده است.در شعر" برای ادامه ی این ماجرای پلیسی قهوه ای دم کرده ام"  شعری نمایشی و چند صدایی را تجربه می کند، شعری که با زن داستان بوف کور گفتگوهای بینامتنی بسیاری دارد. استفاده از لحن نمایشی و تکنیک های نمایشنامه نویسی این شعر را از معدود شعرهای نمایشی نوشته شده در زبان فارسی قرار می دهد. در مجموعه ی "این جا نیروی جاذبه کمتر است" دست به تجربه ی استعارات و تصاویر تازه می زند و در دفتر" من با پسر نوح قراری داشتم، سر قرار نیامد، با این مردمان کور چه کنم؟" اشاراتی به کتب مقدس را در شعرش نهادینه می کند.

" این ساعت شنی که به خواب رفته است"، حاوی تجربه های اودر زمینه ی عرفان مدرن و اشیاء است. بی واسطه نوشتن و نزدیک شدن به فضاهای بکر و شهودی در این مجموعه به شکل مشخصی نمایان است.

در شعرهای تازه اش درگزینه ی "بزرگراه مسدود است" به نظر می رسد که تاریخ و روایت را مورد دست آزمایی قرار داده است."اینجا نیروی جاذبه کمتر است" گزیده ی دیگری از آثارِ اوست که توسط انتشارات مهر و دل منتشر شده است. سیزده شعر که از جمله برترین شعرهای اوست، سایه ساری روانکاوانه از اعماق روح و فرآیند آفرینش در ذهن یک شاعر خلاق.

نمایشنامه ی "سایه" تلفیقی ست از عناصر نمایش ابزورد با داستان پردازی جنایی. رگه های پُر رنگ زن محور این اثر را به شناخت شناسی روانکاوی هویت زن امروز بدل کرده است؛ دو زن که در جستجوی هویت خود به جدالی روانکاوانه کشیده شده اند. این نمایشنامه از سوی انتشارات سیب سرخ منتشر شده است.

از او مقالات زیادی در نظریه پردازی بوطیقای شعر دیده شده و ترجمه های بسیاری از شاعران جهان ارائه داده است: جوزف برادسکی، آلن گینزبرگ، ویلیام باتلر ییتس، سیلویا پلات، تد هیوز، آدرین ریچ و راجر مگاف از جمله شاعرانی ست که او به فارسی زبانان معرفی کرده است.

مجموعه ای از ترجمه های او در آنتولوژی "لبه" از سوی انتشارات مهر و دل منتشر شده است.

سخنرانی در کتابخانه ی ملی بریتانیا، حضور در کتابخانه ی کنگره- مراکز مطالعه ی زبان فارسی در آمریکا- کانون های شعر و داستان در ایالات متحده، فستیوال های ادبی در هند، سوئد، هلند و کشورهای دیگر اروپایی از جمله نقش های مهم او در این سال ها بوده است.

نمایه‌ی آثار:

شعر:

-           این مرده سیب نیست یا خیار است یا گلابی ( ویستار، 1377)

-           دهن کجی به تو (نقش هنر، 1377)

-           برای ادامه ی این ماجرای پلیسی قهوه ای دم کرده ام ( آرویج 1380)

-           این ساعتِ شنی که به خواب رفته است ( چشمه، 1390) ( چاپ دوم: 1394)

-           بزرگراه مسدود است ( بوتیمار، 1392) ( چاپ چهارم: 1397)

-           اینجا نیروی جاذبه کمتر است ( مهر و دل، 1398)

-           و این چه کسی است که دو هزار سال گریه کرده است بر دامنم؟ ( گزینه ی اشعار به زبان انگلیسی) ( هند، 2019)

-           این رسم الخط فارسی نیست ( در دست انتشار)

نقد ادبی:

-           سوگواری بر جسد مولفِ مرده ( مجموعه ای از مقالات بر شعر احمد شاملو، علی باباچاهی ، نازنین نظام شهیدی، گراناز موسوی، علی عبدالرضائی، رضا براهنی، یدالله رویایی، رضا چایچی، بیژن جلالی، سید علی صالحی و ... ) ( این مقالات پیش ازین در نشریانی نظیر نامه ی کانون نویسندگان ایران، جهان کتاب، کارنامه، آدینه، بیدار، زنان، بررسی کتاب ، عصر پنج شنبه و.. منتشر شده اند.)- در دست انتشار

 نمایشنامه:

-           سایه ( سیب سرخ، 1398)

ترجمه:

-           ترجمه ی کتاب خانه ی ادریسی های غزاله علیزاده به انگلیسی ( کتاب کارما؛ نیویورک، 2020)

-           دریانوردی به سمت بیزانس، گزینه ی اشعار ویلیام باتلر ییتس (نشر ایهام، 1399)

-           لبه، آنتولوژی شعر انگلیسی زبان ( انتشارات مهر و دل، 1398)

-          لاله ها، گزیده ی اشعار شاعران زن انگلیسی زبان ( سیب سرخ، 1399)

ketab jamali

صفحه ویژه «رزا جمالی»