پنج شعر کوتاه از «دنیا میخاییل» مترجم «سامره عباسی»

چاپ تاریخ انتشار:

samereh abasi

بیوگرافی شاعر:

دنیا میخائیل (Dunya Mikhail؛ زاده ۱۹۶۵)  در خانواده‌ای آشوری و کاتولیک در عراق متولد و بزرگ شد. لیسانسش را از دانشگاه دانشگاه بغداد گرفت. میخائیل در عراق، به عنوان مترجم، روزنامه نگار و سردبیر بخش ادبیات در روزنامه‌ی"The Baghdad Observer" فعالیت و شهرت داشت. مطالب انتقادی وی نسبت به حکومت، باعث شد با سانسور شدید و تهدیدها و آزارهای فزاینده‌ای از جانب مقامات عراقی مواجه شود. این فشارها و نیز بازجویی توسط دولت دیکتاتور صدام او را بر آن داشت تا در سال 1996 از عراق بگریزد. ابتدا به اردن و سرانجام به ایالات متحده رفت و به شهروندی آمریکا درآمد. در همان‌جا تحصیلات عالی خود را در رشته‌ی مطالعات خاورِنزدیک پی گرفت و  مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه ایالتی وین دریافت کرد و هم اکنون به عنوان مدرس ویژه زبان و ادبیات عربی در دانشگاه اوکلند میشیگان تدریس می‌کند. وی همچنین انجمن فرهنگ و هنر بین النهرین را در میشیگان بنیان نهاده است.

 میخائیل به دو زبان عربی و انگلیسی می‌نویسد و  چندین مجموعه شعر نیز منتشر کرده است. میخاییل جایزه‌های معتبر مختلفی را کسب کرده است، از آن جمله؛ در سال 2001 جایزه حقوق بشر سازمان ملل برای آزادیِ نوشتن به وی اعطا شد. نخستین کتابش،  مجموعه‌شعر "جنگ سخت کار می‌کند" در سال 2005 در انگلستان، توسط الیزابت ونیسلو ترجمه شد و توانست جایزه‌ی قلم(Pen) را از آن خود کند. این کتاب همچنین در فهرست نامزدهای جایزه گریفین نیز قرار داشت و به عنوان یکی از ده کتاب برتر  سال 2005 توسط کتابخانه عمومی نیویورک برگزیده شد. خانم النا چیتی این کتاب را در سال 2011 به ایتالیایی ترجمه کرد. مجموعه‌شعر "خاطرات موجی بیرون از دریا"(2009) که دنیا میخاییل با همراهی الیزابت ونیسلو ترجمه کرد، جایزه کتاب آمریکایی- عربی را از آن خود کرد. مجموعه‌شعر "شب‌های عراقی" او (2014) توسط کریم جیمز ابوزید به انگلیسی ترجمه و توسط نشر نیودایرِکشنز منتشر شد. دنیا میخاییل همچنین کتابی داستانی با عنوان زنبوردار(2017) نیز در همین نشر به چاپ رسانده است. کتاب زنبوردار که روایتی واقعی از زنان ربوده شده‌ی عراقی در زمان داعش است یکی از مدعیان نهایی جایزه پن/جان کنث گالبریث (PEN/John Kenneth Galbraith) بود. کتاب رمان اخیر او که داستان زنان و دخترانی است که اسیر داعش بوده و موفق به فرار شدند، از پرفروش‌ترین کتابهای سال آمریکا شد و به زبانهای مختلفی ترجمه شده است. این کتاب در ایران با عنوان در بازار اسیران توسط نشر نیماژ منتشر شده است.

1)

رؤیاها دو گونه‌اند:

افقی و عمودی

شکل رؤیایت را به من بگو

به تو می‌گویم اهل کجا هستی.

2)

پروانه‌ای که لحظه‌ای پیش

از فرازِ خیل ِکشته‌گان

                                   پرید و رفت،

روحی بود

که خانه‌اش را می‌جُست.

3)

آیا دوربینت می‌تواند شکار کند

ترس را

در چشم‌های گنجشکِ مادر ؟

تخم‌های شکسته را

در عمق چشمانش

                             می‌بینی؟

4)

آه ای مورچگان کوچک!

چگونه به پیش می‌روید بی‌آنکه به عقب بنگرید؟

کاش تنها پنج دقیقه

                           قدم‌های‌تان را به من قرض می‌دادید

5)

ما همه برگ‌های پاییزیم

هر لحظه

آماده‌ی سقوط.